رشته ساخت پروتزهای دندانی
رشته ساخت پروتز های دندانی از رشته های کنکور تجربی است که میتوان گفت همه فعالان حوزه کنکور آن را دندانپزشکی بدون مدرک میدانند. در رشته پروتز های دندانی به شما این دانش جایگزینی و یا ترمیم دندان آموزش داده میشود.
فهرست مطالب
این رشته درگذشته تنها در مقطع کاردانی ارائه می‌شد اما امروزه مقطع کارشناسی ساخت پروتز های دندانی نیز در دانشگاه های سراسری ارائه میشود. دیپلمه های رشته تجربی میتوانند با شرکت در کنکور سراسری تجربی این رشته را انتخاب کرده و در دانشگاه به تحصیل بپردازند.
در این مقاله به عنوان مشاور انتخاب رشته کنکور تجربی در وبسایت تخصصی آکو قصد داریم به معرفی رشته ساخت پروتزهای دندانی به طور کامل بپردازیم. آنچه در ادامه میخوانید شامل موارد زیر خواهد بود:
- معرفی کلی رشته و توانایی های لازم برای آن
- دروس رشته پروتز های دندانی
- بازار کار رشته پروتز دندان در ایران و خارج از کشور
معرفی رشته ساخت پروتز های دندانی
تکنیسین پروتزهای دندانی یک عضو مهم و مؤثر در تیم درمان دندان پزشکی به‌حساب می‌آید. این شخص موظف به ساخت و ترمیم انواع پروتزهای متحرک کامل و پارسیل، ایمپلنت‌ها و اجزا کاشتنی، پروتزهای ثابت و روکش‌ها، پروتزهای فک و صورت و پلاک‌ها و ارتودنسی می‌باشد.
ساخت اعضا مصنوعی بر اساس اصول دندانپزشکی می‌باشد و کسب توانایی های لازم برای طراحی فیزیولوژیک این ابزار های ترمیمی در گروه وظایف کارشناس پروتز های دندانی است.
این رشته را میتوان با رشته ساخت اعضای مصنوعی هم کار دانست با این تفاوت که کارشناس رشته پروتز های دندانی صرفا در زمینه ساخت و پرداخت اید های فک و صورت فعالیت میکند.
تکنسین پروتز دندانی هرگز به طور مستقیم روی بیمار کاری انجام نمی‌دهد و معمولاً زیر نظر دندانپزشک و در کارگاه دندانسازی بر اساس تصاویر رادیولوژیک فک و صورت بیمار و نکات و تجویز پزشک در این امر کمک میکند. البته نکته مهم این است که رشته دندانسازی در بازار کار کاملا متفاوت با آنچه در تئوری درباره رشته ساخت پروتز های دندانی میخوانیم است.
بزرگ‌ترین تفاوت میان دندانپزشک و تکنسین پروتزهای دندانی این است که متخصص پروتز در زمینه تعویض دندان‌ها و ترمیم سلامت دندان نقش دارد. در واقع متخصص پروتز آنچه را دندانپزشک برای سلامت دندان تجویز میکند را می‌سازد.
باید بدانید نقش متخصصین پروتز در جامعه دندانپزشکی بسیار حائز اهمیت می‌باشد چراکه دندانپزشک با بدون دردست‌داشتن ابزار کار نمیتواند به فعالیت خود بپردازد و دندانساز نیز فعالیت تخصصی در همین زمینه دارد.
دروس رشته پروتز های دندانی در دانشگاه
رشته ساخت پروتزهای دندانی در حال حاضر در ایران تا مقطع کارشناسی ارائه میشود و در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد. در دوران کارشناسی رشته پروتز دندان درست مثل همه رشته های کارشناسی دیگر در کنکور تجربی موظف به گذراندن 130 واحد درسی به شرح زیر می‌باشد:
- دروس عمومی: 22 واحد
- دروس تخصصی: 84 واحد
- دروس کارآموزی: 24 واحد
دروس عمومی
| مبانی نظری اسلام | زبان انگلیسی عمومی |
| اخلاق اسلامی | تربیت‌بدنی (1) |
| انقلاب اسلامی | تربیت‌بدنی (2) |
| تاریخ و تمدن اسلامی | جمعیت و تنظیم خانواده |
| آشنایی با منابع اسلامی | ادبیات فارسی |
دروس تخصصی رشته پروتز های دندانی در دانشگاه را میتوان خلاصه ای از دروس عملی رشته دندان پزشکی دانست. با گذراندن دروس رشته ساخت پروتز های دندانی بجز جراحی های فک و دندان و ارتودنسی میتواند پر کردن دندان، عصب کشی، کشیدن دندان، ترمیم، زیبایی و …. را انجام دهد.
| جنین‌شناسی | آسیب‌شناسی | بهداشت حرفه‌ای | تشریح فک و صورت | رایانه و سیستم‌های اطلاع‌رسانی (1) | رایانه و سیستم‌های اطلاع‌رسانی (2) | فیزیک پزشکی |
| میکروب‌شناسی و کنترل عفونت | اصول حسابداری | آمار و روش تحقیق | مبانی مدیریت | روش‌های یاددهی و یادگیری | انبارداری | بافت‌شناسی |
| ابزارشناسی و تکنولوژی دندانسازی (1) | ابزارشناسی و تکنولوژی دندانسازی (2) | ارتودنسی نظری (1) | ارتودنسی عملی (1) | ارتودنسی نظری (2) | ارتودنسی عملی (2) | پروتز ثابت نظری (1) |
| پروتز ثابت عملی (1) | پروتز ثابت نظری (2) | پروتز ثابت عملی (2) | پروتز ثابت نظری (3) | پروتز ثابت عملی (3) | پروتز متحرک کامل نظری (1) | پروتز متحرک کامل عملی (1) |
| پروتز متحرک کامل نظری (2) | پروتز متحرک کامل عملی (2) | پروتز متحرک کامل نظری (3) | پروتز متحرک کامل عملی (3) | پروتز متحرک پاراسیل نظری (1) | پروتز متحرک پاراسیل عملی (1) | پروتز متحرک پاراسیل نظری (2) |
| پروتز متحرک پاراسیل عملی (2) | پروتز متحرک پاراسیل نظری (3) | پروتز متحرک پاراسیل عملی (3) | اکلوژن نظری (1) | اکلوژن عملی (1) | اکلوژن نظری (2) | اکلوژن عملی (2) |
| زیبایی نظری | زیبایی عملی | آناتومی و مورفولوژی دندان نظری | آناتومی و مورفولوژی دندان عملی | مواد دندانی نظری (1) | مواد دندانی نظری (2) | زبان تخصصی |
| ایمپلنت نظری | ایمپلنت عملی (1) | ایمپلنت عملی (2) | اتچمنت نظری | اتچمنت عملی (1) | اتچمنت عملی (2) | پروتزهای ماگزیلوفشیال نظری |
| پروتزهای ماگزیلوفشیال عملی | سمینار | کارآموزی |
دانشگاه های دارای رشته ساخت پروتز های دندانی
پیش از اینها این رشته پروتز های دندانی تنها در مقطع کاردانی ارائه می‌شد اما از سال 98 به بعد در مقطع کارشناسی ارائه میشود. بیشتر دانشگاه های علوم پزشکی پذیرنده متقاضیان تحصیل در این رشته هستند و در انتخاب رشته سال 1401 پذیرش رشته پروتز های دندانی یا همان دندانسازی در دانشگاه های کشور به صورت قطبی بود.رشته ساخت پروتز های دندانی تنها در برخی از دانشگاه های کشور ارائه می شود که در این قسمت به معرفی این دانشگاه ها می پردازیم:
| نام دانشگاه | نوع رشته | ظرفیت | شهر | جنسیت | نوع آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | روزانه | 20 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | روزانه | 17 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | شهریه پرداز | 3 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | روزانه | 16 | اصفهان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی سبزوار | روزانه | 16 | سبزوار | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | روزانه | 4 | اصفهان | هردو | با آزمون |
البته در دانشگاه های به نام کشور برای مناطق محروم سهمیه ویژه ای در نظر گرفته شده است که قبولی در این رشته ها برای داوطلب تعهد خدمت ایجاد میکند و البته ویژه داوطلبان بومی استان مربوطه هستند. مثلا در دانشگاه اصفهان برای 4 نفر از داوطلبان بومی استان هرمزگان سهمیه ویژه تحصیل در رشته دندانسازی در نظر گرفته شده است که بعد از اتمام تحصیل، خدمت در دانشکده دندانپزشکی بندرعباس به مدت سه برابر طول دوره به صورت اجباری باید انجام شود.
در کل واحد های مذکور ارائه دهنده رشته ساخت پروتز های دندانی جمعا حدود 70 نفر برای رشته های بومی و کشوری پذیرش دانشجو داشتند که همین کم بودن ظرفیت رشته پروتز های دندانی نیز رتبه قبولی داوطلبان را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار میدهد.
وظایف یک تکنسین ساخت پروتزهای دندانی
بی شک وظایف هرکس در محیط کار باتوجه به شرایط شغلی متفاوت است ولی به طور کلی اگر به صورت قانونی بخواهید در رشته پروتز دندان فعالیت کنید، ساخت و پرداخت پروتزهایی مانند تاج، روکش و دندان مصنوعی بر اساس نیاز و تجویز پزشک از وظایف شما در بازار کار خواهد بو.د.
البته در یک بازار کار حرفه ای فعالیت داشته باشید احتمالا همه اطلاعات نیز از طریق پزشک در اختیار شما قرار نمیگیرد و بسیاری از اطلاعات باید از طریق تجربه و جمع‌آوری اطلاعات و قالب‌گیری های موردنیاز به ساخت پروتز کسب و در ساخت پروتز های ثابت و متحرک استفاده شود.
در حالت کلی یک تکنسین دندانپزشکی مشخصات و نسخه‌ها را می‌خواند و مدل‌ها را بررسی میکند سپس به ساخت اعضا می‌پردازد.
اما برای دندانساز هایی که به صورت تجربی و البته برای درآمد بیشتر به عنوان دندانپزشک فعالیت میکنند، تقریبا همه آنچه دندانپزشک انجام میدهد به عهده اوست. با این تفاوت که جراحی های دندان، فک و صورت، ارتودنسی و اصلاح فرم دندان ها از عهده دندانساز تجربی خارج است.
توانایی‌های لازم برای رشته ساخت پروتزهای دندانی
افرادی که علاقمند به کار با ابزار و تجهیزاتدندان پزشکی و خلق اثر هستند میتوانند وارد این حیطه کاری شوند اما باید توجه داشته باشید که دقت و ظرافت در داشتن شغلی مثل دندانسازی اهمیت دارد و موفقیت در رشته پروتز دندان نیاز به صبر زیادی نیز دارد تا بتوانند به‌خوبی از پس‌کارها برآیند.
دقت و توجه زیاد به جزئیات در این شغل بسیار نیاز است. همچنین درست مثل رشته دندانپزشکی داشتن دستانی قوی که از قدرت جسمی خوبی برخوردار هستند از نیازهای تکنسین دندانسازی است چراکه کوچک‌ترین کارها در این شغل با دست انجام میشود.
یک تکنسین پروتزهای دندان باید در مدیریت زمان و داشتن صبر و حوصله مهارت داشته باشد. چراکه کارها باید به‌موقع تحویل داده شوند و یا ممکن است پروتزی پس از انجام برای بیمار مناسب نباشد و تکنسین مجبور باشد آن را ترمیم کند و یا حتی از نو بسازد.
از دیگر مهارت‌های موردنیاز تسلط به نسخه‌خوانی و درک نسخه تجویزی دندانپزشک اشاره کرد چرا که مرحله اول این کار این است که اطلاعات لازم از پزشک گرفته شود و بدون دانستن صحیح تشخیص دکتر دندانپزشک، دندانساز نمیتواند وظایف خود را درست به اتمام برساند.
کارنامه قبولی رشته ساخت پروتزهای دندانی
در این قسمت نمونه کارنامه‌هایی از قبولی‌های سال‌های گذشته در این رشته را ارائه می‌دهیم تا به طور حدودی بتوانید تخمین بزنید برای قبولی در این رشته در دانشگاه موردنظر به چه رتبه‌ای نیاز دارید.
تحصیل و آینده شغلی رشته پروتزهای دندانی در دنیا
همان‌طور که اشاره کردیم این رشته از رشته‌های پر طرف‌دار در دنیا می‌باشد و برای مهاجرت تحصیلی بسیار مناسب است. به‌طوری که هزینه تحصیل در این رشته برای داوطلبان خارجی در دانشگاه های بنام دنیا از دیگر رشته‌ها نیز بیشتر است. همچنین این رشته از بازار کار خوبی در دنیا برخوردار است و تا سال 2026 نرخ رشد متوسطی برای بازار کار رشته پروتز دندان پیش بینی میشود.
از برترین دانشگاه‌های دنیا برای ادامه تحصیل در این رشته میتوان به دانشگاه های زیر اشاره کرد:
- دانشگاه میشیگان – آن آربر
- دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل
- کالج کینگ لندن
- دانشگاه واشنگتن
- دانشگاه هاروارد
- دانشگاه پنسیلوانیا
- دانشگاه کالیفرنیا و سانفرانسیسکو
بازار کار رشته ساخت پروتزهای دندانی
متخصصین این رشته در جامعه پزشکی بسیار کارآمد و موردنیاز هستند و نمیتوان از اهمیت وجود این متخصصین چشم‌پوشی کرد. فارغ‌التحصیلان این رشته میتوانند به‌راحتی وارد بازار کار شوند و در کلینیک‌های دندانپزشکی مشغول به کار شوند.
به طور کلی در طی گذراندن دوره کارآموزی که جزو واحد های درسی رشته ساخت پروتز های درمانی است، فارغ التحصیلان میتوانند مرکز مورد نظر خود را پیدا و بعد از فراغت از تحصیل مشغول به کار شوند.
هم چنین به‌شرط داشتن سرمایه کافی میتوانند لابراتوار تخصصی خود را تأسیس کنند و به‌صورت مستقل مشغول به کار شوند. حتی برخی افراد به شرط داشتن تجربه کافی میتوانند با فعالیت در مطب دندانپزشکی فعالیت دندان پزشکی و ارتباط مستقیم با بیمار هم داشته باشند.
به علت بالا بودن هزینه های دندانپزشکی و عدم تعلق بیمه به خدمات دندانپزشکی در مطب های شخصی، دندانساز میتواند با هزینه پایین تر از متخصصین فعالیت کند و همچنان درآمد خوبی داشته باشد.
در کل آینده شغلی خوبی در انتظار این افراد است و به لحاظ درآمدی میتوانند درآمد خوبی کسب کنند. لازم به ذکر است در کشورهای پیشرفته دنیا رشته پروتز های دندانی جز رشته‌های لوکس به‌حساب می‌آید و دانش‌آموختگان این رشته از جایگاه شغلی بسیار خوبی برخوردار هستند.
تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم
در مقاله معرفی رشته ساخت پروتز های دندانی سعی کردیم دید جامع و کاملی از این رشته را ارائه دهیم. هرچند انتخاب رشته باید متناسب با شرایط زندگی، هدفگذاری و توانایی های افراد انجام شود و صرف علاقه یا نیاز جامعه نمیتوان برای همه یک هدف را در نظر گرفت.
به همین دلیل است که انتخاب رشته کنکور را مهمترین بخش برای آینده سازی میدانیم و شاید بعد از برنامه ریزی در سال کنکور، انتخاب رشته و هدف گذاری پیش از رسیدن به آخر خط مهمترین نکته باشد. در تیم مشاوره انتخاب رشته کنکور آکو مشاورین متخصص انتخاب رشته همراه شما خواهند بود تا برای هرگونه تصمیمی مطمئن شوید.
برای ارتباط با ما میتوانید از طریق شماره 02633408944 تماس بگیرید و وقت مشاوره خود را رزرو کنید و یا برای مشاوره رایگان در کانال تلگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو عضو شوید.
کانال تلگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو
