در این مقاله قصد داریم به معرفی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی بپردازیم. رشته‌های مهندسی جز رشته‌های پر طرف‌دار برای دانش آموزان رشته ریاضی به‌حساب میآید. دراین‌بین رشته‌هایی چون مهندسی برق و یا عمران و معماری از محبوبیت بیشتری بین داوطلبان برخوردار هستند. اما این رشته متأسفانه در ایران از محبوبیت چندانی برخوردار نمی‌باشد. ولی جز رشته‌هایی است که در خارج از ایران دارای بازار کاری خوب و قابل‌قبول می‌باشد.
مهندسی ایمنی و بازرسی دررابطه‌با رعایت ایمنی و استانداردهای لازم در صنایع مختلف می‌باشد و این رشته برای اینکه پوشش‌دهنده نیازهای ایمنی باشد در سیستم آموزش عالی کشور در سال تحصیلی 1370-71 راه‌اندازی شده است. در ادامه به شرح بیشتری از این رشته می‌پردازیم.
معرفی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
باتوجه‌به اینکه امروزه شاهد گسترش صنایع مختلف و مکانیزه شدن صنایع مختلف هستیم رعایت کردن استانداردها و ایمنی‌های لازم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر این استانداردها به طور کامل مشخص باشند و قانونی برای آنها وجود داشته باشد همگان موظف به رعایت این اصول و استانداردها می‌شوند. در واقع رشته مهندسی ایمنی این اطمینان را می‌دهد که سیستم‌های موجود در صنایع سطح ایمنی قابل‌قبولی را دارند. در واقع این رشته از تصادفات ممکن در حین کار با دستگاه‌ها و یا خطرات دیگر جلوگیری می‌کند. می‌توان این رشته را از زیرشاخه های رشته مهندسی صنایع در نظر گرفت. این رشته با مهندسی صنایع و مهندسی سیستم کاملاً در ارتباط است و در ساخت، کارهای عمومی و طراحی محصولات کاربرد دارند تا ایمنی لازم در این بخش فراهم شود.
وظایف مهندس ایمنی و بازرس فنی
دانشجویان این رشته طی تحصیل با استانداردها و کدهای طراحی آشنا می‌شوند و باید تسلط کافی بر روی بازرسی‌هایی چون بازرسی برق و بازرسی فنی داشته باشد. مهندس ایمنی باید با اصول ساختمانی و مهندسی آشنا باشد تا بتواند دررابطه‌با استانداردهای لازم در این موارد تصمیم‌گیری کند. از دیگر مواردی که باید با آنها آشنایی داشته باشد می‌توان به کاربرد وسایل کنترل و ماشین‌های دوار مکانیکی و برق در واحدهای صنایع پتروشیمی اشاره کرد. همچنین لازم است این افراد دررابطه‌با آلیاژهای فلزی و غیرفلزی اطلاعات کافی را داشته باشند تا بتوانند نسبت به استفاده این فلزات در ساخت دستگاه‌ها و ماشین‌آلات تصمیم‌گیری های لازم را انجام دهند.
مهارت های لازم برای رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
در ادامه مقاله به شرح توانایی های مورد نیاز برای این رشته می پردازیم.
- آشنایی کامل با مشخصات فنی و کاربردی آلیاژها و فلزات گوناگون در شرایط مختلف عملیاتی از نظر خوردگی، تحمل فشارهای بالا و درجات حرارت زیاد و…
- داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه اندازه‌گیری‌های لازم از مشخصات دستگاه‌های پتروشیمی و پلیمر که در سرویس هستند به‌منظور اطمینان از قابلیت کار آنها و جلوگیری از خطرات انفجار، آتش‌سوزی، خرابی و همچنین تعیین طول عمر مفید باقیمانده
- داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه قابلیت کار دستگاه‌های برقی به‌منظور اطمینان از ایمن بودن از خطرات اتصالی، سوختگی، آتش‌سوزی و ایجاد انفجار
- آشنایی کامل با مشخصات فنی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مورداستفاده در صنایع پتروشیمی و پلیمر
- آشنایی کامل با استانداردهای کارخانه‌های برای محیط‌هایی که از نظر انفجار وضع خطرناکی دارند.
- آشنایی با عملیات حرارتی برای به‌دست‌آوردن دوباره خواص مکانیکی قبلی دستگاه‌های تحت تعمیر
- توانایی انجام آزمایش‌های فشار برای دستگاه‌های تحت‌فشار و آزمایش‌های مخرب و غیرمخرب، رادیوگرافی صنعتی و خواندن فیلم‌ها
دروس رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در مقطع کارشناسی یک دوره 4 ساله دارد که شامل 8 ترم تحصیلی می‌شود. این رشته در هیچ یک از مقاطع تحصیلی دارای گرایش خاصی نبوده و با همین عنوان در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود. همچنین امکان تحصیل تا مقطع دکترا در ایران امکان‌پذیر است. در ادامه دروس دانشگاهی مقطع کارشناسی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
دانشجو موظف است طی دوره کارشناسی 140 واحد درسی را بگذراند. تقسیم بندی دروس به شکل زیر می‌باشد:
- دروس عمومی: 20 واحد
- دروس پایه: 35 واحد
- دروس اصلی: 48 واحد
- دروس تخصصی: 29 واحد
- دروس اختیاری: 6 واحد
- کارآموزی: 2 واحد
دروس عمومی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
مبانی نظری اسلام، ادبیات فارسی، دروس اخلاق اسلامی، تاریخ تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، زبان عمومی، تربیت‌بدنی 1 و 2، دروس انقلاب اسلامی.
دروس پایه رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
ریاضی عمومی 1 و 2، ریاضی مهندسی، معادلات دیفرانسیل، فیزیک 1 و 2، آزمایشگاه شیمی عمومی، آزمایشگاه فیزیک 1 و 2، برنامه‌نویسی کامپیوتر، کارگاه ماشین‌ابزار و جوشکاری، شیمی عمومی 1 و 2، شیمی آلی و آزمایشگاه، شیمی تجزیه و آزمایشگاه.
دروس اصلی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
مبانی مهندسی برق 1 و 2، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق، نقشه‌کشی صنعتی، بررسی سیستم‌های قدرت و حفاظت، ترمودینامیک، مقاومت مصالح، استاتیک، مکانیک سیالات و آزمایشگاه، آشنایی با محاسبات ظروف و لوله‌های تحت‌فشار، انتقال حرارت و آزمایشگاه، خواص مواد، موازنه انرژی و مواد، کنترل فرایندها، شیمی‌فیزیک، انتقال جرم، عملیات واحد صنعتی و آزمایشگاه، روش‌های اندازه‌گیری کمیت‌های مهندسی، خوردگی در صنایع.
دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
اصول حفاظت محیط‌زیست، ایمنی در صنایع، روش‌های پیشگیری از خوردگی، تکنولوژی فرایندهای پتروشیمی، الکتروشیمی و آزمایشگاه، متالورژی فیزیکی و آزمایشگاه، شناخت دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی، آزمایشگاه خوردگی و حفاظت، متالورژی جوشکاری و عملیات حرارتی، متالورژی مکانیکی و آزمایشگاه، تست‌های غیرمخرب و آزمایشگاه.
دروس اختیاری رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
سینتیک و طراحی رآکتور، شیمی نفت، اقتصاد و طرح مهندسی، تصفیه آب‌های صنعتی، مدیریت خوردگی و استاندارد، آنالیز متالورژی شکست، زبان تخصصی، مدیریت صنعتی 1 و 2.
دروس کارآموزی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:
کارآموزی 1 و 2، پروژه.
دانشگاه های ارائه دهنده رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
دانشگاه صنعت نفت، دانشگاه هرمزگان، مرکز آموزش عالی لامرد تنها دانشگاه‌های ارائه‌دهنده این رشته در مقطع کارشناسی در ایران هستند. متقاضیان این رشته می‌توانند با شرکت در کنکور سراسری ریاضی و کسب رتبه قابل‌قبول در این رشته مشغول به تحصیل شوند. در قسمت بعدی نمونه ای از کارنامه‌های قبولی در رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی را ارائه می‌دهیم.
کارنامه قبولی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
کارنامه قبولی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در هر یک از دانشگاه‌ها متفاوت است. جدول زیر نمونه کارنامه های قبولی این رشته در سال 1400 است. با مشاهده این جدول می توانید به طور حدودی تخمین بزنید که در کدام دانشگاه ها می‌توانید قبول شوید.
بازار کار رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی ایمنی می‌توانند باتوجه‌به علاقه خود در وزارت نیرو، شرکت‌های پتروشیمی و یا پالایشگاه‌های نفت و گاز و همچنین مراکز صنعتی دیگر مشغول به کار شوند. میزان درآمد این رشته در ایران باتوجه‌به جایگاه شغلی فرد و تجربه و سابقه متفاوت است. ولی به‌طورکلی میانگین آن را می‌توان بین بازه 2 تا 6 میلیون تومان ماهانه در نظر گرفته و البته همان‌طور که در ابتدا گفته شد این شغل هنوز در ایران به جایگاه اصلی و درست خود نرسیده است و آن‌طور که باید به این حیطه شغلی مهم اهمیت داده نمی‌شود. اما بااین‌وجود مهندسین ایمنی می‌توانند در صنایعی چون خودروسازی، هواپیمایی و راه‌آهن نیز مشغول به کار شوند.
تحصیل رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در خارج از کشور
مهندسی ایمنی در زمینه جلوگیری از حوادث و تصادفات نقش بسیار زیادی دارد. به جهت همین اهمیت فرصت‌های شغلی بسیاری برای مهندسین این رشته در سراسر دنیا وجود دارد. تمرکز اصلی این مشاغل بر روی محافظت از کارگران، عموم مردم و محیط در برابر آسیب‌های احتمالی و بیماری است. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده و آماری که طبق دفتر کل آمار ارائه شده است این نوع مشاغل تا سال 2026 بیش از 10 درصد رشد خواهند داشت. از نظر درآمدی این شغل جز مشاغل پردرآمد در دنیا به شمار میآید به طوری که در آمریکا سالانه یک مهندس ایمنی حدود 85538 دلار به طور میانگین درآمد دارد. همچنین یکی از رشته‌هایی است که افراد می‌توانند برای ادامه تحصیل به مهاجرت فکر کنند و در دانشگاه‌های برتر در این حوزه مانند مؤسسه فناوری ماساچوست، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کمبریج و مؤسسه فناوری فدرال سوئیس مشغول تحصیل شوند.
تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم
در مقاله معرفی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی سعی کردیم دید جامع و کاملی از این رشته را ارائه دهیم. اگر قبولی در کنکور و بهترین دانشگاه‌های کشور هدف شماست و می‌خواهید با ورود به دانشگاهی معتبر و انتخاب رشته‌ای مناسب آینده شغلی خود را به بهترین شکل بسازید، تیم مشاوره تحصیلی و برنامه ریزی آکو به مدیریت مهندس حاج کرم در کنار شما خواهد بود. ما به شما کمک می‌کنیم تا در مهم‌ترین سال زندگی‌تان، بهترین خود را اجرا کنید و عالی‌ترین نتیجه را بگیرید. شما می‌توانید برای ارتباط با برترین مشاوران کشور با شماره 02633408944 ارتباط برقرار کنید. تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم اینجا حضور دارند تا پاسخگوی سؤالات شما باشند. همچنین می‌توانید سؤالات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
