شرایط خدمت سربازی برای کنکور 1402 چگونه است؟

معمولا در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری رفی از شرایط و ضوابط سربازی برای کنکور و ورود به دانشگاه نمیزنند و به اطلاعات درج شده در دفترچه ثبت نام بسنده میکنند. مثلا در دفترچه انتخاب رشته کنکور 1401 درباره معافیت تحصیلی سربازی برای کنکور مجدد همین یک جمله نوشته شده است:

بر اساس اعلام رسمی سازمان نظام وظيفه عمومی نيروی انتظامی جمهوری اسلامی ايران “داوطلبان مرد” براي شركت در آزمون سراسری و انتخاب رشته کنکور سال 1401لازم بوده به هنگام پذيرش در دانشگاه (قبول قطعي و ثبت نام) یکی از شرايط مندرج در دفترچه ثبت نام و شركت در آزمون سراسري را دارا بوده باشند.

طبیعتا در انتخاب رشته کنکور 1402 نیز همین شرایط درباره دفترچه ثبت نام کنکور 1402 مطرح خواهد شد و ما نهایتا برای بررسی شرایط معافیت تحصیلی کنکور نیاز به مطالعه دفترچه منتشر شده در 15 فروردین 1402 خواهیم داشت.

در ادامه این مطلب به بررسی جزء به جزء شرایط معافیت تحصیلی پشت کنکوری ها برای سال 1402 از نظر سازمان سنجش و براساس اخبار و اطلاعیه های سازمان نظام وظیفه درباره کنکور در سربازی میپردازیم. امیدواریم به عنوان مشاور انتخاب رشته بتوانیم در مسیر رسیدن به هدف هایتان قدمی هرچند کوچک در کنار شما باشیم.

توجه داشته باشید که سازمان نظام وظیفه عمومی کشور در هرسال فراخوان ویژه مشمولان را صادر میکند مثلا امسال در اسفند ماه 1401، برای متولدین سال 1384 فراخوان تعیین وضعیت زده است. به همین ترتیب در اسفند ماه 1403 و پیش از کنکور 1403 فراخوان تعیین وضعیت داوطلبان 1385 به بعد ارائه میشود و …

شرایط معافیت سربازی برای کنکور سراسری 1402 چگونه است؟

خب همه ما میدانیم که داوطلبان مرد کنکور در هنگام ثبت نام برای آزمون سراسری باید وضعیت نظام وظیفه خود را به صورت کد وارد کنند. این کد ها که در صفحه 23 دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور آمده اند، به صورت عدد هایی هستند که مشخص میکند هر داوطلب چه شرایطی برای گذراندن “خدمت مقدس سربازی” دارد. اگر نمیدانید که مشمول خدمت سربازی هستید یا خیر متن صریح سایت نظام وظیفه عمومی را بخوانید :

تمام افراد ذكور ايراني كه به سن 18 سالگي تمام مي رسند از اول ماه تولد که طی آن ماه وارد 19 سالگی می شوند مشمول قانون وظيفه عمومي مي گردند مگر اینکه شرایط معافیت تحصیلی، کفالت، پزشکی و … داشته باشند.

شرایط مذکور بی شک هماهنگ شده با سازمان نظام وظیفه است و در صورت مشمولیت شرایط معافیت تحصیلی کنکور داوطلبان میتوانند در کنکور شرکت کنند، انتخاب رشته انجام دهند و در مهرماه 1402 وارد دانشگاه شوند. شرایط ده‌گانه داوطلبان مرد بالای 18 سال برای شرکت در کنکور تیر 1402 به شرح زیر بوده است:

1. دارا بودن کارت پایان خدمت: کد 1
2. دارا بودن کار معافیت دائم سربازی (کارت معافیت کفالت، کارت معافیت سهمیه ایثار گرران، کارت معافیت پزشکی و …): کد 2
3. برگ معافيت موقت هولوگرام دار بدون غيبت به شرط اعتبار در زمان کنکور: کد 3
4. دانش آموزان سال آخر دوره متوسطه دوم(دوازدهم) که تا تاریخ 31 شهریور 1402 و قبل از پایان 20 سالگی تمام فارغ التحصیل میشوند.: کد 4
5. دانش آموزانی که قبل از سن مشمولیت یعنی قبل از 18 سالگی تمام دیپلم گرفته اند و غیبت هم ندارند.:کد 5
6. سربازان مشغول به خدمت سربازی که در هنگام پست کردن دفترچه اعزام به خدمت غیبت نداشته اند و در حین گذراندن خدمت سربازی کنکور داده اند(به شرطی که در مقطع کارشناسی یا بالاتر پذیرفته شوند.): کد 6
7. سربازانی که تا 31 شهریور کارت پایان خدمت دریافت میکنند.: کد 7
8. کارکنان شاغل در نیروهای مسلح که شغل آنها همتراز با گذراندن خدمت سربازی است (به شرط نامه موافقت از طرف سازمان نیروی انسانی ارگان محل خدمت): کد 8
9. دانشجویانی که در سال گذشته از دانشگاه و رشته مورد تحصیل انصراف داده اند و در کمتر از یکسال بعد از انصراف در کنکور شرکت کرده و مجاز به انتخاب رشته شده باشند(به شرطی که قبلا از امتیاز انصراف استفاده نکرده باشند): کد 9
10. فارغ التحصیلان مقطع کاردانی که در مقطع کارشناسی قبول شوند: کد 10

همه این شرایط را خواندید اما اگر قرار بود این رف های قلمبه و سلمبه را بفهمید و بدانید که در کدام شرایط قرار دارید که در دفترچه ثبت نام شرایط را میخواندید و نیازی به جستجو در گوگل برای شرایط سربازی برای کنکور نبود. به طور خلاصه باید بدانید اگر معاف نیستید و خدمت سربازی هم نرفته اید، دو حالت پیش می آید! یا دانشجو هستید یا میخواهید کنکور بدهید و دانشجو شوید.

در هر دو صورت شما به عنوان یک پسر که خدمت سربازی نرفته است، درست یک سال بعد از اتمام درستان(چه در دانشگاه، چه در دبیرستان، چه انصراف از دانشگاه و …) مهلت دارید که خودتان را به عنوان مشمول خدمت سربازی معرفی کنید. در غیر اینصورت غیبت میخورید و دیگر نمیتوانید وارد دانشگاه شوید تا خدمتتان تمام شود.

نکاتی که درباره انواع معافیت سربازی کنکور 1402 که باید بدانید

همانطور که میدانید سازمان وظیفه عمومی کشور شرایط متفاوتی را برای معافیت دائم یا موقت مشمولان خدمت سربازی در نظر میگیرد. که بسیاری از داوطلبان شرکت در کنکور ممکن است بخواهند باتوجه به انواع معافیت، شرایط خود را برای ادامه تحصیل متعادل کنند.

معافیت سربازی پزشکی: به طور کلی فقط کسانی میتوانند معافیت پزشکی دریافت کنند که از لحاظ روانی یا فیزیکی توانایی شرکت در خدمت سربازی را نداشته باشند و این معافیت وابسته به شرایط میتواند دائم یا موقت باشد. که صحت وجود این بیماری یا نقص و میزان شدت آن باید به تایید پزشک معتمد سازمان نظام وظیفه رسیده باشد.

لیست بیماری های مشمول معافیت

برای داوطلبانی که آسیب یا نقص آنها دائمی است معافیت دائم پزشکی و برای آنان که طول دوره درمان کمتر از 2 سال داند، معافیت موقت در نظر گرفته میشود(مگر در شرایط خاص که در صورت بهبودی بیماری نیز معافت دائم تعلق بگیرد و طول مدت درمان به عنوان خدمت اجباری سربازی لحاظ میشود.)

معافیت سربازی کفالت: درصورتی که مشمول خدمت سربازی تک پسر و تنها مسئول نگهداری از پدر یا مادر ناتوان، مادر بدون شوهر، برادر زیر 18 سال یا خواهر مجرد، پدربزرگ یا مادربزرگ ناتوان بدون سرپرست باشد، میتواند از معافیت کفالت استفاده کند. درصورت فوت همسر و داشتن فرزند صغیر یا همسری که بعد از ازدواج دچار معلولیت شده باشد و نیاز به مراقبت داشته باشد و این حقیقت توسط پزشک تایید شود، میتواند حتی بدون داشتن معافیت تحصیلی نیکارت معافیت دائم دریافت کند و در کنکور شرکت داشته باشد.

معافیت سربازی تحصیل در خارج از کشور: حتی فرزندان ذکور ایرانی که مهاجرت کرده اند و در خارج از کشور در مدارس ایرانی مشغول به تحصیل هستند نیز در صورتی که به سن مشمولیت برسند (به ویژه اگر بخواهند کنکور خارج از کشور شرکت کنند) باید برای گذراندن خدمت سربازی اجباری ظرف یکسال پس از فراغت از تحصیل و دریافت گواهی پایان دوره تحصیلی میبایست برای تعیین وضعیت خدمت سربازی خود اقدام کنند.

پس اگر برای فرار از سربازی برای کنکور قصد مهاجرت تحصیلی دارید بدانید و آگاه باشید که بعد از رسیدن به سن مشمولیت سربازی و گذراندن دوره تحصیلی در صورتی که وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص نکرده باشید، سرباز فراری حساب میشوید و قاعدتا ممنوع الخروج!

از آنجا که بیشترین معافیت های موقت سربازی برای کنکور در کشور ما مربوط به معافیت تحصیلی است بهتر است درباره این موضوع به صورت جداگانه توضیح دهیم.

معافیت تحصیلی طلاب حوزه های علمیه: شاید جالب باشد بدانید که طلاب وزه های علمیه تا هر سنی که ادامه تحصیل دهند و باتوجه به اینکه حوزه های علمیه دوره های تمام وقت و متمادی(بدون کنکور) دارند، احتمالا بعد از اتمام تحصیل هم به علت ازدواج و فرزندآوری میتوانند معافیت دائم را کسب کنند.حتی داوطلبان مشمول نیز میتوانند با داشتن شرایط سنی هر سط ادامه تحصیل دهند.

• سطح فوق دیپلم: 22 سال
• سطح لیسانس 24 سال
• سطح فوق لیسانس 28 سال
• سطح دکتری: 30 سال

اگر طلاب حوزه علمیه از دوره های تححصیلی انصراف دهند، در صورتی که پیش از ورود به حوزه غیبت نداشته باشند و دوره را نیز تمام نکرده باشندف میتوانند در کنکور شرکت کنند و در هر مقطعی و در سنوات قانونی تحصیل ادامه دهند. اما اگر طلبه سطح مقطع فوق دیپلم را تمام کرده باشد، نمیتواند در مقطع پایین تر ادامه دهد و فقط شرکت در کنکور کاردانی به کارشناسی را میتواند در برنامه خود قرار دهد که آن هم به شرط نداشتن غیبت است.

معافیت سربازی سهمیه ای برای ادامه تحصیل: خب همه ما میدانیم که ایثارگران، جانبازان و شهدا به علت شرکت در جنگ دفاع مقدس سهمیه ویژه ای در جهت استخدام، سربازی، سهمیه های کنکور و … دارند. در خدمت سربازی هم مطابق نظر نظام وظیفه فرزندان این افراد میتوانند از شرایط ویژه ای برای سربازی شان برخوردار باشند که خلاصه مطلب از قبیل چند روز به ازای هر ماه حضور در جنگ یا اسارت یا مجروحیت و جانبازی را در تصویر زیر مشاهده میکنید.

در صورت داشتن ای شرایط و موفق شدن به گرفتن معافیت دائم، میتوانید با خیال راحت در کنکور شرکت کنید و از کد شماره 2(دارا بودن کارت معافیت) برای ادامه تحصیل و شرکت در کنکور استفاده کنید.

معافیت تحصیلی سربازی برای کنکور و در دوران دانشجویی

همانطور که گفتیم، دانش آموزان پسر دبیرستانی تا یکسال بعد از پایان سال دوازدهم فرصت دارند برای کنکور درس بخوانند و قبول شوند و در غیر این صورت(مثلا اگر در سال 1402 درسشان تمام میشود در کنکور 1403 شرکت نکنند یا قبول نشوند) بعد از شروع ماه 20سالگی شان( مثلا اگر متولد مرداد 1379 است، از مرداد 1397 مشمول خدمت سربازی خواهند بود.)مشمول و درصورت عدم پست دفترچه ومراجعه به پلیس+10 به عنوان مشمول غایب در نظر گرفته خواهند شد.

هر دانشجو به مدت یکسال پس از گذراندن سنوات مجاز تحصیل و پایان دوره تحصیلی اش در هر مقطعی میتواند استراحت و بعد برای اعزاب به خدمت سربازی اقدام کند. سنوات مجاز یعنی تعداد سال های تحصیل دوره به صورت عادی به علاوه مدت اضافی که برای شرایط اتمالی عدم اتمام تحصیل در نظر گرفته شده است. سنوات مجاز هر مقطع تا به امروز به شرح زیر است:

کاردانی	2.5 سال(5 ترم)
کارشناسی ناپیوسته	3 سال(6 ترم)
کارشناسی پیوسته	5 سال(9ترم)
کارشناسی ارشد پیوسته	6 سال(12 ترم)
کارشناسی ارشد ناپیوسته	3 سال(6 ترم)
دکتری پزشکی پیوسته	8 سال(16 ترم)
دکتری تخصصی(غیرپزشکی)	6 سال(12 ترم)

همچنین توجه داشته باشید برای داوطلبانی که میخواهند بعد از اعزام به سربازی برای کنکور سراسری درس بخوانند، با رضایت فرمانده نیروی انسانی محل خدمت میتواند این کار را انجام دهد اما به شرطی که در رشته های مقطع کارشناسی یا بالاتر قبول شود. در این صورت سرباز مامور به تحصیل میشود و میتواند باقی سربازی را بعد از پایان دوره بگذراند.

شرایط فوق تنها در صورتی است که سرباز در ابتدای ورود غیبت نداشته باشد تا بتواند از معافیت تحصیلی سربازی اش استفاده کند.

معافیت سربازی برای کنکور های سایر مقاطع چگونه است؟

خب همه دنیا که قرار نیست فقط کنکور سراسری شرکت کنند و داوطلبانی هستند که میخواهند برای کنکور کاردانی به کارشناسی، کارشناسی ارشد و حتی دکتری تخصصی شرکت کنند و شرایط سربازی برای کنکور این مقاطع را نمیدانند. هرچند که شرایط خیلی مشابه است و تقریبا ادامه همان چیزی است که پیش از این گفتیم اما بهتر است شرایط معافیت تحصیلی سربازی برای این مقاطع را به صورت تفکیک شده بررسی کنیم.

سربازی برای کنکور کاردانی به کارشناسی: هر داوطلبی که میخواهد کنکور کاردانی به کارشناسی بدهد و در مقطع کارشناسی ناپیوسته ادامه تحصیل دهد، به شرطی که ممنوعیت ادامه تحصیل نداشته باشد میبایست یکی از شرایط زیر را داشته باشد.

• كارت پايان خدمت هوشمند
• كارت معافيت دايم هوشمند ( كفالت، پزشكي، ايثارگران و مواردخاص ) .
• مشمولان داراي برگ معافيت موقت بدون غيبت (تحصیلی، پزشكي،كفالت و ساير …) در مدت اعتبار آن .

ممنوعیت ادامه تحصیل برای داوطلبان کنکور کاردانی به کارشناسی به چند دسته تقسیم میشود. دسته اول دسته ای که مدت تحصیل آنها در مقطع کاردانی بیش از سنوات مجاز(سنوات تحصیلی اولیه + سنوات تحصیلی ارفاقی) طول کشیده است.  دسته دوم داوطلبانی که بین فراغت از تحصیل در مقطع کاردانی و کنکور و قبولی کارشناسی شان بیش از یک سال فاصله بوده است باید قبل از کنکور در سربازی شرکت کنند و بعد به ادامه تحصیل بپردازند.

درباره کنکور های کاشناسی ارشد و دکتری تخصصی در ادامه بخوانید.

معافیت سربازی کنکور کارشناسی به کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز درصورت نداشتن شرایط خاص نیاز به یکی از مدارک کارت پایان خدمت، کارت معافیت دائم یا کارت معافیت موقت به شرط عدم غیبت را داشته باشند. داوطلبان باید قبل از گذشتن مدت زمان یکسال از فراغت از تحصیلشان به شرکت در کنکور کارشناسی ارشد مبادرت کنند و ضمنا توجه داشته باشند که زمان قبولی قطعی دانشگاهشان قبل از اتمام این یک سال باشد.

یعنی مثلا اگر داوطلب معافیت تحصیلی کنکور ارشد در سنوات مجاز و در اردیبهشت ماه 1402 فارغ التحصیل مقطع کارشناسی شده است، فرصت دارد در اسفند ماه همان سال کنکور کارشناسی ارشد شرکت کند و در اردیبهشت انتخاب رشته خود را برای ورود به مقطع ارشد انجام دهد.

اگر داوطلبی قبل از اعلام نهایی نتایج موعد اعزامش رسیده باشد(مثلا در سنوات اضافی یعنی بهمن سال بعد از سنوات مجاز فارغ التحصیل شده باشد) در موعد مقرر یکسال بعد از سال های مجاز برای تحصیل باید برای پست کردن دفترچه اعزام خود اقدام نماید که اتمالا موعد اعزام وی تمدید و تا اعلام نتایج نهایی معوق میشود اما در غیر این صورت، مشمول شامل معافیت تحصیلی کنکور نمیشود و باید خود را در موعد مقرر معرفی کند وگرنه مشمول غایب حساب میشود.

معافیت تحصیلی سربازی برای داوطلبان کنکور دکتری تخصصی:

باتوجه به اینکه در مقطع دکتری احتمال رسیدن فرد به شرایط معافیت سنی سربازی را داشته باشد، بجز آنچه درباره عدم غیبت و اتمام سنوات تحصیل سایر مقاطع در زمان مقرر اعلام شد چند شرط دیگر هم وجود دارد.

• متولدين تا پایان سال 1350. اين قبيل مشمولان بايد پس از اعلام قبولي و در زمان ثبت‌نام كارت معافيت دائم (معافيت سني عنايت مقام معظم رهبري) را ارائه نمايند.
• متولدين نيمه اول سال 1347 و قبل از آن به‌شرط اين‌كه تغيير سن نداده باشند معاف دائم میشوند.
• فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد(تاریخ فراغت از تحصیل در سنوات مجاز تحصیلی باشد) که داراي برگ آماده به خدمت بدون  غيبت بوده و زمان پذيرش و ثبت‌نام آنان در دانشگاه قبل از تاريخ اعزام به خدمت (مندرج در برگ اعزام) باشد.

همچنین در همه مقاطع داوطلبان میتوانند به صورت همزمان ادامه تحصیل دهند و برای کنکور آماده شوند که در صورت قبولی معافیت تحصیلی سربازی میگیرند(به شرط نداشتن غیبت). درصورتی که سربازی تا قبل از شروع سال تحصیلی جدید یعنی 31 شهریور سال شروع تحصیل خدمت سربازی را تمام کند، میتواند با گواهی یا کارت پایان خدمت برای ثبت نام در دانشگاه اقدام کند.

سوالاتی که درباره کنکور در سربازی و معافیت تحصیلی میپرسید

خب یکسری سوال متداول وجود دارد که معمولا داوطلبان برای تعیین تکلیف سربازی رای کنکور میپرسند. تا جای ممکن سعی کرده ایم در این بخش به سوالات متداول شما عزیزان پاسخ دهیم: