مقایسه رشته های زیست شناسی سلولی و مولکولی، ژنتیک و میکروبیولوژی

در حال حاضر در سطح بین المللی رشته های علوم پایه به شدت پر طرفدار و پر درآمدند.رشته های زیست شناسی سلولی و مولکولی ، رشته ژنتیک و میکروبیولوژی از همین دسته رشته های علوم پایه هستند. هرسه این رشته ها در علم نوین دنیا در حال رشد و کشف هرچه بیشتر از دیروز اند.رشته هایی که پس از درگیری جهان با بیماری کرونا طرفدارانی بیش از پیش پیدا کردند. در این مقاله به ^{مقایسه رشته های زیست شناسی} با یکدیگر و معرفی مختصری از آن ها خواهیم پرداخت.

رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی و رشته میکروبیولوژی دو رشته ای هستند که در مقطع کارشناسی می توان به تحصیل در آن ها پرداخت (و در مقاطع بالاتر کارشناسی ارشد و دکتری با گرایشات مختلف بدان ادامه داد) و رشته ژنتیک را درمقطع کارشناسی ارشد انتخاب کرد.

اساس هر سه رشته را سلول ها و اجزای تشکیل دهنده آن ها تشکیل داده اند؛ هر سه رشته ها، تحقیقاتی و آزمایشگاهی هستند و زیست شناسی و شیمی نقش پر رنگی در آن ها دارد. با بررسی شان تلاشمان بر آن است که شناخت بهتری از بازار کار و اصول درسی و مهاجرت تحصیلی آن ها پیدا کنید.

مقایسه 3 رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی ، ژنتیک و میکروبیولوژی

هر رشته ای با یکدیگر چند تفاوت کلی دارد. دروس و واحدهای تخصصی ، بازار کار و غیره .نگاه کلی به این موضوعات می تواند مسیر ما را نمایان کند اما راجب رشته هایی مانند ^{زیست شناسی سلولی و مولکولی و میکروبیولوژی} که شباهت های بسیار فراوانی در دروس خود و بازار کارشان دارند تصمیم گیری سخت می شود. پس در دو نگاه کلی و جزئی به آن ها می پردازیم.

نگاه کلی:

• 1)برای تحصیل در رشته های زیست شناسی و همچنین میکروبیولوژی در ابتدا باید در کنکور سراسری تجربی شرکت کرده و پس از کسب رتبه لازم برای قبولی در دانشگاه به آن ها بپردازید. همچنین برای رشته ژنتیک می توانید پس از گذراندن یکی از این دو رشته پس از شرکت در کنکور ارشد این رشته را انتخاب کنید.( به دلیل آن که در رشته میکروبیولوژی دروس بعد از ترم 4 و یا 5 بیشتر روی باکتری ها و ارگان های کوچک تمرکز می کند برای ادامه تحصیل در رشته ژنتیک رشته زیست شناسی و مولکولی گزینه بهتری برای انتخاب می باشد)
• 2)در کشور ایران رشته های تحقیقانی نوظهور تر و کم رنگ تر هستند به همین دلیل بازار کار کمتری نسبت به دیگر رشته ها دارند. اما از لحاظ استخدام دولتی و کار در آزمایشگاه ها و گستردگی مشاغل میکروبیولوژی انتخاب بهتری می باشد
• 3)گرایش های میکروبیولوژی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری کمتر از دو رشته دیگر می باشد.
• 4)زیست شناسی سلولی مولکولی و ژنتیک توجه گشترده ای روی دی ان ای انسان دارند در نتیجه فضای تحصیلی و شغلی آن ها مقداری متفاوت از میکروبیولوژی است

نگاه جزئی تر به تفاوت های رشته های زیست شناسی

در این قسمت برای مقایسه رشته های زیست شناسی حالا با جزییات بیشتر ، می توانیم اطلاعاتی به دست بیاوریم که هر رشته راجب چه موضوعی ست، کدام رشته برای مهاجرت مناسب تر است، تفاوت بازار کار هایی که دارند و…

دروس:

رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی به مطالعه دی ان ها ، آر ان ای ها،پروتئین ها ( نحوه تشکیل و کارکرد آن ها)، سلول ها ،مولکول ها، شناخت موجودات زنده و تعامل میان آن‌ها ،محیط پیرامون آن‌ها، بیماری هایی همچون ایدز، سرطان، تالاسمی، هموفیلی، عقب ماندگی ذهنی، اصلاح ژن های گیاهی و جانوری، واکسن ها، شجره نامه ژنتیکی، مشاوره ژنتیک انسانی برای ازدواج و فرزندآوری ،ژن درمانی به روش ترمیم و یا جایگزینی ژن معیوب ، مطالعه ریزاندامگانی که تک‌سلولی، چندسلولی یا بی‌سلولی هستند می پردازد.

در این رشته سلول به عنوان واحد بنیادی حیات مورد مطالعه قرار می‌گیرد و نقش مهم‌ترین مولکول‌های آن بررسی می‌شود.

وظایف کارشناسان رشته زیست سلولی و مولکولی سلولی

•     مطالعه و پژوهش در مورد سلول‌های بنیادی، سرطان، زیست مولکولی، آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و بیوتکنولوژی
•     مطالعه و پژوهش در مورد دیابت، ژنتیک، بیماری‌های ژنتیکی، اپی ژنتیک و بیماری‌های خود ایمنی
•     انجام تحقیقات و آزمایش در حیطه زیست شناسی و مولکولی
•     مطالعه و پژوهش در مورد بیوفیزیک، بیوشیمی، کروماتین

دررشته میکروبیولوژی‌ به مطالعه راجب میکرو ارگائسیم‌ها ازجمله ویروس‌ها، قارچ‌های میکروسکوپی، باکتری‌ها، پروتوزوئرها و ارتباط آنها با خودشان یا حیوانات، گیاهان و انسان‌ها می‌پردازد.میکروبیولوژی، دربرگیرنده چند زیرشاخه همچون: ویروس‌شناسی، باکتری‌شناسی، آغازیان‌شناسی، قارچ‌شناسی، ایمنی‌شناسی و انگل‌شناسی است.

وظایف میکروبیولوژیست

• انجام آزمایشات مختلف برای شناسایی انواع میکروب ها
• بررسی و شناسایی میکروب ها جهت کنترل بیماری های عفونی
• استفاده از روش های مختلف برای تهیه و آزمایش داروهای جدید
• انجام آزمایش ها و پژوهش های مختلف برای کنترل کیفیت مواد غذایی و استفاده بهینه و مناسب از میکروارگانیسم‌ها در تولید مواد غذایی جدید و بهینه کردن مواد غذایی موجود
• انجام آزمایشات مختلف در جهت استفاده از میکروارگانیسم ها برای کنترل آلودگی های محیط زیست و شیوع مواد سمی
• ارائه نتایج پژوهش ها به افراد و منابع معتبر

در رشته ژنتیک به بررسی عامل انتقال صفات یعنی دی ان ای و عوامل تفاوت‌های برخی از صفات وراثتی می‌پردازد. ژنتیک در مورد شناخت جمعیت‌های مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژنتیک سرطان، شناخت ناقلین انواع بیماری‌ها، روش‌های تشخیص بیماری‌های ژنتیکی در دوران قبل و بعد ازتولد، اصول مشاوره ژنتیکی، پزشکی قانونی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، تکنیک‌های رایج در ژنتیک، ژن درمانی، ژنتیک مولکولی و روش‌های اصلاح نژاد مطالعه بررسی می‌کند. از وظایف اصلی آن ها پژوهش در این رشته است.

• ابزارها و فناوری های پیشرفته برای تجزیه و تحلیل سلول در سطح ژنتیکی
• تجزیه و تحلیل DNA
• سنتز پروتئین
• کاوش در فرایندهای بیولوژیکی
• و یافتن مواد مغذی در بافت ها از جمله وظایف متخصص ژنتیک است.

بازار کار ، مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری و مهاجرت تحصیلی برای این رشته ها

در ایران رشته‌ های‌ علوم‌ در ایران‌ ارزش‌ مادی‌ زیادی‌ ندارند و اگر فرد علاقه ای به آن ها نداشته باشد نباید امید زیادی به درآمدهای بالا و بازار کار گسترده و استخدام های حتمی دولتی داشت.در این بخش به مقایسه رشته های زیست شناسی در بازار کار می پردازیم.

با این حال فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی سلولی و موکولی می تواننددر این حوزه ها فعالیت کنند:

• مراکز پژوهشی وزارت علوم
•     جهاد کشاورزی
•     انستیتو پاستور
•     مرکز تحقیقات ژنتیک
•     مراکز بیوشیمی و بیوفیزیک
•     مراکز تحقیقاتی دانشگاهی
•     بیمارستان
•     دانشگاه
•     آژانس‌های دولتی

•     مرکز ملی‌ تحقیقات‌ مهندسی‌ ژنتیک‌ و تکنولوژی‌ زیستی‌

همچنین فارغ التحصیلان زیست سلولی می‌توانند شرکت تولید کننده مواد اولیه آزمایشگاه‌های سلولی و مولکولی و سایر آزمایشگاه‌هایی که تحقیقات و تست‌های آنها در سطح مولکول است را تاسیس کنند.

بیشترین آینده شغلی این رشته در ایران شامل پژوهشگری و تدریس است که البته مشاغل دولتی مانند کارشناس آزمایشگاه غذا، دارو و بهداشت، کارخانجات‌ تهیه‌ اسیدها مانند اسید بوتریک‌ و اسید استیک‌ و حلال‌ ها مانند الکل‌ و استون‌ و مراکز تهیه‌ واکسن‌ ،کارشناس آزمایشگاه واکسن و سرم و کارشناس مواد خوراکی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی هم در برمی گیرد.

میکروبیولوژیست می تواند در سازمان ها و مراکزی مانند:

• سازمان های حوزه بهداشت و درمان
• آزمایشگاه های پاتولوژی و میکروب شناسی
• بیمارستان ها
• پژوهشگاه های نفت
• در بخش های تحقیقاتی صنایع غذایی و دارویی، کشاورزی، محیط زیست
• کارخانجات عطرسازی مشغول شوند

فارغ التحصیلان رشته ژنتیک در بازار می توانند درآزمایشگاه ها با بررسی شجره نامه و آزمایشات غربالگری به تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد و پیشگیری یا درمان آن ها بپردازند. در آزمایشگاه های تشخیص طبی نیز که انواعی از بیماری های ژنتیکی یا سرطان ها مورد سنجش قرار می گیرند، از مهارت های خود استفاده کنند و همچین می توان در پزشکی قانونی نیز مشغول به کار شوند. فارغ التحصیلان این رشته می توانند استاد دانشگاه، در دانشگاه های معتبر، تدریس کنند .همچنین می توانند در مراکز تحقیقاتی مشغول به کار شوند

مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته های زیست شناسی

گرایش‌های علم میکروبیولوژی برای مقالع بالاتر از کارشناسی عبارتند از:

•     میکروبیولوژی غذایی
•     میکروبیولوژی پزشکی
•     میکروبیولوژی صنعتی

گرایش های کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی:

•     زیست شناسی سلولی و ملکولی
•     ژنتیک
•     میکروبیولوژی
•     بیوشیمی
•     بیوفیزیک
•     زیست فناوری
•     زیست فناوری گرایش دریا
•     زیست فناوری صنعت و محیط زیست.

و هرسه رشته ژنتیک و میکروبیولوژی و زیست شناسی سلولی و مولکولی را می توان تا مقطع دکتری ادامه داد. مهاجرت تحصیلی در هرسه این رشته ها به شدت پرطرفدار بوده و به شدت جذب بورسیه بالایی را دارا هستند.

بارار کار و ادامه تحصیل در آن ها راحت و پر درآمد تر از ایران است.

کلام نهایی

در نهایت اگر شما شخصی هستید که به رشته زیست علاقه مند هستید، علاقه زیادی به مهاجرت دارید یا از محیط آزمایشگاهی لذت می بردید .می توانید با انتخاب درست رشته مورد علاقه خود به تحصیل در آن ادامه دهید