معرفی رشته مهندسی ایمنی

تماس با ما

رشته مهندسی ایمنی رشته یک‌ رشته مهندسی است که سطح ایمنی سیستم های مهندسی را بررسی می‌کند و اطمینان می‌دهد که یک سیستم حیاتی همان‌طور که لازم است عمل می‌کند. مهندسی ایمنی از تصادف و خطرات ناشی از خطای انسانی پیشگیری می‌کند. این رشته در زیرگروه‌های رشته ریاضی فیزیک قرار دارد.

این رشته گرایش های کارشناسی با نام های مهندسی ایمنی صنعتی و مهندسی ایمنی و بهداشت حرفه ای دارد. باتوجه به اهمیت گرایش های مهندسی ایمنی و اهمیت روز افزون این رشته ها، مرکز مشاوره انتخاب رشته کنکور آکو به شرح تمامی شرایط تحصیل و نمونه کارنامه های قبولی در این رشته میپردازد.

معرفی رشته مهندسی ایمنی صنعتی

باتوجه‌به اینکه امروزه شاهد گسترش صنایع مختلف و مکانیزه شدن صنایع مختلف هستیم رعایت کردن استانداردها و ایمنی‌های لازم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر این استانداردها به طور کامل مشخص باشند و قانونی برای آن‌ها وجود داشته باشد همگان موظف به رعایت این اصول و استانداردها می‌شوند. در واقع رشته مهندسی ایمنی این اطمینان را می‌دهد که سیستم‌های موجود در صنایع سطح ایمنی قابل‌قبولی را دارند و برای کارمندان خطرزا نیستند.

رشته مهندسی ایمنی از تصادفات ممکن در حین کار با دستگاه‌ها و یا خطرات دیگر جلوگیری می‌کند. می‌توان این رشته را از زیرشاخه های رشته مهندسی صنایع در نظر گرفت. این رشته با مهندسی صنایع و مهندسی سیستم کاملاً در ارتباط است و در ساخت، کارهای عمومی و طراحی محصولات کاربرد دارند تا ایمنی لازم در این بخش فراهم شود.

این روزها بیش از گذشته اهمیت حضور فارغ التحصیلان مهندسی ایمنی صنعتی در بازار کار حس میشود زیرا امروزه با توسعه صنعت پتروشیمی نیاز به نگهداری و تعمیرات تجهیزات دستگاه های مختلف صنعتی بیشتر حس میشود. و همچنین خطرات ناشی از آلودگی های صنعتی بیش از پیش هستند و اهمیت رشته مهندسی ایمنی محیط زیست نیز بیشتر شده است.

یک مهندس ایمنی در محیطی امن با استاندارد های لازم برای نیروهای انسانی مشغول به کار میشود و کارکنان در محیط بی خطر مشغول به کارند. مهندس ایمنی باید با بررسی تجهیزات صنعتی و ابزار الات الکتریکی محیط امنی را برای کارکنان کارخانجات و تاسیسات به ارمغان آورند. از جمله وظایف آن ها ارزیابی شرایط ایجاد خطر و تهدید و مشخص کردن خطرات احتمالی می باشد و به طور کل روش های کنترل خطرات و ارزیابی برنامه های کنترلی می باشد.

گرایش های مهندسی ایمنی

از دیگر تخصصات این رشته میتوان از طراحی سیستم های اتش نشانی ، اعلام حریق ، ایمنی و جلوگیری از آلودگی های آب و هوا و محیط های صنعتی و توانایی برآورد اقتصادی طروق ایمنی و بهترین انتخاب می باشد. تمامی شرکت های زیر مجموعه وزارت نفت به طور مثال پالایشگاه ها ، شرکت های پتروشیمی از جمله فرصت های شغلی این رشته محسوب می شود. شرکت های دیگری مانند خودرو سازی سایپا ، وزارت نیرو ، فولاد ایران ، قرار گاه سازندگی خاتم الانبیا و تمامی شرکت های تولیدی اقدام به جذب متخصصین این رشته می کنند.

دروس مهندسی ایمنی در دانشگاه

هرچند دروس رشته مهندسی ایمنی باتوجه به گرایش های آن متفاوت است اما از دروس تخصصی این رشته در دانشگاه های ایران نیز می توان به حفاظت صنعتی، عوامل فیزیکی محیط کار، ارگونومی، عوامل شیمیایی، محیط کارو ایمنی در برق اشاره کرد. تحقیق در عملیات ، روش های تولید ، فیزیک ۱ ، ریاضی ۱، ماشین فزار که از دروس پیش نیاز و پایه رشته مهندسی ایمنی میباشند.

دانشجو موظف است طی دوره کارشناسی 140 واحد درسی رشته مهندسی ایمنی را بگذراند. تقسیم بندی دروس به شکل زیر می‌باشد:

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 35 واحد
• دروس اصلی: 48 واحد
• دروس تخصصی: 29 واحد
• دروس اختیاری: 6 واحد
• کارآموزی: 2 واحد

دروس عمومی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

مبانی نظری اسلام، ادبیات فارسی، دروس اخلاق اسلامی، تاریخ تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، زبان عمومی، تربیت‌بدنی 1 و 2، دروس انقلاب اسلامی.

دروس پایه رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

ریاضی عمومی 1 و 2، ریاضی مهندسی، معادلات دیفرانسیل، فیزیک 1 و 2، آزمایشگاه شیمی عمومی، آزمایشگاه فیزیک 1 و 2، برنامه‌نویسی کامپیوتر، کارگاه ماشین‌ابزار و جوشکاری، شیمی عمومی 1 و 2، شیمی آلی و آزمایشگاه، شیمی تجزیه و آزمایشگاه.

دروس اصلی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

مبانی مهندسی برق 1 و 2، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق، نقشه‌کشی صنعتی، بررسی سیستم‌های قدرت و حفاظت، ترمودینامیک، مقاومت مصالح، استاتیک، مکانیک سیالات و آزمایشگاه، آشنایی با محاسبات ظروف و لوله‌های تحت‌فشار، انتقال حرارت و آزمایشگاه، خواص مواد، موازنه انرژی و مواد، کنترل فرایندها، شیمی‌فیزیک، انتقال جرم، عملیات واحد صنعتی و آزمایشگاه، روش‌های اندازه‌گیری کمیت‌های مهندسی، خوردگی در صنایع.

دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

اصول حفاظت محیط‌زیست، ایمنی در صنایع، روش‌های پیشگیری از خوردگی، تکنولوژی فرایندهای پتروشیمی، الکتروشیمی و آزمایشگاه، متالورژی فیزیکی و آزمایشگاه، شناخت دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی، آزمایشگاه خوردگی و حفاظت، متالورژی جوشکاری و عملیات حرارتی، متالورژی مکانیکی و آزمایشگاه، تست‌های غیرمخرب و آزمایشگاه.

دروس اختیاری رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

سینتیک و طراحی رآکتور، شیمی نفت، اقتصاد و طرح مهندسی، تصفیه آب‌های صنعتی، مدیریت خوردگی و استاندارد، آنالیز متالورژی شکست، زبان تخصصی، مدیریت صنعتی 1 و 2.

دروس کارآموزی رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی:

کارآموزی 1 و 2، پروژه.

از جمله دانشگاه های دارای رشته مهندسی ایمنی در ایران

تاریخچه ورود رشته مهندسی ایمنی  در ایران به سال 1370 الی 71 در دانشکده مهندسی نفت شهید تندگویان آبادان ایجاد شد. بهترین دانشگاه های ارائه دهنده رشته مهندسی ایمنی در ایران به شرح زیر است.

• دانشگاه صنعت نفت
• دانشگاه هرمزگان
• مرکز آموزش عالی لامرد

جهت اطلاعات بیشتر می توانید به انجمن علوم ایمنی ایران مراجعه کنید.

اینستاگرام

نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی ایمنی دانشگاه سراسری

رتبه لازم برای قبولی در رشته مهندسی ایمنی چندان بالا نیست. باتوجه به رقابت پایین تری که در رشته ریاضی و فیزیک وجود دارد، قبولی درگرایش های رشته مهندسی ایمنی صنعتی چندان سخت نیست. نمونه کارنامه قبولی های رشته مهندسی ایمنی در سال 1400 به شرح زیر بوده است.

داوطلب قبول شده در دانشگاه های صنعت نفت آبادان و اهواز رشته مهندسی ایمنی در سال گذشته، هردو دارای سهمیه ایثارگران در هنگام انتخاب رشته بوده اند.

مهارت های لازم برای رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی

طبق بررسی‌های انجام شده، در محیط‌های کاری مختلف عوامل پرخطر بسیاری وجود دارد و این عوامل باعث آسیب‌های انسانی و مالی زیای می‌شود. مهندسان ایمنی در این محیط‌ها از بروز خطرات مختلف جلوگیری می‌کنند. یک مهندس ایمنی باید نسبت به مسائل موجود در محیط حساس باشد و بتواند مشکلات را خیلی زود شناسایی کند تا هر چه سریع‌تر این مشکلات برطرف شوند.

مهندسان ایمنی باید بتوانند از اطلاعات محیطی استفاده کنند و از طریق استدلال شخصی خود‌، قوانین و استانداردهای مناسب با محیط کاری را فراهم کنند و روزانه اطلاعات خود را به‌روزرسانی کنند تا بتوانند اطلاعات را تحلیل و به‌درستی تصمیم بگیرند. آن‌ها با پوشاندن تجهیزات صنعتی و ابزارآلات مختلف و اجرای استانداردهای لازم برای نیروهای انسانی، یک محیط امن را برای آن‌ها فراهم می‌کنند.

مهندسان ایمنی سیستم‌های اعلام حریق و سیستم‌های جلوگیری از آلودگی آب‌وهوا در محیط‌های صنعتی را نیز طراحی می‌کنند. به‌طورکلی مهندسان ایمنی باید خصوصیات مختلفی از جمله توانایی مدیریت بحران‌، علاقه داشتن به کارهای روتین و از قبل تنظیم شده‌، علاقه‌مند به حل مسائل، دقت و تمرکز بالا، توانایی انجام کارهای فنی و … را داشته باشند. در ادامه مقاله به شرح توانایی ها و اطلاعات علمی مورد نیاز برای موفقیت در بازار کار رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی می پردازیم.

• آشنایی کامل با مشخصات فنی و کاربردی آلیاژها و فلزات گوناگون در شرایط مختلف عملیاتی از نظر خوردگی، تحمل فشارهای بالا و درجات حرارت زیاد و…
• داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه اندازه‌گیری‌های لازم از مشخصات دستگاه‌های پتروشیمی و پلیمر که در سرویس هستند به‌منظور اطمینان از قابلیت کار آنها و جلوگیری از خطرات انفجار، آتش‌سوزی، خرابی و همچنین تعیین طول عمر مفید باقیمانده
• داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه قابلیت کار دستگاه‌های برقی به‌منظور اطمینان از ایمن بودن از خطرات اتصالی، سوختگی، آتش‌سوزی و ایجاد انفجار
• آشنایی کامل با مشخصات فنی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مورداستفاده در صنایع پتروشیمی و پلیمر
• آشنایی کامل با استانداردهای کارخانه‌های برای محیط‌هایی که از نظر انفجار وضع خطرناکی دارند.
• آشنایی با عملیات حرارتی برای به‌دست‌آوردن دوباره خواص مکانیکی قبلی دستگاه‌های تحت تعمیر
• توانایی انجام آزمایش‌های فشار برای دستگاه‌های تحت‌فشار و آزمایش‌های مخرب و غیرمخرب، رادیوگرافی صنعتی و خواندن فیلم‌ها

بازار کار رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی ایمنی می‌توانند باتوجه‌به علاقه خود در وزارت نیرو، شرکت‌های پتروشیمی و یا پالایشگاه‌های نفت و گاز و همچنین مراکز صنعتی دیگر مشغول به کار شوند. میزان درآمد رشته مهندسی ایمنی در ایران باتوجه‌به جایگاه شغلی فرد و تجربه و سابقه متفاوت است.

ولی به‌طورکلی میانگین آن را می‌توان بین بازه 4تا 8 میلیون تومان ماهانه برای کارمندان عادی در نظر گرفت. البته همان‌طور که در ابتدا گفته شد این شغل هنوز در ایران به جایگاه اصلی و درست خود نرسیده است و آن‌طور که باید به این حیطه شغلی مهم اهمیت داده نمی‌شود. اما بااین‌وجود مهندسین ایمنی می‌توانند در صنایعی چون خودروسازی، هواپیمایی و راه‌آهن نیز مشغول به کار شوند.

رشته مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در خارج از کشور

مهندسی ایمنی در زمینه جلوگیری از حوادث و تصادفات نقش بسیار زیادی دارد. به جهت همین اهمیت فرصت‌های شغلی بسیاری برای مهندسین این رشته در سراسر دنیا وجود دارد. تمرکز اصلی گرایش های مهندسی ایمنی در دانشگاه بر روی محافظت از کارگران، عموم مردم و محیط در برابر آسیب‌های احتمالی و بیماری است.

طبق پیش‌بینی‌های انجام شده و آماری که طبق دفتر کل آمار ارائه شده است این نوع مشاغل تا سال 2026 بیش از 10 درصد رشد خواهند داشت. از نظر درآمدی شغل مهندسی ایمنی صنعتی جز مشاغل پردرآمد در دنیا به شمار می ­آید به طوری که در آمریکا سالانه یک مهندس ایمنی حدود 85538 دلار به طور میانگین درآمد خواهد داشت.

همچنین یکی از رشته‌هایی است که افراد می‌توانند برای ادامه تحصیل به مهاجرت فکر کنند و در دانشگاه‌های برتر در این حوزه مانند مؤسسه فناوری ماساچوست، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کمبریج و مؤسسه فناوری فدرال سوئیس مشغول تحصیل شوند.