مقایسه شهریه دانشگاه ها سال ۱۴۰۲ (آزاد،پیام نور، پردیس، شبانه)

باتوجه به نزدیک شدن به دوران انتخاب رشته کنکور، دانستن شهریه دانشگاه ها برای داوطلبان به امری ضروری تبدیل میشود. البته همانطور که در مقاله مربوط به دوره های دانشگاهی گفتیم، دوره های شهریه پرداز از هر نوعی که باشند موظف اند تا پیش از اتمام مهلت انتخاب رشته دانشگاه ها شهریه مصوب جدیدشان را در سایت رسمی خود اعلام کنند.

باتوجه به اینکه سازمان سنجش اعلام کرده است نتایج اولیه کنکور و مهلت انتخاب رشته را هفته آخر مرداد تعیین کرده است، احتمال اینکه مهلت انتخاب رشته کمتر باشد و دانشگاه ها در آن زمان شرایط مالی دانشگاه اعلام نشده باشد یا داوطلبان فرصت جستجوی کافی در این باره را نداشته باشند، بهتر است از همین حالا درباره شهریه دانشگاه ها تحقیقات کافی به عمل بیاید.

شرایط جدید دریافت هزینه های دانشگاه ها هنوز منتشر نشده است و به محض انتشار آخرین اطلاعات دریافتی در همین مقاله قرار میگیرد و مطالب آن به روزرسانی میشود اما در حال حاضر شرایط شهریه دانشگاه ها را بر اساس تحقیقات میدانی و اطلاعیه های سال های گذشته بررسی میکنیم.

هر ساله شهریه دانشگاه ها حدود ۲۰ درصد افزایش پیدا میکند و اگر موفق به دریافت اطلاعات هزینه شهریه دانشگاه ها برای انتخاب رشته سال ۱۴۰۲ نشدید، میتوانید به اطلاعات قبلی خود حدود ۲۰ درصد بیافزایید.

بررسی کلی شهریه دانشگاه ها برای انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۲

اگر بخواهیم میزان شهریه دانشگاه ها را از کمترین به بیشترین باهم مقایسه کنیم میتوان دوره های روزانه را کم هزینه ترین و دوره های پردیس خودگردان دانشگاه های آزاد را پر هزینه ترین دوره های دانشگاهی در نظر گرفت. ضمنا فراموش نکنید که هیچیک از دانشگاه های شهریه پرداز تعهد اسکان، کمک هزینه تحصیلی برای دوران تحصیل دانشجو ندارند.

شرایط وام های دانشجویی برای همه دانشجویان یکسان است اما برخی از دانشگاه های خاص که به صورت متمرکز با شرایط خاص پذیرش دارند و اکثرا دوره های روزانه ارائه میدهند، تعهد استخدام و کمک هزینه تحصیل و اسکان و … دارند.

فرایند محاسبه شهریه دانشگاه های به صورت شهریه ثابت و شهریه متغیر اعلام میشود. شهریه ثابت برای هر ورودی تا پایان دوره یکسان است ولی شهریه متغیر دانشگاه باتوجه به اساتید و دوره ارائه شده متفاوت خواهد بود. واحد های عملی، آزمایشگاه ها و دروس تخصصی قیمت بیشتری نسبت به دوره های تئوری و دروس عمومی دارند و به همین دلیل است که در ترم های بالاتر و با تخصصی تر شدن درس های دانشگاه میانگین شهریه پرداختی برای دانشگاه بالاتر نیز میرود.

اما به طور کلی شهریه ثابت و متغیر برای رشته های علوم انسانی مثل زبان و ادبیات فارسی یا زبان و ادبیات عربی از همه کمتر و برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی از همه بیشتر است. در برخی از دانشگاه ها شهریه برای رشته های هنر حتی بیشتر از رشته های فنی مهندسی است. مثلا در دانشگاه آزاد نجف آباد شهریه ثابت رشته طراحی لباس ترمی ۲.۸۰۰ است این درحالی است که برای رشته های مهندسی هر نیم سال ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به عنوان شهریه ثابت در نظر گرفته شده است.

اکثر رشته های دانشگاه های غیر انتفاعی و پیام نور پذیرش بدون کنکور دارند و داوطلبان میتوانند حتی بدون شرکت در کنکور نیز برای این رشت ها در دوران انتخاب رشته اقدام کنند. رشته های دانشگاه آزاد نیز عموما بدون کنکور اند بجز کد رشته های پزشکی(دامپزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پزشکی عمومی) دانشگاه آزاد که به صورت ویژه ای در انتخاب رشته با آزمون کنکور سراسری قرار گرفته اند و داوطلبان باید اولویت بندی هایخود را در سایت سنجش و همزمان با سایر انتخاب های دانشگاه های سراسری و خودگردان وارد کنند.

انتخاب رشته برای سایر رشته های دانشگاه های آزاد از طریق سایت آزمون و در موعد اعلام شده از طریق همین سایت انجام میشود. داوطلبان برای انتخاب رشته بدون کنکور دانشگاه آزاد ۱۱ فرصت ۲۰ تایی دارند و برای رشته های با آزمون دانشگاه آزاد که عموما رشته های پیراپزشکی هستند، ۵۰ انتخاب خواهند داشت.

شهریه دانشگاه آزاد

در جدول زیر میتوانید میزان شهریه مقاطع پزشکی و کارشناسی به تفکیک رشته های پیراپزشکی و غیر پیراپزشکی را به صورت حدودی و به تومان مشاهده نمایید اما توجه داشته باشید که این قیمت مصوب شهریه ثابت دانشگاه ها است و در هر ترم باتوجه به واحد های اخذ شده شهریه پرداختی متفاوت خواهد بود.

نوع دوره	حداقل شهریه ثابت	حداکثر شهریه ثابت	میانگین شهریه متغیر برای ۱۸واحد	حدود شهریه پرداختی برای هر ترم
کارشناسی علوم فنی	۱.۸۰۰.۰۰۰T	۲.۵۰۰.۰۰۰T	۱.۸۰۰.۰۰۰T	حدود ۴.۰۰۰.۰۰۰T
کارشناسی علوم انسانی	۱.۰۰۰.۰۰۰T	۱.۹۰۰.۰۰۰T	۱.۹۰۰.۰۰۰T	حدود ۳.۳۰۰.۰۰۰T
کارشناسی هنر	۲.۳۰۰.۰۰۰T	۲.۸۰۰.۰۰۰T	۳.۰۰۰.۰۰۰T	حدود ۵.۰۰۰.۰۰۰T
کارشناسی پیراپزشکی	۴.۵۰۰.۰۰۰T	۴.۸۰۰.۰۰۰T	۴.۰۰۰.۰۰۰T	۸.۵۰۰.۰۰۰T
دکترای پیوسته (پزشکی)	۱۶.۰۰۰.۰۰۰T	۱۷.۲۰۰.۰۰۰T	۳.۵۰۰.۰۰۰T	۲۰.۰۰۰.۰۰۰T

بعضی سال ها برای یک گروه خاص از داوطلبان تخفیف شهریه دانشگاه آزاد در نظر گرفته میشود که در صورت مراجعه به دانشگاه و اقدامات اداری میتواهن از آن بهره مند شد. به علاوه دانشجویان دانشگاه های آزاد نیز از نظر سهمیه های جانبازارن و شهدا بی نصیب نیستند و میتوانند از این سهمیه ها برای تخفیف در زمان ثبت نام یا حتی رایگان کردن دوره تحصیل استفاده کنند. همانطور که دانشگاه های پردیس خودگردان برای سهمیه شاهد نصف هزینه دوره را در هر رشته ای دریافت میکنند.

شهریه دانشگاه آزاد خودگردان برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی

همانطور که گفته شد شهریه دانشگاه آزاد خودگردان یا همان ظرفیت مازاد دانشگاه های آزاد بیشتر از شهریه دانشگاه های آزاد است. درست است که همه این رشته ها به صورت با کنکور پذیرش دارند اما این واقعا عین ثبت نام بدون کنکور رشته های پزشکی است وقتی داوطلبی با رتبه بالای ۱۰.۰۰۰ کنکور و البته وضع مالی خوب بتواند شهریه دانشگاه ها را دوبرابر آنچه است پرداخت کند و به علت کم بودن متقاضیان ان رشته ها بتواند قبول شود!

این تقریبا شبیه خرید صندلی است که کسی یا ترمی ۴۰ الی ۵۰ میلیون هزینه برای تحصیل رشته پزشکی بدون داشتن شرایط و آمادگی علمی لازم بتواند در این زمینه فعالیت کند.

شهریه دانشگاه آزاد خودگردان یا همان دوره های مازادی که قبلا نیز درباره آنها صحبت کرده ایم اما بیشتر از آنچه در جدول گفته شده است هستند و میتوان تقریبا گفت که شهریه دانشگاه آزاد خودگردان برای رشته پزشکی دوبرابر دانشگاه آزاد عادی است.

شهریه دانشگاه پردیس خودگردان سراسری

دانشگاه های سراسری هرساله به عنوان ظرفیت اضافی خود به ویژه در رشته های پر طرفدار پزشکی و پیراپزشکی به صورت با آزمون ولی با شهریه های گزافی به ثبت نام دانشجو میپردازند. یکی اینکه در خود دانشگاه سراسری درس میخوانید بدون آنکه کسی متوجه شود شما هزینه پرداخت میکنید یا خیر.(که این از طریق همان کد رشته محل های پردیس خودگردان دانشگاه ها انجام میشود.)

و نوع دوم اینکه شما در دانشگاه متفاوتی کلا انتخاب رشته کرده اید و درس میخوانید که از همان اول نیز کد رشته محل مربوط به دانشگاه پردیس مربوطه مثل دانشگاه پردیس کیش یا پردیس ارس را باید وارد کنید و شما اصلا با دانشگاه مبدا ارتباط خاصی ندارید.

معرفی تمامی پردیس های دانشگاه تهران

درباره شهریه دانشگاه پردیس خودگردان میتوانید در ادامه به صورت حدودی حساب و کتاب کنید.

نوع دوره	شهریه ثابت	شهریه متغیر به ازای هر واحد	حدود شهریه پرداختی دانشگاه خودگردان به ازای ترمی ۱۸ واحد
کارشناسی	۵.۰۰۰.۰۰۰T	بین ۳۷۰.۰۰۰T تا ۴۷۰.۰۰۰T	حدودا ۱۲ میلیون
پزشکی عمومی	۱۱.۰۰۰.۰۰۰T	بین ۴۶۰.۰۰۰T تا T720.000	حدودا ۲۰ میلیون
داروسازی	۱۰.۰۰۰.۰۰۰T	بین ۴۷۰.۰۰۰T تا ۱.۴۲۰.۰۰۰T	حدودا ۲۸ میلیون
دندانپزشکی	۱۰.۰۰۰.۰۰۰+۱۰%	هزینه واحد های رشته داروسازی +۱۰%	بیش از ۳۰میلیون

علت تفاوت شهریه متغیر و حدودی بودن قیمت مذکور تفاوت قیمت واحد های نظری و واحد های عملی است که در رشته های پزشکی و پیراپزشکی دیده میشود. البته گران ترین واحد ها مربوط به دوره اینترنی است که برای پزشکی عمومی به ازای هر واحد ۷۲۰.۰۰۰ و برای رشته های داروسازی و دندانپزشکی به ازای هر واحد ۱.۴۲۰.۰۰۰ است.

توضیحاتی درباره شهریه دانشگاه پردیس خودگردان

میبینید که شهریه رشته های پیراپزشکی در دانشگاه های آزاد و خودگردان تفاوت زیادی دارند یعنی حدودا دوبرابر هزینه آزاد را برای رشته های پیراپزشکی در دانشگاه پردیس خودگردان سراسری باید پرداخت کنید اما برای رشته های پزشکی تخصصی تفاوت هزینه ها زیاد چشم گیر نیست و کسی که بتواند ۲۰ میلیون پرداخت کند قطعا ۲۸ میلیون هم برای وی کار غیر ممکنی نیست. پس از همینجا میفهمیم که در انتخاب رشته دانشگاه آزاد و دانشگاه های پردیس خودگردان داشتن دید باز درباره شهریه دانشگاه ها اهمیت زیادی دارد.

البته آنچه در جدول بالا گفته شد اولا شهریه دانشگاه پردیس خودگردان سراسری طبق آخرین اعلامیه های انتخاب رشته سال ۱۴۰۱ است و ۲۰ الی ۳۰ درصد به قیمت مذکور به صورت سالیانه اضافه میشود. ضمنا دانشگاه های پردیس خودگردان در هنگام اعلام هزینه ها مشخص میکنند که تا زمان ثبت نام قطعی نمیتوان قیمت نهایی ثبت نام را تعیین کرد و قیمت مذکور ۷۰درصد شهریه تمام شده یک ترم را برای دانشگاه های پردیس تشکیل میدهد.

ضمنا در جدول شهریه دانشگاه های پردیس خودگردان سهمیه شاهد وجود دارد که شهریه دارندگان این سهمیه دقیقا نصف شهریه به ازای هر رشته است.

شهریه دانشگاه غیرانتفاعی

شهریه دانشگاه غیر انتفاعی در مقایسه با شهریه دانشگاه آزاد و شهریه دانشگاه پردیس خودگردان واقعا مبلغ ناچیزی است اما نکته مهم اینجاست که هیچ دانشگاه غیرانتفاعی رشته های پزشکی و پیراپزشکی را ارائه نمیدهد و نتیجتا شما نمیتوانید برای پرداخت شهریه کمتر از دانشگاه های غیر انتفاعی برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی استفاده کنید.

اما برای رشته های علوم انسانی، علوم ریاضی و سایر رشته های ارائه شده در دانشگاه های غیر انتفاعی که در دفترچه انتخاب رشته به تفکیک گروه آزمایشی میتوانید آنها را مشاهده کنید، در جدول زیر لیست آخرین قیمت های اعلام شده برای شهریه دانشگاه غیر انتفاعی برای مقطع کارشناسی آمده است.

شهریه دانشگاه پیام نور

دانشگاه های پیام نور به عنوان بزرگترین سیستم دانشگاهی ایران و دومین آسیا میتواند انتخاب خوبی برای داوطلبانی که وقت و هزینه کافی بریا دانشگاه های سراسری را ندارند باشد. این دانشگاه ها زیر نظارت مستقیم وزارت علوم هستند و مدرک معتبری نیز با کد پیگیری وزارت علوم نیز دارند. شهریه دانشگاه های پیام نور به نسبت دانشگاه های غیر انتفاعی هم کمتر است و تقریبا به اندازه دوره های شبانه دانشگاه ها از داوطلبان هزینه دریافت میکنند. شهریه مذکور در جدول زیر به ازای هر ترم یا نیمسال تحصیلی برای داوطلبان در نظر گرفته شده است.

شهریه رشته های علوم پایه	حدودا ۳.۵۰۰.۰۰۰
شهریه رشته های علوم انسانی	حدود ۲.۵۰۰.۰۰۰T
شهریه رشته های هنر	حدودا ۲.۵۰۰.۰۰۰
شهریه رشته های علوم ریاضی و فنی	حدودا ۳.۰۰۰.۰۰۰T

این دانشگاه ها بیشتر برای تحصیل همزمان دانشجویان مورد استفاده هستند که به علت غیر حضوری بودن و خودخوان بودن شرایط تحصیل میتواند برای آنها بسیار کارآمد باشد. البته به طور کلی دانشجویان دانشگاه های دولتی و آزاد میتوانند در یک رشته بدون کنکور دانشگاه های پیام نور به صورت همزمان تحصیل کنند اما برای رشته های با آزمون محدودیت استعداد های درخشان برای تحصیل همزمان در دانشگاه وجود دارد.

شهریه دانشگاه شبانه

دوره های شبانه پرطرفدار ترین و در عین حال ارزان ترین دوره های دانشگاهی هستند که میتواندی در آن شرکت کنید. تنها تفاوت دوره های شبانه با دوره های روزانه دانشگاه های برتر اولا رتبه کمتر مورد نیاز برای قبولی است و ثانیا شهریه دانشگاه شبانه به صورت جداگانه از هزینه خوابگاه و خورد و خوراک از دانشجو دریافت میشود.

علت آن(دریافت شهریه تحصیل) هم این است که بعد از فراغت از تحصیل دانشجو تعهد خدمت به دانشگاه نداشته باشد. این ویژگی برای داوطلبانی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند اما تا حدی هم به مدرک معتبر دانشگاه های ایران نیازمندند بهترین انتخاب است.

شهریه دانشگاه های شبانه باتوجه به دانشگاه و رتبه علمی آن متفاوت خواهد بود اما جدول زیر که دفترچه شهریه دانشگاه تهران برای دوره های شبانه شهریه پرداز است، احتمالا بیشترین یا حداقل نزدیک به سقف هزینه ای است که دانشجویان برای دوره های شبانه دانشگاه های سراسری باید بپردازند.

مقایسه شهریه دانشگاه های آزاد و خودگردان و پردیس برای انتخاب رشته

اگر دو رشته یکسان را بخواهیم از نظر اعتبار دانشگاه صحبت کنیم بی شک دانشگاه ها و دوره های پردیس خودگردان که وابسته به دانشگاه های سراسری هستند نسبت به سایر دانشگاه ها و دوره ها بی شک ارجحیت دارند. اما اگر بین مثلا رشته های پیراپزشکی دانشگاه آزاد یا غیر پزشکی(علوم پایه یا رشته های شناور) در دانشگاه های سراسری دو دل هستید بی شک باید رشته پزشکی دانشگاه آزاد را انتخاب کنید. یا حتی بین رشته پزشکی آزاد و پیراپزشکی سراسری نیز باید تصمیم خود را بر دانشگاه آزاد بگذارید و شهریه دانشگاه ها را نیز در این زمینه در نظر بگیرید.

اگر به فکر شهریه دانشگاه ها هستید به ویژه برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی باید بدانید که با فعالیت تخصصی در دوران دانشجویی به عنوان دستیار یا کار آموز میتوانید تا حدی از بار سختی هزینه های دانشگاه آزاد یا پردیس خودگردان کم کنید اما به هرحال اگر با این نظر مشاور تحصیلی مخالفید میتوانید با یک جلسه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب رشته کنکورتان بهترین تصمیم را بگیرید.