تفاوت رشته های علوم اجتماعی (رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی و مطالعات ارتباطی و مردم شناسی)

سه رشته مذکور یعنی رشته های علوم اجتماعی، جامعه شناسی و مطالعات اجتماعی هرسه جزو رشته های گروه آزمایشی علوم انسانی هستند و اتفاقا رشته جامعه شناسی محبوب ترین آنها است. اما بسیاری از داوطلبان به علت نداشتن اطلاعات کافی درباره دروس، دانشگاه ها بازار کار و سایر مولفه های مهم در هنگام انتخاب رشته دچار سردرگمی میشوند. بنابراین تصمیم گرفتیم درباره تفاوت رشته های علوم اجتماعی یعنی رشته های علوم اجتماعی ، جامعه شناسی ، مطالعات ارتباطی و مردم شناسی توضیحات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.

سعی میکنیم هیچ نقطه ابهامی از نظر مقایسه رشته های علوم اجتماعی برای شما باقی نماند اما اگر برای انتخاب رشته یا برای دریافت اولویت بندی های مناسب شما باتوجه به رتبه و تراز و تاثیر سوابق تحصیلی در انتخاب رشته نیاز به کمک گرفتن از مشاور یا نرم افزار انتخاب رشته داشتید میتوانید با شماره ۰۲۶۳۳۴۰۸۹۴۴ تماس بگیرید و یا از طریق کانال تلگرام تیم مشاوره تحصیلی کنکور آکو وقت مشاوره تخصصی خودتان را در دوران انتخاب رشته دریافت کنید.

اول اینکه هر سه رشته جزو رشته های مهم در زیرساخت های مردمی جامعه هستند و به طور کلی یک جامعه برای تشخیص درست نقاط ضعف جامعه و برنامه ریزی برای پیشرفت و بهبود وضعیت نیاز به جامعه شناس های دلسوز و موثر دارد. اما اینکه آیا واقعا در کشور ما استفاده درستی از این قشر میشود یا خیر بر عهده شما!

به هر حال اگر تصمیم گرفته اید یکی از این رشته های گروه انسانی را به عنوان رشته دانشگاهی انتخاب کنید اولین نکته ای که مشاور انتخاب رشته کنکور انسانی باید به شما بگوید، تفاوت رتبه و تراز مورد نیاز برای قبولی در رشته جامعه شناسی و علوم اجتماعی است. قبولی رشته جامعه شناسی به ویژه در دانشگاه های برتر علوم انسانی مثل دانشگاه تهران یا دانشگاه علامه طباطبایی رتبه زیر ۳۰۰۰ نیاز دارد این درحالی است که رشته مطالعات ارتباطی و علوم اجتماعی کم طرفدار تر است و تقریبا با هر رتبه چهار رقمی میتوان انتظار قبولی در این رشته ها را داشت.

البته باید منتظر باشیم و ببینیم امسال هم مثل سال های گذشته این رشته ها در دانگشاه های آزاد به صورت بدون کنکور و با انتخاب رشته بر اساس سوابق تحصیلی ارائه میشود یا نه.

شباهت و تفاوت رشته های علوم اجتماعی

بهتر است از طفره رفتن خودداری کنیم و یک راست سر اصل مطلب برویم. اگر بخواهیم دو به دو رشته های علوم اجتماعی را مقایسه کنیم بهتر است با یک مقدمه و معرفی هر رشته شروع کنیم و با توضیحات تکمیلی قضیه را برای شما روشن کنیم. رشته علوم اجتماعی را میتوان رشته مادر سایر رشته های گروه علوم اجتماعی دانست و ادعا کرد که در دانشگاه از هر گرایش دیگر میتوان حداقل چند واحد را پیدا کرد.

رشته جامعه شناسی علم شناخت جوامع و روابط بین آنها، بررسی راهکار های بهبود روابط و نحوه به وقوع پیوستن آنها است. از آنجا که انسان موجود اجتماعی است و نوع فرهنگ و سیاست های رفتاری و باور های وی با گذشت زمان تغییر میکند و علم جامعه شناسی به بررسی نوع روابط بین انسانی در یک جامعه یا چند جامعه، تاثیر آنها بر یکدیگر و راهکار های بهبود و تسهیل این روابط میپردازد.

رشته مردم شناسی یا همان انسان شناسی که در جوامع غربی رواج بیشتری نسبت به ایران دارد به بررسی فرهنگ یک جامعه از گذشته تا کنکون میپردازد و درواقع درس هایی بیشتر مرتبط با تاریخ بشریت و تاریخچه بوجود آمدن گروه های انسانی دارد.

رشته مطالعات ارتباطی به عنوان آخرین و ناشاخته ترین و متفاوت ترین رشته از رشته های علوم اجتماعی است به بررسی روش برقراری ارتباط میان انسان ها میپردازد. به طوری که برخی دانشگاه ها به جای خود رشته مطالعات ارتباطی به ارائه زیر شاخه های آن مثل روزنامه نگاری یا رشته روابط عمومی میپردازند.

خب اگر جملات بالا را با دقت بخوانید میتوانید تفاوت رشته های علوم اجتماعی را تا حدود زیادی درک کنید اما اگر برای مقایسه رشته های علوم اجتماعیی و بررسی بازار کار و درآمد آنها نیاز به کمک دارید با ما تا پایان مقاله همراه باشید.

شباهت رشته های علوم اجتماعی که نام بردیم در آنجاست که همه رشته ها ارائه دهنده نظریه هایی در خصوص افراد یک جامعه و به صورت عمومی تر درباره انسان هستند. حتی در دروس تخصصی دانشگاهی هر رشته هم ممکن است دروس مشترک زیادی مشاهده شود که نشان از هم رسته بودن رشته هاست.

به صورت کلی همانطور که در ابتدا گفته شد بر این باوریم که رشته های مردم شناسی، جامعه شناسی و مطالعات ارتباطی زیر مجموعه علوم اجتماعی هستند. البته رشته مطالعات ارتباطی نسبتا متفاوت تر از سه رشته دیگر با هم است. و میتوان مطالعات ارتباطی را تا حدودی زیر مجموعه رشته های رسانه محور دانست.

تفاوت رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی

اگر در رشته انسانی درس خوانده باشید و درس علوم اجتماعی را خوانده باشید تا حدودی میتوانید حدس بزنید که دروس رشته علوم اجتماعی در دانشگاه قرار است به چه صورتی باشند. علوم اجتماعی به طور کلی به بررسی جنبه های مختلف زندگی انسانی میپردازد. یعنی دروس رشته علوم اجتماعی در دانشگاه شامل انسان شناسی، باستان شناسی، اقتصاد، تاریخ، موسیقی شناسی، علوم سیاسی، جامعه شناسی، زبان شناسی، حقوق، جغرافیای انسانی و … میشود.

پس همانطور که متوجه شده اید رشته علوم اجتماعی یک رشته مادر برای رشته های گروه انسانی محسوب میشود که داوطلبان علاقه مند میتوانند در گرایش های ارشد علوم اجتماعی تحصیلات خود را به صورت تخصصی تکمیل کنند. تحقیق اجتماعی کار اصلی است که این دانشجویان میتوانند بعد از فراغت از تحصیل داشته باشند اما عموما جذب دانشگاه های فرهنگیان یا تدریس در دانشگاه ها میشوند.

رشته جامعه شناسی در واقع زیر مجموعه رشته علوم اجتماعی است و تفاوت رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی در همین جا مشخص میشود. جامعه شناسی ارتباط بسیار نزدیکی با روانشناسی انسان و تاثیر اجتماعات و سازمان های مختلف بر شخصیت این موجود اجتماعی دارد. رشته جامعه شناسی ریشه تحقیقاتی دارد و اگر کسی به تحقیق و بررسی جوامع مختلف علاقه داشته باشید و بتوانید ایده پردازی ها و ارائه راهکار های سازنده داشته باشید میتوانید در بازار کار مطرح شوید.

بیشتر دانشجویان رشته جامعه شناسی در دانشگاه های برتر کشور، شرایط تحصیل همزمان در یکی از رشته های تکمیل کننده که له آن علاقه دارند را فراهم میکنند تا بعد از فراغت از تحصیل حوزه تخصصی تحقیقات اجتماعی و مطالعات مربوطه را مشخص کرده باشند. مثلا رشته های علوم سیاسی، رشته های زبان(برای تحقیق جوامع خارجی)، روانشناسی یا روزنامه نگاری و فلسفه از رشته های تکمیل کننده بازار کار این رشته هستند.

بازار کار رشته های جامعه شناسی و علوم اجتماعی تقریبا مشابه است

همانطور که همه ما میدانیم یکی از بزرگترین تفاوت رشته های علوم اجتماعی با اکثر رشته های علوم تجربی و ریاضی تحقیقاتی بودن رشته و نیاز به بررسی های میدانی و دانش انسانی در بازار کار است. بازار کار رشته های جامعه شناسی و علوم اجتماعی مثلا یک جامعه شناس باتوجه به حیطه تخصصی تحقیقات خود را انجام میدهد این تححقیقات میتوانند سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، خانوادگی و … باشد.

برخی از جامعه شناسان با همکاری های هدفمند با بازار کار تولید فیلم وسریال میتوانند در این زمینه نیز فعالیت کنند که به شرط علاقه و نویسندگی موثر میتواند آنها را حتی در بازار نویسندگی نیز کمک کند.

اگر بخواهیم خیلی ایده آل گرایانه فکر کنیم جامعه شناس ها باتوجه به اطلاعات کافی که در زمینه تاثیرات اجتماعی فرایند های مختلف جمعی و با تحقیقات میدانی که در زمینه های مختلف اجتماعی انجام میدهند میتوانند بهترین نمایندگان مجلس، روسای جمهور و حتی بهترین مشاورها برای رهبران گروه های اجتماعی باشند.

این افراد معمولا نمیتوانند مدیر خوبی باشند چون حس نوعدوستی و انسانیت طلبی آنها مانع تصمیم عادلانه یا حداقل بهترین تصمیم باتوجه به کل جامعه خواهد شد اما عموما جامعه شناس ها باتوجه به روحیات عجیب و عموما انسان دوست و یاری رسانی که دارند بهترین گزینه برای معلم شدن هستند. تدریس در مدارس غیر انتفاعی در دروس مرتبط با رشته انسانی، تدریس در دانشگاه ها و یا کلاس های خصوصی از مشاغل مناسب برای گروه رشته های علوم اجتماعی است.

تفاوت جامعه شناسی با مردم شناسی در دانشگاه

خب در بخش تفاوت رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی مفصلا درباره مباحث مورد تحصیل و بازار رشته جامعه شناسی صحبت کردیم. پس دیگر میدانیم که رشته جامعه شناسی علم بررسی جوامع مختلف انسانی و تاثیر آن بر روحیات و زندگی فردی است. این رشته ارتباط بسیار نزدیکی با رشته علوم اجتماعی دارد هرچند که علوم اجتماعی رشته گسترده تری نسبت به جامعه شناسی است اما هردوی آنها جامعه را به عنوان یک مولفه موثر بر انسان با تاثیرات و راهکار های آن بررسی میکنند.

به طور کلی جامعه شناسی از آنجایی انسان را بررسی میکند که هر نوع جامعه ای از کوچکترین جامعه یعنی خانواده گرفته تا بزرگترین جامعه انسانی یعنی دنیا و جامعه جهانی روی رفتار و زندگی وی تاثیر میگذارد.

پس تفاوت رشته جامعه شناسی با مردم شناسی مشخص شد! جامعه شناسی بررسی انسان به صورت جامعه ماین درحالی است که رشته مردم شناسی به بررسی انسان و ذات او از گذشته تا به اکنون میپردازد. درواقع رشته مردم شناسی انسان را با محوریت خود انسان و تاثیرات انسان، ادیان، مذاهب، فرهنگ و تفکرات وی در تشکیل جوامع بررسی میکند.

تحقیقات دانشجویان رشته مردم شناسی میتواند جنبه های مختلف داشته باشد که کمتر یا بیشتر آن را با رشته هایی نظیر روانشناسی، مددکاری اجتماعی یا مشاوره مربوط میکند. ارتباط رشته مردم شناسی با رشته های روانشناسی نه از جهت بررسی مشکلات روانشناختی یا عارضه های مربوطه بلکه براساس ایده اولوژی های موثر بر روان انسان و نتیجتا تاثیر انسان به عنوان یک عضو تاثیر گذار در اجتماع از گذشته های دور تا کنون است.

رشته مردم شناسی ارتباط بسیار نزدیکی با رشته های تارخ و باستان شناسی و فسیل شناسی و … نیز دارد اما با محور انسان و انسان شناسی به صورت ویژه که بازار کار آن مثل بازار کار سایر رشته های علوم اجتماعی تحقیقات میدانی و فعالیت فردی را میطلبد.

تفاوت بازار کار رشته های مردم شناسی و جامعه شناسی

شاید اگر تفاوت رشته های مکمل مردم شناسی و جامعه شناسی را بیشتر بررسی کنیم تفاوت بازار کار این رشته ها نیز مشخص شود. رشته مردم شناسی بیشتر با گرایش های رشته تاریخ، فرهنگ شناسی، روانشناسی و حتی فسیل و زمین شناسی در ارتباط است. این درحالی است که جامعه شناسان با فارغ التحصیلان اقتصاد، علوم سیاسی، مددکاری اجتماعی و مشاوره در ارتباط است.

بازار کار رشته های مردم شناسی و جامعه شناسی شاید در برخی نقاط همپوشانی داشته باشند اما یکسان نیستند. البته این دو رشته برای ارائه راهکار های سازنده محیطی و اجتماعی میتوانند همکاری موثری نیز داشته باشند.

مقایسه رشته های علوم اجتماعی و مطالعات ارتباطی

رشته علوم اجتماعی را که احتمالا در ابتدای این مقاله به اندازه کافی شناخته اید. این رشته بررسی جنبه های مختلف انسانی را در خود جای داده است. یعنی میتوان گفت تفاوت رشته های علوم اجتماعی در شاخه ای است که از این علم بررسی میکنند. مثلا جامعه شناسی به تاثیر جامعه بر انسان، مردم شناسی تاثیر انسان بر جامعه و رشته مطالعات ارتباطی به ارتباط میان انسان ها باهم در هر جامعه و هر دوره ای میپردازد.

به طور کلی میتوان رشته مطالعات ارتباطی را متفاوت ترین رشته در میان رشته های علوم اجتماعی دانست و حتی برخی محققین و فعالان حوزه مطالعات ارتباطی این رشته را زیر دسته رشته های رسانه ای و گاها علوم انسانی میدانند. اگر بخواهیم حیطه کاری رشته مطالعات ارتباطی را به صورت تخصصی بررسی کنیم در چند جمله ساده میتوان مفهوم این رشته را درک کرد:

به طور کلی ارتباط میان انسان ها از سه طریق انجام میشود. کلامی، غیر کلامی و مفهومی. ارتباط کلامی که شامل صحبت کردن و گوش دادن دو نفر است، غیر کلامی که شامل پیام های نوشتاری میشود و مفهومی مثل زبان بدن و یا بازی پانتومیم که بر اساس تقویت توانایی ارتباط مفهومی بجود آمده است. رشته مطالعات ارتباطی به صورت اختصاصی به بررسی انواع راه های ارتباطی میان انسان ها، ابزار های آن، تاثیر هر ابزار و روش بر انسان و جامعه و نتیجتا پیشرفت جوامع بشری میپردازد.

از دیدگاه من به عنوان مشاور انتخاب رشته کنکور انسانی نمیتوان این رشته را از رشته های گروه انسانی متفاوت دانست و آن را در گروه رشته های علوم رسانه ای یا علوم انسانی دسته بندی کرد چون به هر حال هر ارتباطی صرفا با وجود اجتماع بوجود می آید و مطالعات ارتباطی نیز به بررسی ارتباط میان انسان ها در اجتماع میپردازد.

پس تفاوت رشته های علوم اجتماعی با رشته مطالعات ارتباطی چیست که نخواهیم آن را در دسته رشته های علوم اجتماعی قرار دهیم؟ به نظر من در بررسی تفاوت علوم اجتماعی و مطالعات ارتباطی میتوان اصلی ترین موضوع را بازارکار این دو رشته دانست.

تفاوت علوم اجتماعی و مطالعات ارتباطی در بازار کار

تفاوت بازار کار رشته های علوم اجتماعی و مطالعات ارتباطی زیاد است و به سختی میتوان در برخی شاخه ها بازار کار مشترک برای این دو رشته در نظر گرفت. رشته مطالعات ارتباطی به ویژه در این روز هایی که اینترنت و ارتباطات دیجیتال به یکی از بزرگترین چالش های انسان با نقاط مثبت و منفی تبدیل شده است، میتواند بازارکار گسترده ای در زمینه شبکه های اجتماعی داشته باشد. البته این به شرطی است که دانشجو توانایی های خود را در زمینه ارتباطات دیجیتال و فعالیت های مربوط به آن بالا ببرد.

مثلا فعالی در زمینه آموزش های آنلاین و حضوری کار با شبکه های اجتماعی، فعالیت تخصصی در زمینه کمپین های تبلیغاتی و فعالیت حرفه ای صفحه های اینستاگرام یا سایر شبکه های اجتماعی، روزنامه نگاری، محتوا نویسی سایت های اینترنتی یا تخصص در هر یک از راه های ارتباطی انسانی، حتی طراحی اپلیکیشن های کاربردی برای برقراری ارتباط متناسب با نیاز های انسان امروز به ویژه در کشور ما با شرایط ممنوعیت اکثر رسانه ها و نقد و بررسی آنها میتواند بازار کار خوبی را برای این افراد بوجود بیاورد. سایر بازار کار های فعال برای رشته مطالعات ارتباطی:

• نقد و بررسی فیلم ها و سریال ها و اجرا های تئاتر
• نقد و بررسی کلام و نوشتار و ارتباطات مفهومی در مناظرات سیاسی
• به عنوان برگزار کننده کمپین های انتخاباتی سیاسی
• کارگردانی یا نویسندگی تئاتر و سینما

این درحالی است که بازار کار رشته علوم اجتماعی بیشتر در زمینه های تحقیقاتی انسان محور است هرچند که یکی از شاخه های رشته علوم اجتماعی بررسی تاثیر همین رسانه های اجتماعی بر انسان و شرایط زندگی وی است اما بررسی این جنبه از زندگی اجتماعی انسان واقعا بخش کوچکی از رشته علوم اجتماعی است که شاید بتوان آن را در رشته مطالعات ارتباطی به صورت تخصصی تری بررسی کرد. پس تفاوت رشته های علوم اجتماعی را بین این دو رشته نیز باهم بررسی کردیم.

تفاوت رشته جامعه شناسی و مطالعات ارتباطی در دانشگاه

باتوجه به اطلاعاتی که در بخش های پیش درباره تفاوت رشته های علوم اجتماعی گفته شد فکر میکنم داوطلبان انتخاب رشته کنکور انسانی حالا دیگر بتوانند تفاوت رشته جامعه شناسی و مطالعات ارتباطی را با دانش خودشان تشخیص دهند. رشته مطالعات ارتباطی و جامعه شناسی میتوانند بازار کار مشابه تری نسبت به رشته های علوم اجتماعی و مطالعات ارتباطی داشته باشند. جامعه شناسی بررسی شرایط جامعه بر اساس رفتار های انسانی و تاثیر اجتماع بر انسان و رشد وی است و مطالعات ارتباطی نیز به بررسی میزان تاثیر ارتباطات انسانی بر شخصیت تمرکز دارد.

دروس رشته های جامعه شناسی و مطالعات ارتباطی در دانشگاه تا حدودی مشابهت دارند اما نمیتوان گفت که این شباهت دلیل درستی برای ادعای شباهت رشته های مذکور است. چون به هرحال این دو رشته در یک گرایش قرار دارند و طبیعی است که دو رشته از یک گرایش درس های مشترک داشته باشند!

مقایسه رشته های علوم اجتماعی در انتخاب رشته کنکور انسانی

اگر رتبه لازم برای قبولی در هر سه رشته را دارید و درباره نوع دروس و بازار کار آنها شک دارید از نظر بازار کار فعال رشته مطالعات ارتباطی (به شرط استعداد در زمینه های مذکور) میتواند درآمد بهتری داشته باشد اما خب رشته های جامعه شناسی و علوم اجتماعی از نظر داوطلبان کنکور انسانی که قطعا به دروس مربوط به انسانی را بیشتر دوست دارند رشته محبوب تری است.

البته نکته مهم دیگر در انتخاب رشته انتخاب دانشگاه است که میتواند در سرنوشت فعالیت حرفه ای داوطلبان به ویژه در رشته های علوم انسانی تاثیر گذار باشد. مثلا شما اگر علوم اجتماعی دانشگاه علامه بخوانید خیلی بهتر است ازینکه مطالعات ارتباطی دانشگاه یزد را اولویت انتخاب رشته کنکور انسانی خود قرار دهید.

اگر احساس سردرگمی کنید یا نتوانید انتخاب های خود را اولویت بندی کنید واقعا به شما حق میدهیم چون انتخاب رشته موضوعب تخصصی است که برای انجام آن نیاز به شناخت دقیق خود و رشته هاست. پس اگر برای مشاوره انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۲ یا استفاده از نرم افزار های انتخاب رشته کنکور و بررسی احتمال قبولی تان نیاز به کمک دارید همین حالا با شماره ۰۲۶۳۳۴۰۸۹۴۴ تماس بگیرید.