رشته گیاه پزشکی چیست؟ به طور کلی رشته گیاه پزشکی یک‌رشته جدید و نو به‌حساب می‌آید چه در زمینه دانشگاه های ارائه دهنده و دروس رشته گیاه پزشکی و چه بازار کار این رشته چندان شناخته شده نیستند. اما با این حال برای انتخاب رشته کنکور تجربی که میتواند برای هر فرد به صورت ویژه ای آینده ساز باشد، آشنایی با تمام رشته های دانشگاهی کنکور تجربی لازم است.
فهرست مطالب
رشته گیاه پزشکی در دانشگاه گزینه مناسبی برای افرادی است که دوست‌دار طبیعت و فعالیت در حوزه‌های کشاورزی و منابع طبیعی هستند. این رشته از سال 1342 به‌عنوان جایگزین رشته دفع آفات و حفاظت گیاهان روی کارآمد و به طور تخصصی به شناسایی آفات و عوامل بیماری‌زا برای گیاهان میپردازد. اگر جزو داوطلبان علاقه مند به زیست شناسی گیاهی و سایر موارد مربوط به این موضوع
همان‌طور که گفتیم این رشته رشته‌ای جدید و نوپا است و در سال 1302 با تأسیس مدرسه فلاحت آموزش‌های مرتبط با این رشته آغاز شد. در آن زمان حشره شناسی و دفع آفات در مدرسه فلاحت توسط دکتر جلال افشار آموزش داده می‌شد. میتوان این‌گونه گفت که پایه‌گذار دانش گیاه پزشکی در ایران دکتر جلال افشار بوده است.
پس از آن در سال 1342 رشته گیاه پزشکی جایگزین عنوان دفع آفات و حفاظت گیاهان شد و امروزه به طور گسترده در دانشگاه‌های مختلف کشور تدریس می‌شود. درباره شرایط تحصیل رشته گیاه پزشکی در دانشگاه و به طور کلی بررسی نکات انتخاب رشته کنکور تجربی با ما همراه باشید.
رشته گیاه پزشکی چیست
از بین گرایش‌های رشته مهندسی کشاورزی که در انتخاب رشته کنکور تجربی ارائه شده است، گیاه پزشکی رشته‌ای نوپا است که به یکی از محبوب‌ترین گرایش‌های این حوزه تبدیل شده است. دانش گیاه پزشکی به تشخیص آفات و عوامل بیماری گیاهان زراعی، باغی، زینتی، جنگلی و مرتعی و فراورده‌های گیاهی میپردازد.
دیگر موضوع مورد توجه در دروس رشته گیاه پزشکی، بررسی نحوه اثرگذاری عوامل بیماری‌زا بر روی گیاهان است. در این بخش از تحصیلات آکادمیک و عملی گیاه پزشکی در دانشگاه فرد آموزش می‌بیند چگونه با این عوامل و بیماری‌ها مبارزه کند. در واقع در این علم به‌جای معالجه انسان‌ها به معالجه و درمان گیاهان و پیشگیری از آفت‌های گیاهان پرداخته می‌شود.
دانشجوی این رشته با آفاتی که در مزارع و یا انبارها وجود دارند و به گیاهان صدمه می‌زنند آشنا می‌شود. همچنین نحوه نگهداری از گیاهان و سم‌پاشی و روش‌های ضدعفونی انبارها را یاد می‌گیرد. در مجموع دانشجوی گرایش گیاه پزشکی باید نحوه جلوگیری از آسیب به گیاهان را بیاموزد و از آنها محافظت کند.برای موفقیت در رشته گیاه پزشکی علاقه مهمترین نکته ای است که باید به آن توجه کنید.
باوجود اهمیت کمتر رشته گیاه پزشکی در کشور عزیزمان ایران نسبت به رشته های پزشکی و پیراپزشکی، اما این رشته را نمیتوان رشته آسانی در نظر گرفت. متخصصین رشته گیاه پزشکی در کشور های خارجی به صورت تخصصی در زمینه بهبود شرایط محیط زیست و مزارع کشاورزی فعالیت تخصصی دارند که در این باره در ادامه بیشتر صحبت میکنیم.
مهارت های لازم برای رشته گیاه پزشکی
گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی مختلف در یک اکو سیستم از ویژگی های مهم کشور عزیزمان ایران است. به علت تنوع پوشش گیاهی و محصولات کشاورزی که در این سرزمین وجود دارند، فرد باید با گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری آشنا باشد تا بتواند موفقیت و مهارت را برای خودش تضمین کند.
گیاه پزشک باید با آفات و بیماری‌های گیاهی نیز آشنائی کافی داشته باشد و البته علاقه به بررسی این موارد نیز از لازمه های ورود موفق به بازار کار تحقیقاتی یا تولیدی است. فرد باید مسئولیت‌پذیر باشد و بداند این فعالیت یک فعالیت دشوار و پیچیده است و نیازمند صبر و حوصله بالایی است.
گیاه پزشک ها در حالت عادی بر مشکلات یک جامعه گیاهی خاص کار میکنند اما علاقه به انجام فعالیت های تحقیقاتی و کشف راه حل میتواند بازار کار بهتری را برای خود رقم بزنند.
همچنین دانشجو باید به طبیعت علاقه داشته باشد و از پرورش گل‌ها و گیاهان لذت ببرد. این شغل به پشت میز نشستن ختم نمی‌شود بلکه فرد باید به دل طبیعت برود و به مطالعه و تحقیق بپردازد. همچنین شخصی که این رشته را انتخاب می‌کند باید به آزمایشگاه و کارهای آزمایشی علاقه داشته باشد چرا که بررسی‌ها نیازمند به آزمایش و بررسی با میکروسکوپ هستند.
هرچند گرایش های مختلف این رشته به بررسی تخصصی بخش مخصوصی از مشکلات گیاهان میپردازد اما بخش عمده دروس رشته گیاه پزشکی مربوط به حشرات و حشره‌شناسی و آسیب ها و مزایای آنها برای گیاهان است. ازاین‌رو دانشجو باید علاقه کافی به حشرات و دنیای آنها داشته باشد تا بتواند از پس دروس و البته وظایف محوله در بازار کار این رشته برآید.
رشته گیاه پزشکی بیشتر جنبه علمی و تحقیق دارد و تا پایان تحصیل باید مطالعات فراوانی در این زمینه توسط دانشجو انجام شود.
دروس رشته گیاه پزشکی
دوره کارشناسی این رشته شامل 4 سال تحصیلی است. دانشجو موظف به گذراندن 135 واحد درسی است که تقسیم‌بندی واحدها به شرح زیر می‌باشد:
- دروس عمومی: 20 واحد
- دروس پایه: 37 واحد
- دروس اصلی: 34 واحد
- دروس تخصصی: 44 واحد
- دروس اختیاری: 5 واحد
دروس پایه رشته گیاه پزشکی: ریاضیات عمومی، گیاه شناسی ۱ (فیزیولوژی و تشریح)، گیاه شناسی ۲ (سیستماتیک و مورفولوژی)، اکولوژی عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، شیمی آلی، بیوشیمی، آمار و احتمالات، زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، ژنتیک، جانورشناسی، آشنایی با کامپیوتر.
دروس اصلی رشته گیاه پزشکی: طرح آزمایش‌های کشاورزی، آبیاری عمومی، هوا و اقلیم شناسی، خاک شناسی عمومی، زراعت عمومی، باغبانی عمومی، ماشین‌های کشاورزی، بیماری شناسی گیاهی، آفت شناسی گیاهی، اقتصاد و مدیریت کشاورزی، مبانی کشاورزی پایدار، عملیات کشاورزی.
دروس تخصصی رشته گیاه پزشکی: حشره شناسی، قارچ شناسی، ویروس‌ها و پروکاریوت‌های بیماری‌زای گیاهی، کنه شناسی، نماتودشناسی، سم‌شناسی، تکنولوژی مبارزه شیمیایی، اصول کنترل آفات شیمیایی، اصول کنترل بیماری‌های گیاهی، آفات مهم گیاهان زراعی، آفات مهم درختان میوه، بیماری‌های مهم درختان میوه، آفات مهم گیاهان جالیزی، سبزی و زینتی، بیماری‌های مهم گیاهان جالیزی، سبزی و زینتی، علف‌های هرز و کنترل آنها، آفات انباری، کارآموزی.
دروس اختیاری رشته گیاه پزشکی: بیماری‌های فیزیولوژیک، اصول رده‌بندی حشرات، نرم‌تنان و مهره داران زیان‌آور کشاورزی، بندپایان زیان‌آور انسان و دام، حشرات گرده‌افشان و زنبورعسل، فیزیولوژی گیاهی، فیزیولوژی حیوانی، آفات گیاهان جنگلی، اصول ترویج و آموزش کشاورزی، میکروبیولوژی عمومی، کاربرد رادیوایزوتوپ‌ها در گیاه پزشکی.
بعد از اتمام رشته گیاه پزشکی در مقطع کارشناسی میتوانید با شرکت در کنکور کارشناسی ارشد یکی از گرایش های کارشناسی ارشد گیاه پزشکی را انتخاب کنید و برای فعالیت تخصصی در یک بخش خاص از آزمایشگاه های گیاه پزشکی برنامه ریزی کنند.
گرایش های کارشناسی ارشد رشته گیاه پزشکی چیست؟
مدت زمان تحصیل در مقطع ارشد دو سال است و رشته گیاه پزشکی در مقطع ارشد به تخصیص دو گرایش حشره شناسی گیاهی و بیماری شناسی گیاهی ارائه می‌شود. البته به‌تازگی برخی از دانشگاه‌ها گرایش ریز کرم شناسی را به مقطع ارشد رشته گیاه پزشکی در دانشگاه خود اضافه نمودند.
- رشته حشره شناسی گیاهی: در این گرایش به طور تخصصی به مطالعه و بررسی آفات گیاهان مختلف پرداخته می‌شود.
- رشته بیماری شناسی گیاهی: در این گرایش به طور تخصصی به بررسی انواع بیماری‌های مربوط به گیاهان پرداخته می‌شود.
در مقطع دکتری گرایش‌های قارچ شناسی و بیماری‌های قارچی در گیاهان، پروکاریوت‌های بیماری‌زا، هماتولوژی گیاهی و ویروس شناسی گیاهی برای بیماری شناسی گیاهی و گرایش‌های کنترل بیولوژیک و اکولوژی حشرات، بیوسیستماتیک حشرات و کنه‌ها و فیزیولوژی و سم شناسی حشرات برای حشره شناسی گیاهی ارائه می‌شود.
لازم به ذکر است دوره دکتری شامل 4 سال تحصیلی است و ورود به مقطع دکتری مستلزم داشتن یک رزومه تحصیلی خوب و مصاحبه است.
دانشگاه ها و رتبه قبولی رشته گیاه پزشکی در دانشگاه
رشتهٔ گیاه پزشکی شاخه‌های مطالعاتی فراوانی دارد و اساتید در شاخه‌های مختلف این رشته فعالیت دارند. امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری داخل کشور و در بهترین دانشگاه های ایران وجود دارد.
برای ورود به این رشته تحصیلی نیاز است در آزمون سراسری تجربی شرکت کنید و رتبه قابل قبول را به دست آورید و با یک انتخاب رشته درست وارد دانشگاه شوید. البته فراموش نکنید که برخی دانشگاه های آزاد نیز رشته گیاه پزشکی را بدون کنکور ارائه میدهند و شما میتوانید با انتخاب رشته در بهمن ماه وارد دانشگاه در رشته کارشناسی گیاه پزشکی شوید.
در سال گذشته حداقل رتبه قبولی رشته گیاه پزشکی در دانشگاه حدود 20.000 برای دانشگاه های شهرستان ها مانند دانشگاه های سراسری گیلان بوده است و رشته گیاه پزشکی در دانشگاه تهران، که از دانشگاه های برتر ایران است، البته با سهمیه ایثارگران حدودا 9500 بوده است. دانشگاه‌های برتر در ارائه رشته گیاه‌پزشکی به شرح زیر هستند
|
|
بازار کار گیاه پزشکی در ایران و خارج از کشور
ایران دارای طبیعتی بسیار متنوع و همچنین دارای گونه‌ها غنی گیاهی است و باتوجه به عدم اشباع بازار کار گیاه پزشکی در کشور عزیزمان ایران، شروع کار تخصصی در زمینه پزشکی گیاهان به ویژه در مراتع حاصلخیز شمال کشور بسیار بدیع و احتمالا پر درآمد خواهد بود.
درصورت تمایل به فعالیت در ارگان های دولتی یا خصوصی، گیاه پزشک میتواند در سازمان‌های دولتی کشور و شرکت‌های مرتبط مشغول به کار شود و البته با ایجاد زمینه های پیشرفت و کسب تجربه کافی، به مقام های مدیریتی و حتی کارآفرینی نایل شوند. همچنین مراکز آموزشی و پژوهشی از مراکزی است که یک کارشناس رشته گیاه پزشکی میتواند در آنها مشغول به کار شود.
ناگفته نماند در حالت کلی بازار کار گیاه پزشکی در ایران (به علت فقر فرهنگ حفاظت از محیط زیست در میان مسئولین) محدود است و متأسفانه مورد توجه قرار نمی‌گیرد. همچنین ورود به بخش‌های خصوصی از طریق کارشناسی گیاه پزشکی کار آسانی نیست.
در انتها باید به عنوان مشاور انتخاب رشته کنکور حقیقت را گفت! حقوق و مزایای یک فارغ التحصیل کارشناسی رشته گیاه پزشکی بالا نیست و اکثراً به شغل دوم یا سوم روی می‌آورند.
فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان رشته گیاه پزشکی
تدریس همیشه زمینه کاری قابل اتکایی در همه رشته ها است و رشته گیاه پزشکی نیز باتوجه به کمیاب بودن فارغ التحصیلان علاقه مند و البته باسواد بیش از همه نیاز به استاد های دانشگاه مطلع، دبیر های هنرستان های کشاورزی و یا محقق های آزمایشگاهی در دانشگاه ها و مدارس دارند. بجز تدریس با داشتن مدرک گیاه پزشکی میتوان فعالیت در مراکز تحقیقاتی ازاد( که چندان زیاد هم نیستند) به عنوان محقق یا مدیریت اجرایی فعالیت کرد.
سازمان ها و شرکت های استخدام کننده کارشناس گیاه پزشکی در ایران را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری و مراکز وابسته به آن
- ادارات منابع طبیعی استان‌ها(در زمینه بازرسی و بازدید از مزارع، باغ‌ها، انبار و سیلوها)
- سازمان بوستان‌ها و فضای سبز استان‌ها و شهرستان‌ها
- سازمان حفاظت از محیط‌زیست و مراکز وابسته به آن
- شرکت‌های توزیع کود و سموم
تحصیل رشته گیاه پزشکی در خارج از کشور
این رشته در سال‌های اخیر اهمیت و محبوبیت بسیاری به ویژه در جوامع پیشرفته تر و اروپایی پیدا کرده است و میتوان برای تحصیل و فعالیت حرفه ای رشته گیاه پزشکی در دانشگاه های خارج از کشور، از طریق دریافت ویزای تحصیلی مهاجرت کرد. دانشگاه‌های برتر خارج از کشور در این زمینه به ترتیب تخصص عبارتند از:
- دانشگاه کرنل
- علوم کشاورزی سوئد
- کالیفرنیا برکلی
- ریدینگ
- ویسکانسین مدیسن
- دانشگاه ایالتی میشیگان
- پردو
- واخنینگن هلند
- تگزاس و کوئینزلند
فرصت‌های شغلی برای این رشته و حوزه‌های مرتبط در خارج از کشور بالاست. چراکه کشورهای توسعه‌یافته پیشرفت‌های بسیاری در زمینه کشاورزی مدرن و محافظت از محیط زیست کسب کردند و روزبه‌روز نیاز آنها به نیروی متخصص در این زمینه افزایش می‌یابد.
میانگین درآمد حیطه شغلی رشته گیاه پزشکی در کشورها متفاوت است و اولین رتبه به کشور پاکستان و بعد از آن به ترتیب به کشورهای مجارستان، اوکراین، عربستان، آمریکا، کره جنوبی و سوئد تعلق می‌گیرد.
وظایف یک گیاه پزشک در بازار کار
بازار کار گیاه پزشکی میتواند متفاوت باشد اما بهرحال باتوجه به زمینه تحصیل تخصصی وظایف و فعالیت های کارشناس گیاه پزشکی در زمینه شغلی تقریبا یکسان است. ادامه مقاله به شرح وظایف یک گیاه شناس می‌پردازیم.
- مسئله‌یابی گیاه پزشکی علوم از طریق مراجعه و بازدید از مزارع، باغ‌ها، انبارها و سیلوها کشور مراجعه کشاورزان به آنها.
- تحقیق و پژوهش زیست شناسی و فیزیولوژی عوامل زیان‌آور محصولات بوم‌شناسی (Ecology) کشاورزی زراعی، باغی، جنگلی، مزرعه، سطوح آزمایشگاهی، استانی، منطقه‌ای و ملی.
- اجرای پژوهش‌های بنیادین گیاه پزشکی کشور با تاکید بر بهره‌برداری روش‌های نوین (بیوتکنولوژی).
- همچنین آن دسته از پژوهش‌هایی که در مؤسسات تک‌محصولی صورت می‌گیرد (مانند مؤسسه تحقیقات زراعی، مؤسسه تحقیقات پسته، مؤسسه تحقیقات خرما و …). شناسایی و رده‌بندی جامعه جانوران (Fauna) ,VSJKD IHD) رستنی (Flora) ایران و بررسی تنوع زیستی آنها.
- تحقیق در زمینه شناسایی، زیست شناسی، کارایی تکثیر عوامل مفید جهت مبارزه بیولوژیکی علیه آفات و نگهداری منابع آنها.
- تحقیق در زمینه روش‌های مدیریت تلفیقی (IPM).
- تحقیق در زمینه شناخت، زیست شناسی، بوم‌شناسی عصاره‌گیری از گیاهان برای استفاده در زمینه کنترل عوامل زیان‌آور.
- تحقیق در زمینه شناخت، فرمولاسیون، تأثیر سموم کشاورزی و تکنیک‌های گوناگون سم‌پاشی و آزمایش سموم جدید.
تیم مشاوره انتخاب رشته کنکور تجربی آکو
فقط و فقط اگر به رشته گیاه پزشکی علاقه دارید این رشته را انتخاب کنید! فقط بخاطر اسم “پزشکی” که روی این رشته گذاشته شده است، خودتان را در مخمصه گیاهان و فرایند زنده ماندن این گروه از موجودات زنده نکنید. شک نکنید که چند ترم بیشتر در رشته ای که به آن علاقه ندارید دوام نخواهید آورد.
tرقی ندارد با انتخاب رشته در بهترین دانشگاه های کشور گیاه پزشکی بخوانید یا با کمک مشاوره انتخاب رشته کنکور در انتخاب رشته بهمن دانشگاه آزاد رشته گیاه پزشکی را انتخاب کنید، اگر علاقه ندارید همین حالا با شماره 02633408944 تماس بگیر و اولین قدم را به سوی هدف واقعی زندگیت بردار.
برای اینکه مطمئن بشی نگاهی به اینستاگرام تیم مشاوره کنکور آکو بنداز!
