در این مقاله به معرفی رشته فیزیوتراپی می‌پردازیم. تاریخچۀ رشته فیزیوتراپی به ۴۶۰ سال قبل از میلاد مربوط می‌شود. زمانی که سقراط و گالنس برای معالجۀ بیماران از ماساژ، تکنیک‌های دست و هیدروتراپی استفاده می‌کردند. بعد از توسعۀ ارتوپدی در قرن ۱۸ دستگاه‌های مثل Gymnastion برای درمان نقرس و بیماری‌های مانند آن با استفاده از ورزش منظم مفاصل، توسعه‌یافته‌اند که مانند پیشرفت‌های بعدی در فیزیوتراپی بوده است.
فهرست مطالب
اگرچه فیزیوتراپی سنتی در کشورهای دیگر رایج بوده است اما این علم در ایران ناشناخته بود و اصلا دروس رشته فیزیوتراپی در ایران ارائه نمیشد. تا زمانی که اولین فارغ‌التحصیلان این رشته از خارج کشور به ایران بازگشتند.
همراه مشاوره تحصیلی آکو باشید تا با رشته فیزیوتراپی بیش تر آشنا شوید.
مشاوره تخصصی انتخاب رشته کنکور تجربی را با بهترین مشاورین کنکور در آکو تجربه کنید.
معرفی و بررسی رشته فیزیوتراپی در کنکور تجربی
رشته فیزیوتراپی جزو رشته های کارشناسی علوم پزشکی می باشد که در زیر گروه ۱ تجربی قرار دارد. در مقاله معرفی رشته فیزیوتراپی به توضیح آن می‌پردازیم. کلمۀ فیزیوتراپی از دو بخش تشکیل شده است. فیزیک به معنی عوامل فیزیکی و تراپی به معنی درمان می باشد. فیزیوتراپی یک طب فیزیکی است که بر خلاف سایر رشته ها با مواد شیمیایی و دارو ها سر و کار ندارد فیزیوتراپی با استفاده از حرکات فیزیکی روی بدن بیماران و یا استفاده از روش‌های درمانی خاصی با دستگاه‌های متفاوت عمل می‌کند.
استفاده از ابزارهای الکترونیک و حرکات ورزشی باعث رفع معلولیت و افزایش کارایی عضلات و اعصاب بیماران می شود. در واقع یک رشتۀ توانبخشی است که توان و قدرت بدنی فرد را به او برمی‌گرداند. عواملی مثل نور، گرما، صوت، سرماو… . عواملی مثل تکنیک‌ها و تمرین‌های بدنی باعث می شود افرادی که دچار ضعف بدنی شده‌اند یا صدمه ای دیده‌اند تا حد زیادی درمان شوند. در واقع فیزیوتراپی جامعه را از زمین‌گیر‌شدن و ناتوان شدن نجات می‌دهد.
بیشتر بخوانید: معرفی رشته های دانشگاهی تجربی
تاریخچه رشته فیزیوتراپی
ورود رشته فیزیوتراپی در ایران به اوایل دهه ۴۰ برمی‌گردد. در سال ۱۳۴۵ اولین انجمن فیزیوتراپی در ایران تأسیس شد که با شروع کار این انجمن در بیمارستان‌های پایتخت مشخص شد که تعداد زیادی از بیماران، بیماری‌شان با کمک فیزیوتراپی قابل‌درمان است.
به همین دلیل به نیروی بیشتری نیاز بود. به همین دلیل با کمک سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۳۴۵ اولین مدرسه فیزیوتراپی در دانشگاه تهران تأسیس شد و شروع به فعالیت کرد. با پشتکار این افراد امروز تعداد زیادی دانشکده فیزیوتراپی در ایران وجود دارد و دانشگاه های دارای رشته فیزیوتراپی بسیار گسترش پیدا کرده اند. این روزها درآمد رشته فیزیوتراپی حتی گاها بیشتر از یک پزشک عمومی است!
دروس رشته فیزیوتراپی
در مقاله معرفی رشته فیزیوتراپی به این نکته می‌پردازیم که دروس رشته فیزیوتراپی از دروس عمومی، پایه، تخصصی و کارآموزی در عرصه تشکیل می‌شود. رشته فیزیوتراپی ۱۳۰ واحد دارد و طول دوره ی آن ۴ سال است. ۲۴ واحد آن مربوط به دروس عمومی، ۴۱ واحد دروس پایه،۴۳ واحد دروس تخصصی و ۲۴ واحد دروس کارآموزی در عرصه می باشد. دانشجویان برای آشنایی بیشتر با بخش های بیمارستانی و تجهیزات آن‌ها دروس کارآموزی در عرصه را به صورت عملی می گذرانند.
دروس پایه رشته فیزیوتراپی
| فیزیک برای فیزیوتراپی | تشریح سروگردن و تنه | تشریح اعصاب | آسیب شناسی |
| فیزیولوژی عمومی | تشریح اندام فوقانی | تشریح سحطی بدن | روانشناسی عمومی و بیماران |
| فیزیولوژی عصب و عضله | تشریح اندام تحتانی | بافت شناسی | روانپزشکی |
| ژنتیک | بیماری‌های مغز و اعصاب | بیماری‌های قلبی | عروقی و تنفسی |
| بیماری‌های روماتیسمی و پوستی | جراحی عمومی | ارتوپدی | رادیولوژی/ کمک های اولیه |
دروس تخصصی رشته فیزیوتراپی
در مقاله معرفی رشته فیزیوتراپی سعی میکنیم اطلاعات جامع و کاملی از رشته فیزیوتراپی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در ادامه به معرفی دروس تخصصی رشته فیزیوتراپی می‌پردازیم.
| زبان تخصصی | فیزیوتراپی در بیماری‌های قلبی عروقی و تنفسی | فیزیوتراپی در بیماری‌های ارتوپدی ۱ | کینزیولوژی و بیومکانیک (اندام تحتانی) |
| اصول توانبخشی و فیزیوتراپی | فیزیوتراپی در بیماری‌های روماتیسمی و پوستی | فیزیوتراپی در بیماری‌های ارتوپدی ۲ | کینزیولوژی و بیومکانیک (ستون مهره ای) |
| فیزیوتراپی در بیماری‌های مغز و اعصاب | فیزیوتراپی در بیماری‌های جراحی | کینزیولوژی و بیومکانیک (کلیات اندام فوقانی) | تمرین درمانی (اصول تمرین درمانی) |
| تمرین درمانی (روش های اختصاصی تمرین درمانی (RNF)) | تمرین درمانی در بیماران فلج نیمه بدن | تمرین درمانی در بیماران فلج مغزی | الکتروتراپی (عوامل حرارتی) |
| الکتروتراپی (تحریک کننده های الکتریکی) | وسایل کمکی و اندام‌های مصنوعی | ارزشیابی دستگاه عضلانی – اسکلتی | ماساژ و موبیلیزاسیون اندام‌ها |
دانشگاه های رشته فیزیوتراپی
فیزیوتراپی از رشته های شناخته شده گروه تجربی است که برای تحصیل در این رشته علاقمندان باید حتما در کنکور تجربی شرکت کنند. در ادامه دانشگاه هایی را که رشته فیزیوتراپی را ارائه می دهند معرفی و بررسی می کنیم:
| نام دانشگاه | نوع رشته | ظرفیت | شهر | جنسیت | نوع پذیرش |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | روزانه | 21 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | روزانه | 17 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران | روزانه | 20 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | شهریه پرداز | 5 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | شهریه پرداز | 8 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی توانبخشی و سلامت | روزانه | 15 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | روزانه | 18 | اصفهان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | روزانه | 21 | شیراز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | روزانه | 15 | مشهد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز | روزانه | 20 | تبریز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی بابل | روزانه | 22 | بابل | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت | شهریه پرداز | 5 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | شهریه پرداز | 5 | اصفهان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | شهریه پرداز | 5 | مشهد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی گیلان | روزانه | 12 | رشت | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | شهریه پرداز | 4 | شیراز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز | شهریه پرداز | 5 | تبریز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمان | روزانه | 18 | کرمان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی همدان | روزانه | 18 | همدان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور | روزانه | 20 | اهواز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی سمنان | روزانه | 20 | سمنان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | روزانه | 15 | کرمانشاه | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد | روزانه | 12 | شهر کرد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی بابل | شهریه پرداز | 8 | بابل | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی لرستان | روزانه | 15 | خرم آباد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | روزانه | 20 | زاهدان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی گیلان | شهریه پرداز | 3 | رشت | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی همدان | شهریه پرداز | 5 | همدان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور | شهریه پرداز | 10 | اهواز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | شهریه پرداز | 5 | زاهدان | هردو | با آزمون |
توانایی لازم برای مطالعه رشته فیزیوتراپی
قبل از انتخاب رشته و تصمیم گیری نهایی بهتر است تا حتما به توانایی هایی که برای مطالعه و سپس کار در رشته مورد نظر نیاز است توجه کنید به همین دلیل در ادامه توانایی هایی که لازم است برای مطالعه این رشته داشته باشید را بررسی می کنیم.
رشته فیزیوتراپی به گونه ای است که فرد شاغل با انواع بیماران سر و کار دارد و خیلی از این بیماران ممکن است مشکلاتی از قبیل عفونت، مشکلات جسمی و یا عقب ماندگی ذهنی و … داشته باشند. بنابراین بسیار مهم است که فرد متخصص بتواند به خوبی با این افراد ارتباط برقرار کرده و حتی به آن ها روحیه بدهد.
از دیگر مشخصاتی که لازم است یک فیزیوتراپ داشته باشد، صبر و حوصله بالا است. زیرا پروسه درمان بیماران ممکن است طولانی شود و به دلیل مشکلات جسمی که معمولا این بیماران دارند، پروسه درمان طولانی تر و کندی خواهند داشت. بنابراین لازم است تا متخصص بتواند با صبر و باتوجه به شرایط جسمی بیمار زمان لازم را برای درمان د نظر بگیرند.
یک فیزیوتراپیست چه وظایفی دارد؟
اما دقیقا وظایف یک فیزیوتراپیست چیست؟ در ادامه این وظایف و مسئولیت ها را به ترتیب شرح داده ایم:
- طراحی برنامه درمانی برای بیماران طبق شرایط جسمانی و روحی آنان.
- مشورت و همکاری با پزشکان و توجه به تشخیص پزشک در خصوص بیمار.
- استفاده از دستگاه هایی که در فیزیوتراپی برای درمان بیماران استفاده می شود.
- مهارت در انجام اموری مانند ماساژ و ….
- آموزش حرکات لازم به خانواده بیماران و خود بیمار برای انجام آن در منزل.
- مشاوره رژیم غذایی و یا فعالیت های ورزسی.
- بررسی روند پیشرفت بیمار در درمان.
ادامه تحصیل در رشته فیزیوتراپی
تحصیل در رشته فیزیوتراپی تا مقطع دکتری امکان پذیر است اما دانشجویان باید توجه داشته باشند که رشته هایی از مقطع کارشناسی ارشد را انتخاب کنند که مدرک کارشناسی فیزیوتراپی مدرک قابل قبول باشد. بنابراین برای تحصیل در مقطع دکتری، ابتدا مدرک کارشناسی ارشد مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه نیز جدولی از رشته هایی که در دو مقطع ارشد و دکتری مجاز هستند را مشاهده می کنید:
گرایش های رشته فیزیوتراپی در مقطع ارشد ۱۴۰۲
| فیزیوتراپی | مدیریت توانبخشی | فیزیولوژی | فیزیوتراپی ورزشی |
| ارگونومی | فیزیک پزشکی | سلامت سالمندی | علوم تشریحی |
گرایش های رشته فیزیوتراپی در مقطع دکتری۱۴۰۲
| مهندسی پزشکی (رباتیک پزشکی) | مهندسی بافت | علوم تشریحی | فیزیوتراپی | ارگونومی |
| علوم سلولی کاربردی | بیولوژی تولید مثل | سالمند شناسی | فیزیولوژی ورزشی | نانوفناوری پزشکی |
| علوم بیومدیکال مقایسه ای | بهداشت حرفه ای | مشاوره توانبخشی | مهندسی پزشکی (بیوالکتریک) | کار درمانی |
| سیاست گذاری سلامت | فیزیولوژی | فیزیک پزشکی | مدیریت خدمات بهداشتی درمانی | علوم و فناوری های تصویربرداری پزشکی – گرایش تصویربرداری عصبی |
| علوم اعصاب | علوم تغذیه | پزشکی مولکولی | مدیریت اطلاعات سلامت | مطالعات اعتیاد |
بازار کار رشته فیزیوتراپی
فیزیوتراپی از رشته هایی است که معمولا بازار کار مناسبی برای علاقمندان و فارغ التحصیلان دارد. این افراد می توانند در بیمارستان ها، مراکز توانبخشی، هلال احمر، درمانگاه ها و یا فدراسیون های ورزشی کار کنند و در جهت بهبود بیماران خود کوشا باشند. همچنین افرادی که سرمایه لازم را دارند و علاوه بر آن حداقل 3 سال سابقه کار در زمینه فیزیوتراپی را هم دارند با تاسیس یک مرکز فیزیوتراپی می توانند به طور خصوصی مشغول به کار شوند.
یکی از دلایلی که باعث می شود فیزیوتراپان بازار کار و درآمد خوبی داشته باشند، وجود ورزشکارانی است که در حین فعالیت ورزشی دچار مصدومیت شده اند و یا افراد سالمندی که به انجام حرکات و فعالیت های مفید نیاز دارند. در ادامه بخشی از مشاغل مربوط به رشته فیزیوتراپی را مشاهده می کنیم:
- اشتغال در بیمارستان ها و مراکز درمانی.
- اشتغال در کلینیک های خصوصی.
- اشتغال در مراکز توانبخشی.
- اشتغال در خانه های سالمندان و مراکز نگهداری.
- اشتغال در باشگاه های ورزشی و تیم های حرفه ای.
- اشتغال در مراکز آموزشی مانند دانشگاه ها.
- اشتغال در مراکز مربوط به توانبخشی کودکان.
- اشتغال در مراکز مشاوره ای.
- اشتغال در مراکز نظامی و نیروهای مسلح..
باتوجه به این که در جامعه نیاز به خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی در حال افزایش است، فرصت های شغلی این رشته نیز روز به روز در حال افزایش است. بنابراین رشته فیزیوتراپی و شاغلان آن به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش نیاز بیماران به جراحی و یا استفاده از داروهایی شیمیایی را کاهش می دهد. علاوه بر این ها باعث می شود که بیماران هزینه کم تری را برای درمان خود بپردازند.
بازار کار رشته فیزیوتراپی در خارج از ایران
فیزیوتراپی از جمله رشته هایی است که در هر کشوری که بروید بازار کار پر رونقی دارد. فیزیوتراپیست ها در کل جهان نقش بسیار مهمی را در درمان بیماران دارند و با افزایش نیاز جمعیت به خدمات توانبخشی، فرصت های شغلی این رشته نیز در حال گسترش است. در ادامه قصد داریم تا مختصرا بازار کار فیزیوتراپی را در چند کشور محبوب بررسی کنیم:
- آمریکا: به دلیل افزایش جمعیت سالمندان در این کشور تقاضا برای متخصصین فیزیوتراپیست در این کشور بالا است و این متخصصان درآمد خوبی را از این شغل بدست می آورند. فیزیوتراپیست ها در آمریکا باید ابتدا در آزمون های لازم شرکت کنند و مجوز و مدارک مبنی بر این که اجازه کار در این حیطه دارند را دریافت کنند.
- کانادا: کانادا نیز از کشورهایی است که فیزیوتراپیست ها می توانند از شغلی خوب با درآمد مناسب برخوردار باشند. به خصوص در مناطق روستایی و کم جمعیت به این متخصصان نیاز است و باید برای اشتغال حتما مدارک و مجوز لازم را داشته باشند.
- استرالیا: استرالیا از کشورهایی است که میانگین سنی جمعیت آن بالا است و این یکی از دلایلی است که استرالیا را به کشوری مناسب برای متخصصان فیزیوتراپیست تبدیل می کند. متخصصان این رشته می توانند در کلینیک های خصوصی، بیمارستان ها و یا در تیم های ورزشی مشغول به کار شوند و برای اشتغال به کار باید از هیئت فیزیوتراپی استرالیا مجوز لازم را دریافت کنند.
- انگلستان: انگلستان هم از کشورهایی است که از فیزیوتراپیست ها به خوبی استقبال می کند به خصوص در NHS یا همان مراکز سرویس بهداشت ملی. یک فیزیوتراپیست قبل از آن که مشغول به کار شود باید در شورای حرفه های بهداشتی و مراقبتی HCPC ثبت نام و مجوز دریافت کند.
درآمد رشته فیزیوتراپی
درآمد متخصصان این رشته را نمی توان به طور قطعی مشخص کرد اما در کل درآمد خوبی داشته و هرچه سابقه کار و مهارت و تجربه فرد بیش تر باشد به همان میزان هم درآمد فرد افزایش پیدا می کند. و افرادی که بطور خصوصی در مرکز شخصی خود مشغول به کار هستند، درآمد بیش تری نسبت به افرادی دارند که در درمانگاه ها و یا بیمارستان ها کار می کنند.
اما درآمد متخصصان این رشته در کشورهای خارجی چقدر است؟ در کشوری مانند آمریکا بطور تقریبی درآمد افراد بالای 85 هزار دلار، در انگلستان از 30 تا بالای 60 هزار دلاری در استرالیا بالای 60 هزار دلار درآمد متخصصان رشته فیزیوتراپی است.
مشاوره تحصیلی آکو
با معرفی رشته فیزیوتراپی و دروس و دانشگاه های آن امیدواریم تا نکات و اطلاعات لازم را درباره این رشته به دست آورده باشید. برای مطالعه سایر رشته های مربوط به گروه تجربی، ریاضی و انسانی می توانید به بخش معرفی رشته رفته و رشته مورد نظرتان را مطالعه کنید.
گروه مشاوره آکو با معرفی رشته ها و بسیاری از خدمات دیگر مانند مشاوره تحصیلی، برنامه ریزی درسی، برگزاری آزمون و … به داوطلبان کمک می کند تا بهترین نتایج را در مسیر تحصیلی بدست آورند. اگر مایل به دریافت مشاوره تحصیلی هستید از بخش ارتباط با ما با شماره تلفن ۳۳۴۰۸۹۴۴ تماس گرفته و وقت مشاوره دریافت کنید.
همپنین پیشنهاد می کنیم برای مطالعه ویدیوهای تحصیلی به اینستاگرام آکو نیز حتما سر بزنید.
خیلی جامع بود واقعا ممنون