روش برنامه ریزی و گام های طلایی یک برنامه درسی

یکی از سوالات مهم هر دانش آموزی یا داوطلبی در هر مقطع تحصیلی این است که چطور برای درس خواندن برنامه ریزی کنم؟

برای پاسخ به این سوال موارد زیادی مطرح است که باید درباره ی آن ها صحبت کنیم. من مجتبی سادات رسول با 10 سال سابقه برنامه ریزی و مشاوره تحصیلی می خواهم در چند مورد به این سوال اساسی پاسخ بدهم.

1.چرا درس می خوانم؟

اولین موردی که باید درباره ی آن صحبت بکنیم این است؛ که آیا شما می دانید که چرا باید درس بخوانید. تقریباً اگر از همه ی دانش آموزان از درس خواندن بپرسید به چگونه خواندن آن فکر می کنند و نه به دلیل بنیادی تر و چرایی این قضیه! اگر می خواهید مسیری یا هدفی را برای زندگی خود انتخاب کنید حداقل یکبار از خود بپرسید که چرا باید این کار را انجام دهم؟ به این حرف که برای موفقیت که بسیار کلیشه ای و مرسوم است بسنده نکنید. هدفی دقیق برای خود تعیین کنید که مشخص، قابل تعبیر و اندازه گیری، در حد توان خودتان و ملموس و رسیدنی باشد.

⭐اگر هدف شما مشخص نباشد و شما آنقدر تشنه ی آن نباشید قطعا دیرتر خوابیدن و زودتر بیدار شدن و کلاس و کتاب و مشاور به شما کمک نخواهد کرد.

2.با خودتان صادق باشید!

مورد بعدی صداقت با خودتان است. اگر منظور را متوجه نشدید به این سوال من پاسخ دهید:

❓ تا الان ان اتفاق برایتان پیش آمده که آلارم موبایلتان را بری 6 یا 5 صبح گذاشته باشید ولی بیدار نشده باشید!؟ قطعاً برای خیلی ها اتفاق افتاده است. دانش آموزان زیادی را دیده ام که برای جبران عقب افتادگی ها یا شروع طوفانی کلی از این دست کارها کرده اند که همگی ناشی از گول زدن خود است. شما خودتان را بهتر از هر کسی می شناسید می دانید که چه ساعتی بیدار می شوید! می دانید که آیا الان که درس می خوانید طبق برنامه ریزی است یا خیر؟ الان که در کلاس حضور فیزیکی دارید آیا از نظر ذهنی هم در کلاس هستید؟

⭐منظورم این است که واقعیت خود را بشناسید و نسبت به خودتان شروع به برنامه ریزی کنید!

3. عادت های شما راز موفقیت شما در برنامه ریزی

بعد از هدف گذاری و صداقت در رفتار با خود مورد سوم شناخت عادت هاست. حتما شنیده اید که می گویند اگر شما مثلا 21 روز یک کار را انجام دهید به عادت تبدیل می شود یا اینکه برخی روانشناسان می گویند 60 روز یا عرفا دم از چله می زنند.

کنکور و موفقیت تحصیلی بازی عادت هاست یعنی اینکه با پیدا کردن عادات خود در ابتدا و اصلاح آنها می توانید در میان مدت و بلند مدت تاثیرات شگرفی در عملکر خود ببینید.

⭐برای این منظور بیایید در یک دفترچه تمام عادت های خودتان را بنویسید و سعی کنید آن ها را پله پله اصلاح کنید چند مثال از عادت های رایج دانش آموزان:

• زمان بیدار شدن و خوابیدن: اگر عادت دارید دیر می خوابید مثلا ساعت 2 شب باید کم کم و پله پله طی مدت زمان ساعت خواب خود را به قبل از 12 برسانید.
• نشستن پشت میز مطالعه: یکی از عادت های بد این است که روی زمین، دراز کشیده، روی تخت و …. درس بخوانید که حتما می دانید روی یادگیری و عملکرد شما تاثیر دارد. سعی کنید اولاً از میز مطالعه استفاده کنید و ثانیاً مدت زمان مطالعه ی خود را افزایش دهید.
• عادات غذایی: اگر عادت دارید که در بسیاری از وعده های غذایی از فست فود استفاده می کنید. سعی کنید این نوع عادات غذایی را ترک کنید. همچنین صبحانه خوردن را به عادات زندگی خود اضافه کند.
• شبکه های مجازی: یکی از بدترین و ضد تمرکز ترین عاداتی است که باید ترک کنید.
• عادت های مطالعاتی: عادت هایی مانند وسواسی خواندن، چند منبعی بودن، ویدئوهای زیاد و …. که به تفصیل توضیح خواهیم داد را باید اصلاح کنید.

عادتاتی که بیان کردیم تنها مثال هایی بود از عادت های رایج که باید اصلاح شوند. پس از اصلاح این عادت ها شما باید یکسری عادت های جدید و خوب بدست بیاورید.

4. تعریف برنامه ریزی تحصیلی

برنامه ریزی درسی فرآیندی است که یک دانش آموزی درگیر مطالعه، ادغام و کاوش در دروس مشخص شده است که برای نیل به یک هدف مشخص تصمیم گیری هایی برای حال و آینده می کند.

برنامه ریزی درسی در ایران معمولا برای آزمون های سراسری مانند کنکور و آزمون های استخدامی و زبان بسیار حساس تر می شود. دانش آموزان مقاطع مختلف در طی دوره های مختلف اهداف متفاوتی را دنبال می کنند. این اهداف می تواند معدل بالا، قبولی در مدارس خاص نمونه دولتی و تیزهوشان، مهاجرت و کنکور های سراسری باشد.

در کنکور سراسری برنامه ریزی در واقع یک فرآیند است که باید به اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت یک داوطلب توجه داشته باشد.

⭐برنامه ریزی در سال کنکور بحث هفته ها و ماه ها نیست بلکه بحث دقایق و ساعت هاست!

یک دانش آموز کنکوری که معمولا این قالب یعنی کنکوری بودن از سال دهم متوسطه دوم شروع به شکل گیری می کند. گاها به قدری دشوار می شود که یک دانش آموز نیاز به مشاور تحصیلی پیدا می کند.

5.ویژگی های یک برنامه ریزی درسی

یک برنامه ی درسی باید شامل ویژگی های خاصی باشد که بتواند به یک دانش آموز یا داوطلب یک آزمون رقابتی کمک بکند، این ویژگی ها از قبیل:

1. کاملاً شخصی سازی شده باشد.
2. با برنامه مدرسه هم پوشانی شده باشد.
3. شامل وقت استراحت مناسب بای دانش آموز باشد.
4. تناسب دروس در برنامه و نگاه به آزمون های آزمایشی
5. وضوح برنامه و عدم ابهام در درس ها
6. در نظر گرفتن مرور دروس در برنامه ریزی درسی
7. در نظر گرفتن میزان پیشروی مناسب در برنامه درسی
8. داشتن نگاه بلندمدت به برنامه
9. چیدمان درست در طول هفته
10. نگاه درست به زمان بندی دروس

6. گام های مهم برای یک برنامه ریزی درست

برای ایجاد یک پلن یا برنامه ی درسی مناسب باید چند گام را دنبال کنید.

✅ گام اول: نوشتن تمام دروس که در امتحانات و یا کنکور سراسری برای بازه ی برنامه ریزی نیاز به مطالعه دارید.
✅ گام دوم: در نظر گرفتن آزمون های آزمایشی برای دید کوتاه مدت و بلندمدت.
✅گام سوم: تدوین برنامه حجمی، زمانی و اولویتی بر اساس گام های زیر:

✅ گام سوم: در نظر گرفتن حجم درست برای هر درس: سعی کنید برای هر درس یک مبحث، سرفصل، گفتار و در کل یک موضوع در نظر بگیرید. در نظر گرفتن ساعت مطالعه و تعداد صفحات اصلاً برای انتخاب حجم مطالعه درست نیست. باید شما در مرحله ی نخست یک برنامه ی حجمی برای تمام هفته در نظر بگیرید. وقتی این کار را انجام دادید شما یک برنامه ی حجمی دارید.

مثال برای یک روز:
وعده ی اول : زیست گ1 فصل 1 دهم
وعده ی دوم: شیمی: مبحث تعادل و درجه ی یونش
وعده ی سوم: ادبیات لغات و معنی شعر های درس3
وعده ی چهارم: ریاضی: حل نمونه سوالات تابع نمایی و لگاریتم.

این برنامه صرفاً یک مثال است. در ادامه به بررسی بیشتر می پردازیم.
⭐: در نظر گرفتن بُعد زمان برای حجم های در نظر گرفته است. یکی از معایب برنامه ی صرفاً حجمی این است که ممکن است به بعضی از وعده ها نرسید و یا حتی زمان اضافه بیاورید. برنامه ی صرفاً حجمی هیچ محدودیتی را از نظر زمانی لحاظ نمی کند.

حال این بعد زمان را چطور وارد برنامه هایمان بکنیم. زمان را هیچ کس نه مشاور و نه معلم تا نمی تواند برای شما درنظر بگیرد، حتی خودتان!!!

بله درست شنیدید حتی خودتان! زمان را باید یاد بگیرید، باید بشناسید چطور؟ به این صورت که شما برای هر وعده یک پیش بینی می کنید و در هفته های اول ممکن است کمی با زمان واقعی اختلاف داشته باشید ولی به مرور دقتتان بالا می رود.

⭐ سعی کنید برای یک درس تخصصی حداقل 90 دقیقه و حداکثر 180 دقیقه در نظر بگیرید. روانشناسان معتقند مطالعه ی یک درس بیش از 3 ساعت بازدهی را به مرور کاهش دهد.

مثال برای یک روز:
وعده ی اول : زیست گ1 فصل 1 دهم : 120 دقیقه
وعده ی دوم: شیمی: مبحث تعادل و درجه ی یونش: 150 دقیقه
وعده ی سوم: ادبیات لغات و معنی شعر های درس3: 45 دقیقه
وعده ی چهارم: ریاضی: حل نمونه سوالات تابع نمایی و لگاریتم : 90 دقیقه

✅ گام پنجم: در ادامه ی بُعد زمان حتماً سعی کنید به ازای هر 50 دقیقه 15دقیقه استراحت کنید که به تفصیل در مقاله ی استراحت در کنکور شرح دادیم.
✅ گام ششم: در نظر گرفتن بُعد سوم یعنی اولویت بندی است. اولویت بندی می تواند بسیار حاض اهمیت باشد. با در نظر گرفتن این عامل می توانیم در تکمیل برنامه بسیار موفق تر عمل کنیم. اولویت بندی درست باعث می شود شما با مدیریت و ترتیب بندی درست دروس و حساسیت آن ها نتیجه بهتری نیز بگیرید.

حال برنامه ی ما یک برنامه ی حجمی، زمانی و اولویتی است.

7. استمرار در برنامه ریزی

مهم ترین اصل در برنامه درسی از نظر یک مشاور که 10 سال است با تجارب مختلف روبرو بوده است، استمرار است. سعی کنید برنامه ی خود را طوری تعیین کنید که با سطح خود متناسب باشد. وقتی این برنامه تنظیم شد و از تمام لحاظ با شما همخوانی دارد سعی کنید در انجام آن استمرار داشته باشد.

⭐ قطعی و وصلی نداشته باشید سعی کنید که اگر حتی توانایی شما به اندازه ی روزی یک ساعت است همان یک ساعت را مستمراً ادامه دهید کم کم به زمان آن اضافه کنید.

8. راه یک ساله را یک هفته ای نمی شود طی کرد!

هیچ وقت سعی نکنید در اوایل برنامه ریزی از ساعت های بالا شروع کنید. از میزان توانایی خود آگاه شوید و سعی کنید هفته به هفته به زمان آن اضافه کنید. البته ما هم می دانیم کنکور شوخی ندارد و باید خیلی درس بخوانیم ولی یلدتان باشد, درست و اصولی درس خواند حتی کمتر بازده بهتری دارد از بی برنامه و فله ای درس خواندن!

مشاوره تحصیلی و برنامه ریزی کنکور در کرج

مشاوره تحصیلی آکو به عنوان بهترین مشاوره کنکور در کرج متشکل از تیمی از بهترین مشاورین و ایده پردازان آموزشی است. این تیم از مشاورین خبره ی آموزشی حواسشان به همه چیز هست. و شما را در لحظه به لحظه ی سال های تحصیلی همراهی و مدیریت می کنند. شما می توانید با تماس با ما مشاوره ی رایگان داشته باشد. همچنین می توانید پرسش های مربوط به برنامه ریزی و مشاوره تحصیلی را از پرسش و پاسخ پیگیری کنید.