رشته مهندسی صنایع غذایی
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی سال ۱۳۴۲ در ایران و در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران تاسیس شد. و در سال ۱۳۷۱ شمسی به رشته علوم و صنایع غذایی تغییر نام داد. رشته صنایع غذایی میکوشد تا مواد خام غذایی گیاهی و حیوانی، تولید، برداشت و فرآوری شود و به دست مشتری برسد.
فهرست مطالب
هدف این رشته این است که با انتخاب بهترین روشها از منابع خام گیاهی و حیوانی به نحوی که بیشترین بهره وری و کیفیت را داشته باشد استفاده کند. مهندسان این رشته در زمینههای عملیات تبدیل مواد غذایی، نگهداری محصولات کشاورزی، کنترل کیفیت، کمک به طراحی و بهینه سازی خطوط تولید در کارخانه ها، هدایت و نظارت مسئولیت فنی واحدهای تولید فرآورده های مختلف غذایی فعالیت میکنند.
مهندسی صنایع غذایی
رشته مهندسی صنایع غذایی امروزه نقش بسیاری در جوامع دارد. این رشته جزء رشتههای زیرگروه ریاضی است. تخصص در این رشته با سلامت افراد جامعه رابطه مستقیم دارد. کنترل کیفی و بهداشت مواد غذایی در فرآیند تولید بر عهده مهندس صنایع غذایی است. دانش آموزان رشتههای تجربی و ریاضی هر دو از طریق کنکور سراسری میتوانند وارد این رشته شوند. از جمله وظایفی که یک مهندس صنایع غذایی باید انجام دهد:
- سلامت و کیفیت مواد غذایی را آزمایش کند.
- اطلاعات غذایی صحیح برای برچسب محصولات تهیه کنند.
- برای رسیدن به ترکیب غذایی جدید روی مواد تشکیل دهنده جدید کار کنند.
- راه های نگهداری تازه و ایمن مواد غذایی را بررسی کنند.
- راه های تولید سریع مواد غذایی را پیدا کنند.
- کیفیت و بهداشت مواد غذایی را کنترل کنند.
- بهداشت محیط کارخانه و کارگران را کنترل نمایند.
دروس رشته مهندسی صنایع غذایی
کارشناسی مهندسی صنایع غذایی دارای دوره ای 4 ساله است. دانشجویان رشته صنایع غذایی 140 واحد درسی را میگذرانند. تعداد واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم و مهندسی صنایع غذایی عبارتند از:
دروس عمومی | دروس علوم پایه | دروس تخصصی الزامی | دروس تخصصی اختیاری | کل واحدها |
22 واحد | 35 واحد | 77 واحد | 6 واحد | 140 واحد |
دروس پایه رشته صنایع غذایی
مبانی میکروبیولوژی صنعتی | آمار و احتمالات | شیمی عمومی | ریاضیات 1 و 2 | اصول محاسبات صنایع غذایی | تکنولوژی روغن | تصفیه آب و فاضلاب |
کاربرد کامپیوتر در صنایع غذایی | برنامه نویسی کامپیوتر | فیزیک عمومی | شیمی آلی | تجزیه مواد غذایی | تکنولوژی غلات | اصول عمل آوری خشکبار |
ریاضیات 3 | بیوشیمی عمومی | گیاه شناسی 1 | شیمی تجزیه | اصول نگهداری مواد غذایی | تکنولوژی لبنیات | کنترل کیفیت مواد غذایی |
اقتصاد و مدیریت صنعتی | رسم فنی و نقشه کشی | میکروبیولوژی عمومی | شیمی عمومی | ترمودینامیک مواد غذایی | عملیات تکنولوژی لبنیات | تغذیه |
صنایع تخمیری | ریاضیات 1 و 2 | برنامه نویسی کامپیوتر | فیزیک عمومی | مبانی مهندسی صنایع | کنسرو سازی | اصول طراحی کارخانجات |
بهداشت و ایمنی کارخانه | شیمی آلی | بیوشیمی عمومی | گیاه شناسی 1 | تکنولوژی گوشت | تکنولوژی قند | عملیات واحد در مهندسی صنایع غذایی |
زبان تخصصی | تغذیه درمانی | صنایع قنادی | محیط زیست و کارخانجات صنایع غذایی | طراحی واحدهای عملیاتی در کارخانه | مسئله مخصوص | سمینار |
سرد خانه و انبار | شیمی تجزیه | رسم فنی و نقشه کشی | میکروبیولوژی عمومی | صنایع شیلات | بسته بندی مواد غذایی | صنایع آشامیدنی ها |
مهارت های لازم برای رشته صنایع غذایی
اولین عاملی که در انتخاب رشته باید به آن توجه کنیم، علاقه فرد به رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی است. معمولا کارخانجات و صنایع غذایی در شهرهای کوچک و حومه شهرهای بزرگ قرار دارند. یک مهندس صنایع باید آمادگی کار در این محیط ها را داشته باشد. از مهارت های لازم برای رشته صنایع غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- توانایی کار طولانی در کارخانه
- اهمیت به نکات بهداشتی
- علاقه به کار گروهی
- برخورداری از توان جسمی خوب
- دقت به جزئیات
- توانایی یادگیری کار با دستگاه های پیچیده
- مهارت در زبان انگلیسی
دانشگاه های دارای رشته مهندسی صنایع غذایی
در این بخش قصد داریم تا دانشگاه هایی را که رشته مهندسی صنایع غذایی را ارائه می دهند معرفی کنیم. از جمله معروف ترین دانشگاه های این رشته عبارتند از: دانشگاه تبریز، دانشگاه ارومیه، دانشگاه اصفهان و دانشگاه سمنان. در ادامه سایر دانشگاه ها را بررسی می کنیم:
دانشگاه | نوع دوره | ظرفیت | جنسیت |
دانشگاه ارومیه | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه ایلام | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه بوعلی سینا | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه بوعلی سینا | نوبت دوم | 10 | هردو |
دانشگاه تبریز | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه تبریز | نوبت دوم | 16 | هردو |
دانشگاه تهران | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه جهرم | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه زنجان | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه سمنان | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه سمنان | نوبت دوم | 20 | هردو |
دانشگاه باهنر | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه باهنر | نوبت دوم | 10 | هردو |
دانشگاه شیراز | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه اصفهان | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه اصفهان | نوبت دوم | 4 | هردو |
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان | روزانه | 30 | هردو |
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | روزانه | 30 | هردو |
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | نوبت دوم | 30 | هردو |
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | روزانه | 30 | هردو |
دانشگاه فردوسی مشهد | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه فردوسی مشهد | نوبت دوم | 5 | هردو |
دانشگاه فسا | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه فسا | نوبت دوم | 5 | هردو |
دانشگاه گیلان- رشت | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه گیلان- رشت | نوبت دوم | 5 | هردو |
دانشگاه محقق اردبیلی- اردبیل | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه محقق اردبیلی- اردبیل | نوبت دوم | 10 | هردو |
دانشگاه کردستان- سنندج | روزانه | 20 | هردو |
دانشگاه ایلام | روزانه | 2 | هردو |
دانشگاه ایلام | روزانه | 1 | هردو |
دانشگاه بوعلی سینا- همدان | روزانه | 1 | هردو |
دانشگاه پیام نور کرمانشاه | پیام نور | 10 | هردو |
دانشگاه پیام نور کرمان | پیام نور | 10 | هردو |
دانشگاه پیام نور همدان | پیام نور | 10 | هردو |
دانشگاه پیام نور مرکزی | پیام نور | 10 | هردو |
دانشگاه پیام نور گیلان | پیام نور | 10 | هردو |
دانشگاه پیام نور قم | پیام نور | 40 | هردو |
دانشگاه پیام نور قزوین | پیام نور | 40 | هردو |
دانشگاه پیام نور استان خوزستان | پیام نور | 40 | هردو |
دانشگاه پیام نور استان خراسان شمالی | پیام نور | 40 | هردو |
دانشگاه پیام نور استان فارس | پیام نور | 40 | هردو |
بازار کار رشته مهندسی صنایع غذایی
در ادامه مقاله رشته صنایع غذایی به شرح بازار کار رشته مهندسی صنایع غذایی میپردازیم. اگر فارغ التحصیلان رشته مهندسی صنایع غذایی خلاق باشند، بازار کار و درآمد مناسبی در انتظار آنان است. فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در جایگاه مدیر واحدهای نگهداری، مسئول آزمایشگاه و مدیر تولید کارخانه های تولید مواد غذائی، فرآوری و تولیدی صنایع غذائی و مسئول فنی در کارخانجات صنایع غذایی مشغول به کار شوند.
همچنین فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در موسسات و سازمانهای گوناگون شامل انستیتو پاستور ایران، سازمان بهزیستی کشور، سازمان تأمین اجتماعی، وزارت جهاد سازندگی، سازمان امور عشایر ایران، شرکت خدمات مهندسی جهاد سازندگی، سازمان بازرسی و نظارت بر توزیع کالا، مؤسسه مهندسی و زراعی، سازمان چای کشور و شرکت خدمات حمایتی کشاورزی هم مشغول شوند. علاوه بر این مهندسان صنایع میتوانند به صورت خصوصی کارخانه تاسیس کنند و کارآفرین باشند.
تحصیل رشته صنایع غذایی در خارج از کشور
بهترین کشورها برای تحصیل رشته صنایع غذایی در خارج از کشور عبارت اند از: هلند، آمریکا، سوئد، فرانسه، انگلیس، سوییس و چین. در مجموع در اغلب کشورها مهندسان این رشته از درآمد خوبی برخوردارند. برای مثال به توضیح تحصیل در دو کشور چین و سوئد میپردازیم.
تحصیل در چین
کشور چین در حوزه تولید مواد غذایی صنایع بزرگ و توسعه یافتهای دارد.گستردگی صنایع غذایی چین در حدی است که نیازهای غذایی حدود 1 و نیم میلیارد شهروند چینی را رفع میکند. از طرفی به دلیل حجم کاری این صنایع، افراد زیادی در پستهای گوناگون برای زنجیزه تأمین مواد غذایی کار میکنند.
متخصصان حوزۀ کشاورزی و صنایع غذایی از کشاورزان گرفته تا فروشندگان محصولات غذایی مشغول به کار هستند. اهمیت آموزش دانشجویان در چین باعث استفاده از روشهای نوین آموزشی شده است. فرصت برای حضور در کارخانهها و صنایع غذایی، شرکت در پروژههای تحقیقاتی و یادگیری کار با دستگاههای نوین باعث افرایش اعتبار دانشگاههای چین برای تحصیل در این رشته شده است.
تحصیل در سوئد
دانشگاه های سوئد به خاطر پیوندی که با صنایع غذایی دارد، تحصیل در رشتۀ صنایع غذایی را برای دانشجویان ملی و بین المللی فراهم کرده است. آموزشهای لازم به دانشجویان در ارتباط با اصول کشاورزی، گیاه شناسی، صنایع غذایی و مدیریت این صنایع ارائه میشود.
دانشگاه های سوئد برای تحصیل در این رشته از اعتبار بالایی برخوردارند. از مزایای تحصیل در این کشور شرکت دانشجویان در پروژههای مختلف میباشد. فارغ التحصیلان با پذیرفتن نقش های مدیریتی، پژوهشی و اجرایی می توانند در جهت تأمین محصولات غذایی مورد نیاز مردم فعالیت می کنند.
مشاوره تحصیلی آکو
در این مقاله درباره رشته مهندسی مواد غذایی اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دادیم. با مطالعه بخش معرفی رشته می توانید درباره سایر رشته های گروه تجربی مطالعه کنید. تیم مشاوره تحصیلی آکو با ارائه خدمات مشاوره ای به داوطلبان کمک می کند تا با برنامه ریزی اصولی و تست زنی به نتیجه مورد نظر خود برسند.