رشته زیست فناوری از رشته‌های پرطرفدار گروه آزمایشی تجربی و ریاضی است که در واقع ارتباط خلاقانه‌ای بین پزشکی و مهندسی می باشد. در رشته زیست فناوری از روش‌های گوناگونی برای تولید و یا اصلاح فرآورده‌های گیاهی یا جانوری و تولید میکروارگانیسم‌های ویژه استفاده می‌کنند. هدف از این کار تولید محصولات زیستی بهتر مثل محصولات کشاورزی و دامی با کیفیت زیاد در مقیاس تجاری است. این رشته در حوزه پزشکی هم کاربرد دارد مانند: تولید دارو و واکسن های جدید. در واقع این رشته در همۀ قسمت‌های زندگی انسان مانند تغذیه، بهداشت و … تاثیر دارد. تاثیر زیاد این رشته در زندگی انسان‌ها باعث شده که قرن ۲۱ را قرن زیست فناوری نام‌گذاری کنند. به دلیل تاثیرات خیلی زیاد بیوتکنولوژی بر رفاه و آسایش مردم دانشمندان معتقدند که در آینده این رشته یکی از ابزارهای قوی برای موجودیت انسان‌ها به شمار می‌رود.

دروس رشته بیوتکنولوژی

در ادامه دروس رشته بیوتکنولوژی را ذکر می‌کنیم. در این رشته درس‌های عمومی و پایه بین گرایش‌های مختلف یکسان می‌باشند. دروس تخصصی بسته با گرایش‌های مختلف این رشته فرق می‌کنند.

دروس مشترک رشته زیست فناوری در گرایش های مختلف:

روانشناسی عمومی، فلسفه هنر و زیبایی شناسی، فلسفه عمومی، فلسفه و روش شناسی علوم، روش تحقیق، تاریخ علم، مبانی منطق، اصول و مبانی مدیریت صنعتی، منطق ریاضی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم حقوق و روابط بین الملل، اصول علم اقتصاد، آمار و احتمالات، ریاضی عمومی، محاسبات علمی عددی، شیمی عمومی، شیمی تجزیه، شیمی آلی، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، فیزیک جدید، موج و حرارت، زیست شناسی عمومی، زیست شناسی سلولی، زیست شناسی مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم‌ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی، میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، روش های بیوشیمی و دستگاه‌ها، متابولیسم، ایمنی شناسی، زیست شناسی پرتوی، موازنه جرم و انرژی، اصول مهندسی بیوشیمی، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.

دروس تخصصی رشته بیوتکنولوژی

در ادامه به ذکر دروس تخصصی رشته بیوتکنولوژی در گرایش های مختلف می‌پردازیم.

دروس تخصصی گرایش زیست فناوری میکروبی:

بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین‌ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست شناسی مولکول پیشرفته، بیولوژی سلولی – مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک

دروس تخصصی گرایش زیست فناوری پزشکی:

ایمونوژنتیک، ایمنی شناسی سلولی – مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت های میکروبی، فاراماکوژنتیک، فرزآورده های نوترکیب، مهندسی ژنتیک، آنزیمولوژی

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی:

فروشوئی میکروبی، تصفیه بیولوژیکی فاضلاب‌ها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده‌های خطرناک، آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، مدلسازی و شبیه‌سازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک، میکروبیولوژی محیطی

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی:

بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین‌ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست‌شناسی مولکول پیشرفته، بیولوژی سلولی – مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک

دروس تخصصی گرایش زیست فناوری کشاورزی:

سیتوژنتیک، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن، تعیین نقشه ژنی گیاهی، ژنتیک مولکولی گیاهی، روش‌های نوین انتقال ژن به گیاهان، آفات و بیماری های گیاهی، مهندسی ژنتیک پیشرفته

دروس تخصصی گرایش زیست فناوری فراورش زیستی:

مهندسی واکنش های شیمیایی، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهای بیوشیمیایی، مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، پدیده های انتقالی در سیستم‌های بیوشیمی، کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک

گرایش های رشته بیوتکنولوژی

رشته زیست فناوری به صورت پیوسته و یا ناپیوسته در دانشگاه‌های سراسری و آزاد ارائه می‌شود. مدت تحصیل این رشته ۴ سال است و دکترای پیوسته این رشته ۷ سال می‌باشد. زیست فناوری در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد. در این مقطع دانشجویان موظف هستند ۱۳۲ واحد درسی را پاس کنند‌‌. علاوه بر پاس کردن واحدهای درسی باید با یکی از زبان‌های برنامه نویسی کامپیوتر آشنا شوند و معدل بالای ۱۵ داشته باشند تا بتوانند وارد مقطع کارشناسی ارشد شوند.

گرایش های رشته بیوتکنولوژی در مقطع کارشناسی ارشد عبارتند از: میکروبی، محیطی و دریایی، مولکولی، پزشکی، فراورش زیستی، کشاورزی(گیاهی).

در کارشناسی ارشد باید ۴۸ واحد را در یکی از گرایش‌های گفته شده بگذرانند و علاوه بر آن باید ۶ واحد پژوهشی و ۲ واحد سمینار را پاس کنند‌. حداقل میانگین نمرات دانشجویان در کارشناسی ارشد باید ۱۶ باشد تا بتوانند در امتحان جامع مقطع دکترا شرکت کنند.

گرایش بیوتکنولوژی میکروبی:

در این گرایش دانشجویان با مباحثی در زمینه تولید آنزیم ها، پروتئین ها، قارچ ها و … آشنا می شوند. از دورس تخصصی این گرایش می‌توان به آنتی بیوتیک‌ها، پدیده‌های تخمیری، پروتئین‌ها و پلی ساکاریدهای میکروبی اشاره کرد.

گرایش زیست فناوری محیطی و دریایی:

در این گرایش با مباحثی مانند تصفیه فاضلاب ها و آلایند های خطرناک و جامد، رفع آلودگی دریا ها، بازسازی بیولوژیکی محیط و … آشنا می‌شوند.

گرایش زیست فناوری مولکولی: این گرایش شامل تحقیقات بنیادی و تولید آنتی بادی،مهندسی ژنتیک و…می‌باشد.

گرایش زیست فناوری پزشکی: در این گرایش بیشتر مسائلی چون تعیین نقشۀ ژنی و درمان‌های مولکولی، تشخیص بیماری‌های ارثی و سرطانی، تولید واکسن‌ها و … بررسی می‌شود.

گرایش بیوتکنولوژی فراروش زیستی: دانشجویان در این گرایش با مباحثی چون طراحی آنزیم و داروها، راکتورهای بیوشیمیایی و … آشنا می‌شوند.

گرایش زیست فناوری کشاورزی (گیاهی):

در این گرایش تولید بذر و نهال مقاوم در شرایط نامناسب محیط، تعیین نقشه ژنی گیاهی، تولید کودهای زیستی با منشا گیاهی و … بررسی می‌شود.

مهارت های لازم برای رشته زیست فناوری

در ادامه شرح مهارت های لازم برای رشته زیست فناوری می‌پردازیم. داوطلبانی که به تحصیل در رشته بیوتکنولوژی علاقه دارند می‌توانند از هر دو رشته ریاضی یا تجربی به این رشته وارد شوند. چون بعضی از حوزه‌های این رشته به علوم پزشکی و بعضی دیگر به علوم مهندسی مرتبط است. این رشته سرشار از درس‌های حفظی و محاسباتی است که بیشتر آن‌ها با زیست و شیمی مرتبط هستند. چون اصطلاحات علمی و تخصصی زیادی دارد نیازمند زبان انگلیسی قوی می‌باشد.

اهمیت بهره هوشی بالا و قدرت استدلال در این رشته به قدری اهمیت دارد که نیمی از پذیرش رشته زیست فناوری به داوطلبانی اختصاص دارد که در مرحله دوم المپیادهای دانش‌آموزی ریاضی، شیمی، زیست، فیزیک و یا کامپیوتر پذیرفته شده اند. (نیم دیگر آن به کسانی که تراز کل آزمون سراسری آن ها از ۱۰ هزار کمتر نباشد تعلق میگیرد) البته بعد از قبولی مصاحبه علمی صورت می‌گیرد که واقعا افرادی که انگیزه و علاقه دارند وارد این رشته شوند.

دانشگاه های رشته بیوتکنولوژی

از‌جمله دانشگاه های دارای رشته زیست فناوری می توان دانشگاه های زیر را نام برد:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه یزد
• دانشگاه کاشان
• دانشگاه خوارزمی
• دانشگاه ملایر

حداقل رتبه قبولی رشته زیست فناوری

رتبه قبولی رشته زیست فناوری در هر یک از دانشگاه ها متفاوت است. جداول زیر حداقل رتبه قبولی در سال 98-99 است. با مشاهده این جداول می توانید به طور حدودی تخمین بزنید که در کدام دانشگاه ها میتوانید قبول شوید.

بازار کار رشته زیست فناوری

در ادامه به شرح بازار کار رشته زیست فناوری می‌پردازیم. با اینکه رشته زیست فناوری از سال ۱۳۷۸ در دانشگاه تهران ارائه شده اما هنوز یک رشته جدید به شمار می‌رود و برای تثبیت بازار کار به زمان بیشتری نیاز دارد. اما امکان فعالیت‌های مختلفی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد مانند:

• تدریس زیست فناوری در دانشگاه‌ها
• تحقیق و پژوهش برای کشف و تولید دارو و واکسن و ..
• ساخت گیاهان مقاوم نسبت به بیماری و آفت
• حضور در کارخانه‌ها برای تولید پروتئین و محصولات میکروبی

میزان درآمد افراد در این رشته نسبت به نوع کار و زمانی که روی آن می‌گذارند متفاوت است. اما می‌توان گفت میانگین درآمد آن‌ها ۵ میلیون تومان در ماه است.

تحصیل رشته زیست فناوری در خارج از کشور

از جمله دانشگاه‌های برتر دنیا می‌توان دانشگاه آکسفورد، کمبریج، برکلی و … را نام برد. در بسیاری از کشورها مانند آمریکا، انگلیس و سوئیس بیوتکنولوژی شغلی پردرآمد محسوب می‌شود. و با تحصیل در این رشته حتی می‌توانید در بعضی کشورها اقامت بگیرید. رتبه لازم برای قبولی و دانشگاه‌های دارای رشته زیست فناوری در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد به صورت زیر است.

• برای دکتری پیوسته بیوتکنولوژی باید رتبه ی کشوری زیر ۵۰۰ را کسب کنید. علاوه بر آن مصاحبه علمی نیز دارد.
• رتبه لازم برای قبولی کارشناسی ناپیوسته در دانشگاه‌های سراسری حداکثر ۴۰ هزار است اما برای دانشگاه آزاد حداکثر رتبه ۲۰۰ هزار است.

تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم

در مقاله معرفی رشته زیست فناوری سعی کردیم دید جامع و کاملی از این رشته را ارائه دهیم. اگر قبولی در کنکور و بهترین دانشگاه‌های کشور هدف شماست و می‌خواهید با ورود به دانشگاهی معتبر و انتخاب رشته‌ای مناسب آینده شغلی خود را به بهترین شکل بسازید، تیم مشاوره تحصیلی و برنامه ریزی آکو به مدیریت مهندس حاج کرم در کنار شما خواهد بود. ما به شما کمک می‌کنیم تا در مهم‌ترین سال زندگی‌تان، بهترین خود را اجرا کنید و عالی‌ترین نتیجه را بگیرید. شما می‌توانید برای ارتباط با برترین مشاوران کشور با شماره 02633408944 ارتباط برقرار کنید. تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم اینجا حضور دارند تا پاسخگوی سوالات شما باشند. همچنین می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.