صفر تا صد سهمیه های کنکور

در این مقاله قرار هست که به داستان سهمیه پرداخته بشود! اصلا سهمیه چیه و چطور عمل می کنه؟ درسته که می گن ۴ تا صفر از رتبه مون می ندازه؟ بابا ما که شانس نداریم همه رتبه ها مال سهمیه ای هاست! کل دانشگاه های تهران پر از بچه های سهمیه ای! آقا ما سهمیه داریم چه اثری رو رتبه مون دار؟ یکی از مهم ترین مباحث در فرآیند انتخاب رشته شناخت سهمیه هاست که به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

در ادامه همراه مشاوره تحصیلی آکو باشید تا با تمامی سهمیه های موثر در کنکور سراسری آشنا شوید. در صورتی که می خواهید برای انتخاب رشته و یا گرفتن برنامه درسی با مشاوران آکو در ارتباط باشید با شماره تلفن ۰۲۶۳۳۴۰۸۹۴۴ تماس بگیرید.

همه چیز درباره سهمیه های کنکور

در مجله آکو داستان سهمیه را از صفر تا صد باز می کنیم سعی می کنیم که به تمام سوالات شما پاسخ داده بشه! با توجه به تغییرات جدید در سیستم ثبت نام کنکور سراسری داوطلبین کنکور تنها در یک آزمون برای ورود به دانشگاه ها شرکت نمی کنند. اگر بخواهیم درست تر بگوییم،  این داوطلبین با شرکت در آزمون سراسری در واقع داوطلب پذیرش در رشته های با آزمون در دوره های روزانه، شبانه، نیمه حضوری، مجازی، پردیس خودگردان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و غیر دولتی و همچنین رشته های تحصیلی با آزمون دانشگاه آزاد هستند.

و عوامل مختلفی در پروسه و میزان قبولی دانشجویان تاثیر می گذارد. سهمیه ها از جمله عوامل بسیار موثر هستند که ممکن است تاثیرات آن ها در هر سال تحصیلی کمی متفاوت باشد اما تا به حال کلیت آن ثابت باقی مانده است. اما این سهمیه ها چرا هستند؟

سهمیه های کنکور در ایران درواقع برای ایجاد عدالت آموزشی و بوجود آوردن فرصت های بیش تر برای گروه های خاصی از جامعه هستند که در شرایط عادی این گروه ها از امکانات کم تری برخوردار می باشند. البته این موضوع که در واقعیت چقدر این سهمیه ها منجر به عدالت شده اند یا بی عدالتی موضوع پربحثی بوده که در انتهای مقاله به آن نیز می پردازیم. اما در ابتدا بیایید با تاریخچه و انواع سهمیه های کنکور سراسری آشنا شویم.

سهمیه مناطق محروم و شرایط آن را مطالعه کنید.

تاریخچه سهمیه در کنکور

آغاز کنکور مربوط به سال ۱۳۴۸ می باشد و در ابتدا در آن فقط سهمیه بومی وجود داشت. یعنی تنها داوطلبینی که در مناطق محروم زندگی می کردند. دارای سهمیه آن هم فقط در برخی رشته ها داشتند. سهمیه بندی های امروزی کنکور به تناسب زمان و تغییرات شرایط سیاسی و اجتماعی ایجاد شدند.

سهمیه ی مناطق ۱ و ۲ و ۳ و ۴ با تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و بازنگری جامع بر شرایط پذیرش دانشجو ایجاد شدند. در زمان جنگ تحمیلی و بعد از آن هم سهمیه های خاص مانند خانواده شهدا و جانبازان در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. این سهمیه ها در چند سال اخیر قرار است که ساماندهی شوند. اما کماکان بر سرجای خود باقی هستند.

بررسی سهمیه های کنکور سراسری

شرکت کنندگان کنکور سراسری با توجه به ملاک های مشخص شده جزو مناطق ۱ و ۲ و ۳ می باشند. متقاضیان سهمیه مناطق باید با توجه به اطلاعات مورد نیاز در ۲۶ فرم ثبت نام کنکور سراسری علامت گذاری شود. شركت كنندگان متقاضی سهميه مناطق در آزمون سراسری سال جاری با توجه به ملاک های زير جزو يكی از سهميه های مناطق ۱، ۲ و ۳ محسوب گرديده و در كارنامه نتيجه اوليه آنان لحاظ گرديده است.

• برای متقاضيان نظام آموزشی جديد ۳-۳-۶، بخش محل اخذ مدرک تحصيلی سه سال آخر دبيرستان(پايه دهم تا دوازدهم)

• براي متقاضيان نظام ترمي واحدی و سالی واحدی آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرک تحصيلی دوره پيش دانشگاهی و دو سال آخر دبيرستان.

• براي متقاضيان نظام قديم آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرك تحصيلي سه سال آخر دبيرستان يا هنرستان.

• در صورتي که بخش محل اخذ مدرک تحصيلي متقاضيان سهميه مناطق متفاوت باشد، سهميه متقاضي بخش محل اخذ مدرک تحصيلي منطقة مرفه تر (حتی يک سال از سه سال) تعيين می شود.

• فارغ التحصيلان دوره هاي كاردانی (فوق ديپلم) پيوسته آموزشكده های فني و حرفه ای، بر اساس بخش محل اخذ مدرك تحصيلی سه سال آخر دوره دبيرستان و يا هنرستان )سال اول، دوم و سوم دبيرستان و يا هنرستان( جزو يكي از سهمیه های مناطق ۱، ۲ و يا ۳ محسوب می شوند).

• متقاضيانی كه حداقل دو سال از سه سال آخر تحصيل در دوره متوسطه و يا سال آخر دوره متوسطه خود را در خارج از كشور گذرانده اند، جزو سهميه منطقه ۳ محسوب می شوند.

• كليه متقاضيان معلول از جمله بينایی، شنوایی، جسمی حرکتی، آسيب گفتار و زبان، تکاملی رشد اتيسم و اعصاب و روان جزو سهميه منطقه ۳ محسوب می شوند.

نکته: در صورتی که بخش محل اخذ دیپلم متفاوت باشد. سهمیه داوطلب بر اساس بخش محل اخذ مدرک تحصیلی مرفه تر حتی اگر یک سال باشد نیز تعیین می شود. پس داوطلبینی که حتی دو سال از سه سال تحصیل خود را در مناطق محروم بوده اند و یک سال در منطقه ای با امکانات بالاتر تحصیل کرده اند. منطقه ی آن ها بر مبنای آن یک سال تعیین می گردد. در ادامه انواع سهمیه های کنکور سراسری را معرفی می کنیم.

نقش سهمیه ها در کنکور فنی حرفه ای را مطالعه کنید.

معرفی سهمیه ایثارگری، رزمندگان و خانواده های شهدا

سهمیه ایثارگران، سهمیه هایی هستند که برای جانبازان، خانواده های شهدا و ایثارگران در نظر گرفته شده اند. سهمیه ایثارگران به دو دسته 5 درصدی و 25 درصدی تقسیم می شود که تفاوت این دو دسته در میزان تاثیر سهمیه برای همسر و فرزندان این خانواده ها می باشد.سهمیه رزمندگان هم شامل افرادی می شود که حداقل 6 ماه سابقه حضور در جبهه و جنگ را داشته اند. این افراد باید در سایت ثبت نام کنند تا سهمیه خود را دریافت نمایند.

سهمیه ۵ درصد ایثارگران در کنکور

سهمیه خانواده شهدا به پدر، مادر، خواهر و برادر شهید تعلق می گیرد و برای استفاده از سهمیه مذکور باید نسبت به تکمیل بند مربوط در تقاضانامه ثبت نامی اقدام کنید و نیازی به مراجعه به درگاه اینترنتی ایثار هم ندارید، در صورت تأیید نهایی توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران، متقاضیان ایم سهمیه در سهمیه خانواده شهدا گزینش می‌شوند.

لازم به ذکر این نکته است که همسر و فرزندان رزمندگان با حداق ۶ ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه هام باید بند های مربوطه را تکمیل و علامت گذاری نمایندو کد ایثارگری دریافت شده از سازمان مربوطه را درج کنند تا در زمره ی دانش آموزان سهمیه ای قرار بگیرند.

معرفی سهمیه بهیاران

این سهمیه مختص بهیارانی است که می خواهند در رشته های مربوط به پزشکی و یا پیراپزشکی ادامه تحصیل بدهند. خوب است بدانید سهمیه ویژه بهیاران به مدت ۵ سال به میزان ۵ درصد از ظرفیت هر یک از رشته محل‌های دوره روزانه مقطع کارشناسی پیوسته رشته پرستاری به بهیاران حائز شرایط اختصاص پیدا می کند. همچنین این افراد باید از سلامت کامل جسمی و روانی برخوردار باشند. سایر شرایط لازم برای دریافت سهمیه بهیاران بدین صورت است:

• دارا بودن گواهینامه اشتغال به خدمت، اعم از دولتی و یا غیردولتی به تأیید دفتر پرستاری محل خدمت.
• دارا بودن حداقل سه سال سابقه خدمت اعم از دولتی و غیردولتی به عنوان «بهیار» در استان محل خدمت پس از دریافت مدرک دیپلم بهیاری به تأیید دفتر پرستاری محل ارائه خدمت از جمله این شرایط است.
• دارا بودن دیپلم بهیاری نظام قدیم آموزش متوسطه (چهارساله).
• دیپلم بهیاری نظام جدید آموزش متوسطه (سه ساله) به اضافه دریافت مدرک پیش دانشگاهی.
• کسب حد نصاب ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد.

سهمیه بهیاران در کنکور تجربی

معرفی سهمیه مناطق زلزله زده یا بلایای طبیعی

سهمیه مناطق زلزله زده یا بلایای طبیعی از جمله سهمیه های موقتی است در زمان وقوع حادثه های طبیعی اعمال می شود. این سهمیه برای حمایت از داوطلبانی است که تحت تاثیر بلایای طبیعی قرار گرفته اند و بطور مثال دچار بحران هایی مانند آتش سوزی، سیل، زلزله و … شده اند.

معمولا این سهمیه برای دانش آموزانی که در سال وقوع حادثه در سال های پایانی تحصیل مثلا آخر دبیرستان هستند اعمال می شود و نوع سهمیه هم بدین صورت است که بصورت امتیاز برای دانش آموزان در نظر گرفته می شود. همانطور که گفتیم این سهمیه موقتی است و معمولا برای چند سال بعد از وقوع حادثه متوقف می شود. برای مثال در سال های گذسته که زلزله بزرگی در سال 1396 در کرمانشاه رخ داد و یا وقوع سیل در بعضی از استان ها باعث شد تا این سهمیه از طرف سازمان سنجش برای مدت محدودی فعال شود.

نحوه ی پذیرش و جذب دانش آموزان سهمیه ای

در صورتی که حد نصاب ظرفیت دانش آموزان 25 درصدی توسط متقاضیان مشمول تکمیل نشود، ظرفیت باقی مانده ابتدا به مشمولین سهمیه 5 درصدی ایثارگران که شرایط را داشته باشند تعلق می گیرد. و اگر باز هم این ظرفیت خالی ماند، مابقی آن به متقاضیان سهمیه آزاد اختصاص پیدا می کند.

بر اساس قوانین مذکور حدنصاب نمره ایثارگران (اعم از ایثارگران مشمول ظرفیت ۲۵ درصد و ۵ درصدی، ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کد رشته محل و حدنصاب نمره رزمندگان ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کد رشته محل است. ظرفیت در کد رشته محل‌هایی به سهمیه‌های فوق تخصیص پیدا می کند که امکان گرد کردن ریاضی برای آن‌ها وجود داشته باشد.

این سهمیه‌ها بر اساس قوانین و مقررات اختصاص یافته و در صورت هرگونه تغییر در این سهمیه‌ها توسط مراجع ذیصلاح، ضوابط و مقررات اعمالی اطلاع رسانی خواهد شد. متقاضیان سهمیه ایثارگران، علاوه بر سهمیه ایثارگران همانند سایر متقاضیان در سهمیه منطقه خود نیز گزینش می‌شوند و سهمیه مناطق آن‌ها نیز در کارنامه نتایج علمی درج می‌شود.

دفعات استفاده از سهمیه در کنکور

بر طبق قانون اساسی مصوب مجلس شورای اسلامی آن دسته از داوطلبانی که با استفاده از سهمیه های ایثارگری و جانبازی یکبار وارد دانشگاه می شوند، اعم از رشته های تحصیلی با آزمون و بدون آزمون تنها یکبار می توانند از سهمیه خود برای قبولی در دانشگاه استفاده نمایند. (برای قبولی های رزمنده از سال ۱۳۶۸ به بعد و برای پذیرفته شدگان سهمیه شاهد از سال ۱۳۷۶ به بعد)

بر اساس این قانون داوطلبین چه فارغ التحصیل  و چه دانشجوی انصرافی و یا حتی در رشته قبولی ثبت نام نکرده باشند، نیز نمی توانند محددا در هیچ دوره ای اعم از روزانه، شبانه، غیرانتفاعی، پیام نور، شهریه پرداز، پردیس خودگردان، مجازی، دانشگاه آزاد از سهمیه استفاده نمایند.

داوطلبان مشمول این ماده تحت هیچ عنوان حق استفاده مجدد از این سهمیه در تمامی دوره‌ها و دانشگاه آزاد اسلامی را ندارند.

همچنین بر اساس قانون آن دسته از داوطلبانی که  در سنوات قبلی با استفاده از سهمیه خود در ردیف پذیرفته شدگان با آزمون وبدون آزمون رشته های تحصیلی غیر روزانه (نوبت دوم، موسسات و دانشگاه های آموزش عالی غیر دولتی و غیر انتفاعی،شهریه پرداز، پردیس خودگردان، مجازی و) در صورت انصراف از رشته قبولی خود فقط یک بار، مجاز به استفاده مجدد از سهمیه‌های مربوط در این آزمون خواهند بود.

در واقع اگر متقاضی یک بار از سهمیه ایثارگران جهت ورود به دوره‌های غیر روزانه استفاده کرده باشد، صرفاً با انصراف از تحصیل می‌تواند جهت ورود به دوره‌های غیر روزانه یک بار دیگر استفاده کند. اگر داوطلبی یک بار از سهمیه ایثارگران جهت ورود به دوره‌های روزانه از سال ۱۳۶۸ به بعد استفاده کرده باشد، دیگر حق استفاده از سهمیه در هیچ دوره‌ای و دانشگاه آزاد اسلامی را در آزمون سراسری ندارد.

متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان (شخص رزمنده داوطلب بسیجی) و ایثارگران (همسر و فرزند رزمنده داوطلب بسیجی) سازمان بسیج مستضعفین، لازم است ضمن مراجعه به محل نگهداری پرونده جبهه (نواحی مقاومت بسیج سراسر کشور) کد پیگیری ۱۲ رقمی را دریافت کرده و آن را در فرم تقاضانامه اینترنتی آزمون درج کنند.

شرایط اجرای سهمیه بهیاران

استان بومی، استان محل خدمت (محل اشتغال) بهیار است و متقاضیان حق انتخاب کدرشته محل‌های ایجاد شده در استان‌های همجوار را ندارند. در صورت عدم رعایت این ضابطه در صورت قبولی، قبولی داوطلب لغو خواهد شد.

طول دوره تحصیل و نظام آموزشی مطابق آئین نامه آموزشی مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی است. پذیرفته شدگان این سهمیه مجاز به انتقال و جابجایی نیستند.

برنامه آموزشی مطابق برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته پرستاری مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی است. درس‌هایی که دانشجو در دوره بهیاری گذرانده است در مقطع کارشناسی پیوسته، تطبیق واحد داده نمی‌شود و دانشجو ملزم است تمام دروس مقطع کارشناسی پیوسته را بگذراند.

متقاضیانی که با توجه به ضوابط اعلام شده علاقه‌مند به استفاده از سهمیه بهیاران در رشته پرستاری هستند، باید علاوه بر انتخاب یکی از سهمیه‌ها برحسب مورد، وضعیت خود را با علامت‌گذاری قسمت مربوط تعیین کرده و همچنین استان محل خدمت خود را (استان محل اشتغال به حرفه بهیاری) در تقاضانامه ثبت نام اینترنتی درج کنند. این افراد باید مدارک لازم را نیز تهیه کنند تا از اولویت اختصاص داده شده برای رشته مورد نظر استفاده کنند.

اعتراضات به سهمیه ها چگونه است؟

در این جا برخی از بندهای اعتراضی سایر داوطلبین به سهمیه های مختلف را مشخص کرده ایم، این بندها در قالب نامه ای به رئیس مجلس ارائه شده و پیشنهادات خود را مطرح کرده اند.

• بر اساس آمار سازمان سنجش از کنکور سراسری سال ۹۸، شانس قبولی افراد مشمول سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران تا ۸ برابر نسبت به افراد مشمول سهمیه مناطق افزایش یافته است. این مسأله خصوصاً در مورد رشته‌های پرطرفدار و کم‌ظرفیتی مثل رشته پزشکی یا دانشگاه‌های برتر در سایر رشته‌ها، عادلانه به نظر نمی‌رسد.

• سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران تنها محدود به آزمون سراسری نیست، بلکه در آزمون‌های کارشناسی ارشد، دکتری و همچنین آزمون پرمتقاضی دستیاری رشته‌های پزشکی وجود دارد. به نظر می‌رسد فرزند ایثارگری که در رشته‌ای با استفاده از سهمیه قبول شده و مدرک کارشناسی یا دکتری عمومی رشته‌های پزشکی گرفته است، می‌تواند به کسب درآمد بپردازد و اختصاص دوباره سهمیه برای مقاطع تحصیلی بالاتر که رقابت هم سنگین‌تر می‌شود عادلانه نیست.

• سهمیه ۵ درصدی ایثارگران حتی به افرادی اختصاص یافته که پدرشان درصد جانبازی ناچیزی دارند یا فقط ۶ ماه حضور داوطلبانه در جنگ داشته و هیچگونه جانبازی ندارند. این مسأله وقتی پررنگ‌تر می‌شود که بر اساس صحبت دکتر خدایی، رییس سازمان سنجش، از سال ۹۷ بنا بر این شده که باقی‌مانده سهمیه ۲۵ درصد ابتدا به داوطلبان سهمیه ۵ درصد اختصاص یابد و سپس در صورت پر نشدن به سهمیه مناطق برسد. لازم به ذکر است بنا بر آمار، چیزی به مناطق نمی‌رسد. این مورد نیز عادلانه به نظر نمی‌آید.

• بر اساس مشاهدات، جانبازان عزیزی هستند که علیرغم میزان جانبازی بالای ۲۵ درصد، مشکلی از بابت جانبازی برای کسب درآمدشان پیش نیامده یا استخدام دولتی هستند. اختصاص سهمیه برای خانواده این قبیل عزیزان نیز در آزمون‌های علمی ورودی مقاطع مختلف آموزش عالی عادلانه به نظر نمی‌رسد.

شرایط خاص سهمیه مناطق

• سهمیه داوطلبان خارج از کشور: متقاضیانی که حداقل 2 سال از 3 سال تحصیلی دوره ی دبیرستان و یا سال آخر دوره ی متوطسه خود را در خارج از کشور گذراتده اتد. جزو سهمیه منطقه 3 محسوب می شوند.
• سهمیه داوطلبین معلول: تمامی افراد معلول بینایی، شنوایی، جسمی حرکتی، آسیب گفتار و زبان، تکامل رشد(اتیسم) اعصاب و روان و … جزوه سهمیه منطقه ۳ محسوب می شوند.

چنانچه متقاضی، بخش‌های محل اخذ مدرک تحصیلی خود را اشتباه درج کند به طوری که سهمیه منطقه وی تغییر کند، قبولی او لغو خواهد شد و از این رو متقاضیان باید در درج صحیح کد بخش‌های محل اخذ مدارک تحصیلی دقت کنند.

مشاوره تحصیلی آکو

همانطور که مشاهده می کنید ما سهمیه های اصلی را در کنکور سراسری توضیح دادیم. مشاهده می کنیم که همه ی دانش آموزان به نحوی از سهمیه های کنکور برخوردار هستند.انتخاب رشته درست می تواند کمک بسیاری به استفاده ی درست از سهمیه ها بکند. یکی از ابزارهایی که می تواند به شما در در انتخاب رشته درست با در نظر گرفتن سهمیه ها کمک کند استفاده از نرم افزار انتخاب رشته سراسری و آزاد می باشد که تمامی شرایط از جمله سهمیه های مناطق، ایثارگری، محروم و … را لحاظ می کند.

اینستاگرام آکو را دنبال کنید تا از جدیدترین اخبار تحصیلی مطلع شوید.