در این قسمت مقاله ای مربوط به بومی پذیری در آزمون سراسری را در اختیار دانشجو هایی که میخواهند روش پذیرش دانشجو در آزمون سراسری بفهند علاوه بر آن میتوانید با کلیک کردن روی لینک اصطلاحات کلیدی آزمون سراسری مقاله ای دیگر در مورد این موضوع مطالعه کنید. بحث بومی پذیری در آزمون سراسری در نظام آموزش کشورمان با هدف ایجاد توازن بین عرضه و تقاضا، مطرح و اجرا شده است؛ ضمن آنکه در گزینش بومی برخی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها، امتیازات خاصی برای داوطلبان بومی آن رشته و دانشگاه در نظر گرفته میشود.
سابقه گزینش بومی پذیری در آزمون سراسری در نظام آموزش کشور به سال ۱۳۶۵ برمیگردد که میتوان گفت تمامی استان های کشور بجز تهران به ۸ ناحیه تقسیم شده اند و کلیه دانش آموزان و داوطلبانی که محل اخذ مدرک دو سال آخر متوسطه دوم آنها در یکی از این ۸ ناحیه باشند بوجی آن ناحیه محسوب میشوند همچنین این شیمه بومی پذیری در آزمون سراسری تا سال ۱۳۶۸ ادامه یافت و یک سال بعد با توجه به گسترش رشته های تحصیلی و توسعه مراکز آموزش عالی در سطوح کشور طرحی جدید در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید که لاعث تغییرات بسیار عمده در گزینش بومی شد.
از جمله این تغییرات میتوان به این اشاره کرد که رشته ها به چهار دشته استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری تقسیم شدند و ملاک تعیین بومی بودن، محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه برای داوطلبان شد. البته این طرح نیز طی سال های بعد تغییرات جزعی کرد. ولی میتوان گفت که اصل کزینش بومی کنکو از نتایج مصوبه مذکور است.
هدف اصلی برای بومی پذیری در آزمون سراسری
- کاهش مهاجرت های درون کشوری
- امکان قبولی ییشتر داوطلبان و دانش آموزان در کنکور با توجه به امکاناتی که در نظر گرفته شده
- کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان و دانشگاه ها مانند مشکلات کمبود خواب، افت تحصیلی ناشی از دوری دانشجویان از خانواده و مشکلات اقتصادی و..
در ادامه میخواهیم در باره تعیین استان بومی با شما عزیزان صحبت کنیم فقط قبل از آن شما عزیزان میتوانید با کلیک کردن روی لینک قوانین پذیرش بومی کنکور مقاله ای جامع مربوط به این موضوع مطالعه کنید.
تعیین استان بومی
اولین مرحله برای انجام گزینش بومی پذیری در آزمون سراسری، تعیین استان بومی هر داوطلب است. در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی، سه سال آخر دورۀ متوسطه در یک استان باشد، آن دانشجو و داوطلب بومی آن استان میشود. اگر داوطلبی محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخرش در یک استان نباشد، استان محل تولد آن به عنوان استان بومیق وی در نظر گرفته میشود. برای مثال استان بومی استان یزد را در این قسمت در اختیار شما قرار میدهیم:
| استان سال آخر تحصیلی | استان تهران |
| استان سال ماقبل آخر تحصیلی | استان خراسان رضوی |
| استان دو سال ماقبل آخر تحصیلی | استان خراسان رضوی |
| استان تولد | استان یزد |
نکات مهم استان بومی
- داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل خود را خارج از کشورگذرانیده اند، استانی که در ن به دنیا آمده اند استان بومی آنها تلق خواهد شد.
- دواطلبانی که سه سال آخر تحصیل خود و محل تولدشان را در خارج از کشور بودند، استان بومی آنها تهران خواهد بود.
- استان بومی فارق التحصیلان دوره های کاردانی پیوسته آموزشگده های فنی و حرفه ای، بر اساس سه سال آخر تحصیل داوطلبان دوره آموزش متوسطه که سال اول، دوم و سوم دبیرستان یا هنرستان تعیین میشود.
- داوطلبانی که سهمیه ایثارگران (اعم از سهمیه ۲۵ درصدی و سهمیه ۵ درصدی ایثارگران) و رزمندگان، برای پذیرش در تمام کد رشته محل هایی که دارای شرایط خاصی نیستند مانند محروم، مخصوص، دانشگاه هایی مانند فرهنگیان و آزاد و… در سهمیه مربوطه ۲۵ و ۵ درصد ایثارگران بومی محسوب میشوند.
- برای رشته هایی که پذیرش آنها به صورت شهری انجام میشود،داوطلبی بومی شهر در نظر گرفته میشود که حداقل از بین ۴ شهر ۲ شهر محل اخذ مدرک تحصیلی سال آخر تحصیلی، محل اخذ مدرک تحصیلی سال ما قبل آخر، محل اخذ مدرک تحصیلی دو سال ما قبل آخر و محل تولد وی با شهر رشته تعیین شده تطابق داشته باشد.
- برای رشته محل های خاصی که پذیرش آنها به صورت بخشی انجام میشود، داوطلبی بومی بخش در نظر گرفته می شود که حداقل از ۴ بخش ۲ بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سال آخر تحصیلی، محل اخذ مدرک تحصیلی سال ما قبل آخر، محل اخذ مدرک تحصیلی دو سال ما قبل آخر و در آخر محل تولد وی با بخش رشتۀ تعیین شده تطابق داشته باشد.
دسته‌بندی رشته‌های تحصیلی براساس گزینش بومی
رشته های استانی: رشته هایی هستند که در اکثر استان ها گسترش داشته و از نظر کاربردی نیز میتوان گفت داوطلبانی که از این رشته فارق التحصیل شدند نیاز استان را تامین میکنند.
رشته های ناحیه ای: مجموع چند استان مجاور، یک ناحیه بومی تعیین میشود. به رشته هایی، رشته ناحیه ای میگویند که در اکثر استان ها وجود نداشته، ولی در چند استان مجاور که به عنوان یک ناحیه تلقی می شوند، وجود دارند.
جدول (۱) دسته بندی نواحی بومی کشور
در این قسمت از مقاله بومی پذیری در آزمون سراسری یک جدول را در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم که از استان های تابع به همراه نواحی بومی برخوردار است.
| نواحی بومی | استان های تابع |
| ناحیه ۱ | البرز- تهران ـ زنجان ـ سمنان ـ قزوین ـ قم ـ مرکزی. |
| ناحیه ۲ | آذربایجان شرقی ـ آذربایجان غربی ـ اردبیل. |
| ناحیه ۳ | اصفهان ـ چهارمحال و بختیاری ـ یزد. |
| ناحیه ۴ | سیستان و بلوچستان ـ کرمان. |
| ناحیه ۵ | بوشهر ـ فارس ـ کهکیلویه و بویراحمد ـ هرمزگان. |
| ناحیه ۶ | کردستان ـ کرمانشاه ـ همدان. |
| ناحیه ۷ | ایلام ـ خوزستان ـ لرستان. |
| ناحیه ۸ | خراسان رضوی ـ خراسان شمالی ـ خراسان جنوبی. |
| ناحیه ۹ | گلستان ـ گیلان ـ مازندران. |
رشته های قطبی: از اجتماع ناحیه ها یک قطب بومی ایجاد میشود. رشته هایی قطبی هستند که در بیشتر نواحی وجود نداشته است ولی در چند ناحیه مجاور به عنوان یک قطب تلقی می شوند.
جدول (۲) دسته بندی قطبهای بومی
در این قسمت نیز از مقاله بومی پذیری در آزمون سراسری یک جدول را در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم که شامل قطب های بومی، استان های تابع و ناحیه موجود در هر قطب میباشد.
| قطب های بومی | استان های تابع | ناحیۀ موجود در هر قطب |
| قطب یک | البرز ـ تهران ـ زنجان ـ سمنان ـ قزوین ـ قم ـ گلسـتان ـ گیلان ـ مازندران ـ مرکزی | ناحیۀ (۱) + ناحیۀ (۹) |
| قطب دو | خراسان جنوبی ـ خراسان رضوی ـ خراسان شمالی ـ سیستان و بلوچستان ـ کرمان. | ناحیۀ (۸) + ناحیۀ (۴) |
| قطب سه | آذربایجان شـرقی ـ آذربایـجان غـربی ـ اردبـیل ـ کردستان ـ کرمانشاه ـ همدان. | ناحیۀ (۲) + ناحیۀ (۶) |
| قطب چهار | اصفهان ـ ایلام ـ چهارمحال و بختیاری ـ خوزستان ـ لرستان ـ یزد. | ناحیۀ (۳) + ناحیۀ (۷) |
| قطب پنج | بوشهر ـ فارس ـ کهکیلویه و بویراحمد ـ هرمزگان. | ناحیۀ (۵) |
رشته‌های کشوری: به رشته هایی میگویند که در اثر قطب های کشور وجود ندارد و تنها در معدودی از دانشگاه ها ارایه میشوند.
گزینش بومی در دورههای مختلف
دوره روزانه: در دوره روزانه با توجه به درصد پوشش آنهل در استان های مختلف و ماهیت رشته ها، گزینش بومی از نوع استانی، ناحیه ای و قطبی ارایه میشود. در صورتی که رشته ای در تعداد معدودی از دانشگاه ها ارایه شود و یا ظرفیت رشته نسبت به شرکت کنندگان متناسب نباشد نوع گزینش آن کشوری میشود. نوع گزینش رشته ها در دوره روزانه در دفترچه شماره ۲ راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری در آغاز معرفی کد رشته محل هایی مربوط به هر گروه آزمایشی ارایه میشود.
برای آنکه داوطلبان در دوره روزانه بدانند بومی یک کد رشته محل هستند یا خیر باید به نکات زیر توجه کنند:
- اول از همه باید به نوع گزینش رشته توجه نمایید ((نوع گزینش رشته ها در دفترچه راهنممای شماره ۲ آزمون سراسری تحت عنوان جدول رشته های تحصیلی ارایه شده است. کد رشته محل هایی که مخصوص شهر یا بخش مشخص هستند))
- داوطلبان باید استان بومی خود را با توجه به مطالب ارایه شده تعیین و در کارنامه داوطلب درج شده است، در نظر بگیرند.
- اگر نوع گزینش بومی رشته استانی است داوطلبان در این رشته فقط در دانشگاه ها و موسسات موزش عالی واقع در استان بومی خود، بومی محسوب خواهد شد.
- اگر نوع گزینش بومی رشته، استانی است، داوطلبان در این رشته فقط در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی واقع در استان بومی خود، بومی محسوب میشوند.
- اگر نوع گزینش بومی رشته ناحیه ای است، داوطلب در این رشته در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در استان بومی خود و استان های هم ناحیه با استان بومی خود، بومی محسوب خواهند شد.
- اگر نوع گزینش بومی رشته قطبی است، داوطلب در این رشتع و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی واقع در استان بومی خود و استان‌های هم‌قطب با استان بومی خود، بومی محسوب خواهد شد.
- اگر نوع گزینش رشته کشوری است، گزینش بومی اعمال نخواهد شد.
نکته مهم: اگر گزینش یک رشته محل بومی باشد، این نکته به این معنی نیست که فقط دانشجویان و داوطلبان بومی اجازه انتخاب آن را دارند، بلکه شانس قبولی داوطلبان بومی در این رشته محل، بیشتر از داوطلبان غیر بومی است. محاسبه شانس قبولی، متاثر از ظرفیت اختصاص یافته به هر کد رشته محل است.
دوره های نوبت دوم (شبانه)و نیمه حضوری
نوع گزینش بومی تمامی رشته محل های دوره های نوبت دوم و نیمه حضوری، از نوع بومی استانی است.
دوره های پیام نور و غیرانتفاعی
تمام رشته های دانشگاه پیام نور و موسسات غیرانتفاعی به صورت بومی ناحیه ای گزینش می شوند. باید این موضوع را در نظر داشت که نوع گزینش رشته های دانشگاه پیام نور از آزمون سراسری سال ۱۳۹۶ به بعد، به بومی ناحیه ای تغییر یافته است و دیگر نیازی به بررسی جدول مراکز پذیرنده تحت پوشش هر واحد دانشگاه پیام نور نیست.
دانشگاه فرهنگیان ویزه داوطلبان آزاد
بر اساس مصوبات دوازدهمین و نوزدهمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو تمامی داوطلبان بومی هر استان، مجاز به انتخاب کدرشته محل های مربوط به استان خود هستند، اما در کدرشته محل هایی که اولویت برای شهر یا بخش خاصی در نظر گرفته شده است این موضوع در مقابل کدرشته محل نوشته شده است، ابتدا داوطلبان بومی آن شهر‌ها یا بخش‌هایی که دارای اولویت هستند پذیرش میشوند.
دورههای مجازی، پردیس خودگردان، شهریه‌پرداز و دانشگاه آزاد اسلامی
تمامی رشته محل های مجازی، پردیس خودگردان، شهریه پرداز و درکل تمامی رشته های تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چهار رشته پزشکیری، دندان پزشکی، داروسازی، دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی که پذیرش آنها از سوی سازمان سنجش آموزش کشور انجام می شود. در صورت کشوری گزینش میشوند و گزینش میشوند و گزینش بومی در آنها اعمال نمی شود.
شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر مربوط به کنکور، امتحانات نهایی و… کانال تلگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو و پیج اینستاگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو را دنبال کنید. همچنین تیم مشاوره تحصیلی ما در سایت آکو مقاله های مفیدی مانند بومی پذیری در آزمون سراسری را در اختیار شما عزیزان قرار میدهد.
