در این قسمت مقاله ای مربوط به بومي پذيري در آزمون سراسري را در اختیار دانشجو هایی که میخواهند روش پذيرش دانشجو در آزمون سراسري بفهمند علاوه بر آن می توانید با کلیک کردن روی لینک اصطلاحات کلیدی آزمون سراسری مقاله ای دیگر در مورد این موضوع مطالعه کنید. بحث بومي گزینی در آزمون سراسري در نظام آموزش کشورمان با هدف ايجاد توازن بين عرضه و تقاضا، مطرح و اجرا شده است؛ ضمن آنکه در گزينش بومي برخي از رشته‌ها و دانشگاه‌ها، امتيازات خاصي براي داوطلبان بومي آن رشته و دانشگاه در نظر گرفته مي‌شود.
سابقه گزینش بومي پذيري در آزمون سراسري در نظام آموزش کشور به سال 1365 برمیگردد که میتوان گفت تمامی استان های کشور بجز تهران به 8 ناحیه تقسیم شده اند و کلیه دانش آموزان و داوطلبانی که محل اخذ مدرک دو سال آخر متوسطه دوم آنها در یکی از این 8 ناحیه باشند بوجی آن ناحیه محسوب میشوند همچنین این شیمه بومي پذيري در آزمون سراسري تا سال 1368 ادامه یافت و یک سال بعد با توجه به گسترش رشته های تحصیلی و توسعه مراکز آموزش عالی در سطوح کشور طرحی جدید در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید که لاعث تغییرات بسیار عمده در گزینش بومی شد.
از جمله این تغییرات میتوان به این اشاره کرد که رشته ها به چهار دشته استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری تقسیم شدند و ملاک تعیین بومی بودن، محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه برای داوطلبان شد. البته این طرح نیز طی سال های بعد تغییرات جزعی کرد. ولی میتوان گفت که اصل کزینش بومی کنکو از نتایج مصوبه مذکور است.
هدف اصلی برای بومي پذيري در آزمون سراسري
- کاهش مهاجرت های درون کشوری
- امکان قبولی ییشتر داوطلبان و دانش آموزان در کنکور با توجه به امکاناتی که در نظر گرفته شده
- کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان و دانشگاه ها مانند مشکلات کمبود خواب، افت تحصیلی ناشی از دوری دانشجویان از خانواده و مشکلات اقتصادی و..
در ادامه میخواهیم در باره تعیین استان بومی با شما عزیزان صحبت کنیم فقط قبل از آن شما عزیزان میتوانید با کلیک کردن روی لینک قوانین پذیرش بومی کنکور مقاله ای جامع مربوط به این موضوع مطالعه کنید.
تعيين استان بومي
اولین مرحله برای انجام گزینش بومي پذيري در آزمون سراسري، تعیین استان بومی هر داوطلب است. در صورتي که محل اخذ مدرک تحصيلي، سه سال آخر دورۀ متوسطه در یک استان باشد، آن دانشجو و داوطلب بومی آن استان میشود. اگر داوطلبی محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخرش در یک استان نباشد، استان محل تولد آن به عنوان استان بومیق وی در نظر گرفته میشود. برای مثال استان بومی استان یزد را در این قسمت در اختیار شما قرار میدهیم:
| استان سال آخر تحصيلي | استان تهران |
| استان سال ماقبل آخر تحصيلي | استان خراسان رضوي |
| استان دو سال ماقبل آخر تحصيلي | استان خراسان رضوي |
| استان تولد | استان يزد |
نکات مهم استان بومی
- داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل خود را خارج از کشورگذرانیده اند، استانی که در ن به دنیا آمده اند استان بومی آنها تلق خواهد شد.
- دواطلبانی که سه سال آخر تحصیل خود و محل تولدشان را در خارج از کشور بودند، استان بومی آنها تهران خواهد بود.
- استان بومی فارق التحصیلان دوره های کاردانی پیوسته آموزشگده های فنی و حرفه ای، بر اساس سه سال آخر تحصیل داوطلبان دوره آموزش متوسطه که سال اول، دوم و سوم دبیرستان یا هنرستان تعیین میشود.
- داوطلبانی که سهمیه ایثارگران (اعم از سهمیه 25 درصدی و سهمیه 5 درصدی ایثارگران) و رزمندگان، برای پذیرش در تمام کد رشته محل هایی که دارای شرایط خاصی نیستند مانند محروم، مخصوص، دانشگاه هایی مانند فرهنگیان و آزاد و… در سهمیه مربوطه 25 و 5 درصد ایثارگران بومی محسوب میشوند.
- برای رشته هایی که پذیرش آنها به صورت شهری انجام میشود،داوطلبی بومی شهر در نظر گرفته میشود که حداقل از بین 4 شهر 2 شهر محل اخذ مدرک تحصیلی سال آخر تحصیلی، محل اخذ مدرک تحصیلی سال ما قبل آخر، محل اخذ مدرک تحصیلی دو سال ما قبل آخر و محل تولد وی با شهر رشته تعیین شده تطابق داشته باشد.
- برای رشته محل های خاصی که پذیرش آنها به صورت بخشی انجام میشود، داوطلبی بومی بخش در نظر گرفته می شود که حداقل از 4 بخش 2 بخش محل اخذ مدرک تحصيلي سال آخر تحصيلي، محل اخذ مدرک تحصيلي سال ما قبل آخر، محل اخذ مدرک تحصيلي دو سال ما قبل آخر و در آخر محل تولد وی با بخش رشتۀ تعيين شده تطابق داشته باشد.
دسته‌بندي رشته‌هاي تحصيلي براساس گزينش بومي
رشته های استانی: رشته هایی هستند که در اکثر استان ها گسترش داشته و از نظر کاربردی نیز میتوان گفت داوطلبانی که از این رشته فارق التحصیل شدند نیاز استان را تامین میکنند.
رشته های ناحیه ای: مجموع چند استان مجاور، یک ناحیه بومی تعیین میشود. به رشته هایی، رشته ناحیه ای میگویند که در اکثر استان ها وجود نداشته، ولی در چند استان مجاور که به عنوان یک ناحیه تلقی می شوند، وجود دارند.
جدول (1) دسته بندي نواحي بومي کشور
در این قسمت از مقاله بومي پذيري در آزمون سراسري یک جدول را در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم که از استان های تابع به همراه نواحی بومی برخوردار است.
| نواحی بومی | استان های تابع |
| ناحیه 1 | البرز- تهران ـ زنجان ـ سمنان ـ قزوين ـ قم ـ مرکزي. |
| ناحیه 2 | آذربايجان شرقي ـ آذربايجان غربي ـ اردبيل. |
| ناحیه 3 | اصفهان ـ چهارمحال و بختياري ـ يزد. |
| ناحیه 4 | سيستان و بلوچستان ـ کرمان. |
| ناحیه 5 | بوشهر ـ فارس ـ کهکيلويه و بويراحمد ـ هرمزگان. |
| ناحیه 6 | کردستان ـ کرمانشاه ـ همدان. |
| ناحیه 7 | ايلام ـ خوزستان ـ لرستان. |
| ناحیه 8 | خراسان رضوي ـ خراسان شمالي ـ خراسان جنوبي. |
| ناحیه 9 | گلستان ـ گيلان ـ مازندران. |
رشته های قطبی: از اجتماع ناحیه ها یک قطب بومی ایجاد میشود. رشته هایی قطبی هستند که در بیشتر نواحی وجود نداشته است ولی در چند ناحیه مجاور به عنوان یک قطب تلقی می شوند.
جدول (2) دسته بندي قطبهاي بومي
در این قسمت نیز از مقاله بومي پذيري در آزمون سراسري یک جدول را در اختیار شما عزیزان قرار میدهیم که شامل قطب های بومی، استان های تابع و ناحیه موجود در هر قطب میباشد.
| قطب های بومی | استان های تابع | ناحيۀ موجود در هر قطب |
| قطب يک | البرز ـ تهران ـ زنجان ـ سمنان ـ قزوين ـ قم ـ گلسـتان ـ گيلان ـ مازندران ـ مرکزي | ناحيۀ (1) + ناحيۀ (9) |
| قطب دو | خراسان جنوبي ـ خراسان رضوي ـ خراسان شمالي ـ سيستان و بلوچستان ـ کرمان. | ناحيۀ (8) + ناحيۀ (4) |
| قطب سه | آذربايجان شـرقي ـ آذربايـجان غـربي ـ اردبـيل ـ کردستان ـ کرمانشاه ـ همدان. | ناحيۀ (2) + ناحيۀ (6) |
| قطب چهار | اصفهان ـ ايلام ـ چهارمحال و بختياري ـ خوزستان ـ لرستان ـ يزد. | ناحيۀ (3) + ناحيۀ (7) |
| قطب پنج | بوشهر ـ فارس ـ کهکيلويه و بويراحمد ـ هرمزگان. | ناحيۀ (5) |
رشته‌هاي کشوري: به رشته هایی میگویند که در اثر قطب های کشور وجود ندارد و تنها در معدودی از دانشگاه ها ارایه میشوند.
گزينش بومي در دورههاي مختلف
دوره روزانه: در دوره روزانه با توجه به درصد پوشش آنهل در استان های مختلف و ماهیت رشته ها، گزینش بومی از نوع استانی، ناحیه ای و قطبی ارایه میشود. در صورتی که رشته ای در تعداد معدودی از دانشگاه ها ارایه شود و یا ظرفیت رشته نسبت به شرکت کنندگان متناسب نباشد نوع گزینش آن کشوری میشود. نوع گزینش رشته ها در دوره روزانه در دفترچه شماره 2 راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری در آغاز معرفی کد رشته محل هایی مربوط به هر گروه آزمایشی ارایه میشود.
برای آنکه داوطلبان در دوره روزانه بدانند بومی یک کد رشته محل هستند یا خیر باید به نکات زیر توجه کنند:
- اول از همه باید به نوع گزینش رشته توجه نمایید ((نوع گزینش رشته ها در دفترچه راهنممای شماره 2 آزمون سراسری تحت عنوان جدول رشته های تحصیلی ارایه شده است. کد رشته محل هایی که مخصوص شهر یا بخش مشخص هستند))
- داوطلبان باید استان بومی خود را با توجه به مطالب ارایه شده تعیین و در کارنامه داوطلب درج شده است، در نظر بگیرند.
- اگر نوع گزینش بومی رشته استانی است داوطلبان در این رشته فقط در دانشگاه ها و موسسات موزش عالی واقع در استان بومی خود، بومی محسوب خواهد شد.
- اگر نوع گزینش بومی رشته، استانی است، داوطلبان در این رشته فقط در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی واقع در استان بومی خود، بومی محسوب میشوند.
- اگر نوع گزینش بومی رشته ناحیه ای است، داوطلب در این رشته در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در استان بومی خود و استان های هم ناحیه با استان بومی خود، بومی محسوب خواهند شد.
- اگر نوع گزینش بومی رشته قطبی است، داوطلب در این رشتع و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي واقع در استان بومي خود و استان‌هاي هم‌قطب با استان بومي خود، بومي محسوب خواهد شد.
- اگر نوع گزینش رشته کشوری است، گزینش بومی اعمال نخواهد شد.
نکته مهم: اگر گزینش یک رشته محل بومی باشد، این نکته به این معنی نیست که فقط دانشجویان و داوطلبان بومی اجازه انتخاب آن را دارند، بلکه شانس قبولی داوطلبان بومی در این رشته محل، بیشتر از داوطلبان غیر بومی است. محاسبه شانس قبولی، متاثر از ظرفیت اختصاص یافته به هر کد رشته محل است.
دوره های نوبت دوم (شبانه)و نیمه حضوری
نوع گزینش بومی تمامی رشته محل های دوره های نوبت دوم و نیمه حضوری، از نوع بومی استانی است.
دوره های پیام نور و غیرانتفاعی
تمام رشته های دانشگاه پیام نور و موسسات غیرانتفاعی به صورت بومی ناحیه ای گزینش می شوند. باید این موضوع را در نظر داشت که نوع گزینش رشته های دانشگاه پیام نور از آزمون سراسری سال 1396 به بعد، به بومی ناحیه ای تغییر یافته است و دیگر نیازی به بررسی جدول مراکز پذیرنده تحت پوشش هر واحد دانشگاه پیام نور نیست.
دانشگاه فرهنگیان ویزه داوطلبان آزاد
بر اساس مصوبات دوازدهمین و نوزدهمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو تمامی داوطلبان بومی هر استان، مجاز به انتخاب کدرشته محل های مربوط به استان خود هستند، اما در کدرشته محل هایی که اولویت برای شهر یا بخش خاصی در نظر گرفته شده است این موضوع در مقابل کدرشته محل نوشته شده است، ابتدا داوطلبان بومي آن شهر‌ها يا بخش‌هايي که داراي اولويت هستند پذيرش مي‌شوند.
دورههاي مجازي، پرديس خودگردان، شهريه‌پرداز و دانشگاه آزاد اسلامي
تمامی رشته محل های مجازی، پردیس خودگردان، شهریه پرداز و درکل تمامی رشته های تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چهار رشته پزشکیري، دندان پزشکی، داروسازی، دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی که پذیرش آنها از سوی سازمان سنجش آموزش کشور انجام می شود. در صورت کشوری گزینش میشوند و گزینش میشوند و گزینش بومی در آنها اعمال نمی شود.
شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر مربوط به کنکور، امتحانات نهایی و… کانال تلگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو و پیج اینستاگرام تیم مشاوره تحصیلی آکو را دنبال کنید. همچنین تیم مشاوره تحصیلی ما در سایت آکو مقاله های مفیدی مانند بومي پذيري در آزمون سراسري را در اختیار شما عزیزان قرار میدهد.
