معرفی رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
محصلان عزیزی که به رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی علاقمند هستند و از شرایط تحصیلی آن می خواهند بدانند, تا انتهای مقاله همراه ما باشید. در این مقاله یکی از رشته های مقطع دکتری پیوسته را معرفی می کنیم و از بازار کار آن تا دانشگاه را بررسی خواهیم کرد. درصورتی که می خواهید با سایر رشته های دانشگاهی آشنا شوید به بخش انتخاب رشته و دانشگاه مراجعه کنید.
فهرست مطالب
رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
رشته بیوتکنولوژی از سال ۱۳۷۸ به عنوان یک رشته کاربردی و میان رشته ای مهندسی در دانشگاه تهران و در مقطع دکتری ارائه شد. تاریخچه این رشته به زمانی برمی گردد که انسان ها برای درست کردن ماست یا نان از روش تخمیر خمیر و شیر استفاده می کردند. همزمان با پیشرفت کشاورزی تعداد گیاهان زیاد تر شده و زمین های کشاورزی وسیع تر و به این ترتیب موارد استفاده از رشته بیوتکنولوژی در صنایع غذایی، کشاورزی، پزشکی و … نیز وسیع تر شد.
رشته بیوتکنولوژی ترکیبی است از علوم پزشکی و مهندسی. (دانشگاه هایی که دارای رشته علوم پزشکی هستند را در این قسمت مطالعه کنید.) به همین دلیل برای انتخاب رشته بیوتکنولوژی می توانید از دو رشته تجربی یا ریاضی وارد شوید. اما تنها تعداد محدودی از دانشگاه ها هستند که این رشته را ارائه می دهند و پیش نیازهای لازم برای انتخاب رشته, تسلط بر دروس تخصصی تجربی و ریاضی است.
رشته بیوتکنولوژی در ایران سابقه کمی دارد. در سال ۱۳۶۱ اولین پژوهشکده تخصصی بیوتکنولوژی در ایران تاسیس شد و به این ترتیب این رشته بصورت تخصصی ارائه شد. اما در دانشگاه در سال ۱۳۹۶ رشته آموزش بیوتکنولوژی تدریس شد. با ارائه این رشته در دانشگاه مراکز مطالعاتی زیادی شروع به کار کردند.
توانایی های لازم برای انتخاب رشته بیوتکنولوژی
همانطور که گفتیم دانش آموزان از رشته تجربی یا ریاضی می توانند رشته بیوتکنولوژی را انتخاب کنند. این افراد باید توجه داشته باشند که ویژگی هایی مانند بهره هوشی بالا, خلاقیت و نوآوری, قدرت درک و تحلیل ویژگی های مهمی برای تحصیل در رشته بیوتکنولوژی هستند.
همچنین ارجحیت پذیرش با کسانی است که در المپیاد نهایی دانش آموزی فیزیک, ریاضی, شیمی, زیست و کامپیوتر پذیرفته شده باشند یا از طریق آزمون سراسری اقدام کرده و نمره کلشان بالای ۱۰.۰۰۰ باشد. بعد از پذیرش با متقاضیان مصاحبه انجام میشود.
در مقاله تفاوت قبولی المپیاد با قبولی در کنکور تیزهوشان می توانید اطلاعات بیش تری را کسب کنید.
ادامه تحصیل در رشته بیوتکنولوژی
از آنجاییکه رشته بیوتکنولوژی بصورت پیوسته ارائه می شود, برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی و دکتری به شرکت در کنکور نیازی ندارید. دانشجویان رشته بیوتکنولوژی به مدت ۸ سال مشغول به مطالعه خواهند بود و بعد از اتمام ۸ سال مدرک دکتری خود را دریافت خواهند کرد.
اگر بخواهیم بطور دقیق تر دوره تحصیلی این رشته در دانشگاه را بررسی کنیم, رشته بیوتکنولوژی در بخش کارشناسی 6 ترم, در بخش کارشناسی ارشد 3 ترم و دکتری شامل 7 ترم میشود. در ادامه گرایشات رشته بیوتکنولوژی در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد مشاهده می کنید.
| گرایش های کارشناسی ارشد | گرایش های دکتری |
| بیوتکنولوژی پزشکی | بیوتکنولوژی پزشکی |
| بیوتکنولوژی میکروبی | بیوتکنولوژی میکروبی |
| بیوتکنولوژی مولکولی | بیوتکنولوژی مولکولی |
| بیوتکنولوژی محیطی و دریایی | بیوتکنولوژی محیطی و دریایی |
| بیوتکنولوژی کشاورزی | بیوتکنولوژی کشاورزی |
| فرآورش زیستی | بیوتکنولوژی فرآورش زیستی |
دروس مشترک گرایش های دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید، رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی دارای گرایشات مختلفی است که علاقمندان می توانند انتخاب کنند. اما یکسری از دروس در بین تمامی این گرایش ها مشترک است که در ادامه می توانید مشاهده کنید:
| روان‌شناسی عمومی | فلسفه عمومی | فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی | فلسفه و روش‌‌شناسی علوم | تاریخ علم | روش تحقیق |
| مبانی منطق | منطق ریاضی | اصول و مبانی مدیریت صنعتی | آشنایی با قرآن کریم | مبانی علم حقوق و روابط بین‌الملل | اصول علم اقتصاد |
| ریاضی عمومی | آمار و احتمالات | محاسبات علمی عددی | شیمی عمومی | شیمی‌آلی | شیمی تجزیه |
| شیمی فیزیک | مکانیک | میکروارگانیسم‌ها | اصول مهندسی ژنتیک | میکروبیولوژی عمومی | میکروبیولوژی کاربردی |
| بیوشیمی ساختمانی | متابولیسم | روش‌های بیوشیمی و دستگاه‌ها | ایمنی‌شناسی | زیست‌شناسی پرتوی | اصول مهندسی بیوشیمی |
| موازنه جرم و انرژی | مکانیک سیالات | انتقال حرارت | انتقال جرم | مبانی بیوتکنولوژی پزشکی | مبانی بیوتکنولوژی مولکولی |
| مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی | مبانی بیوتکنولوژی محیطی | مقررات زیست ایمنی |
دروس تخصصی گرایشات بیوتکنولوژی
بعد از بررسی دروس مشترک رشته ها، در این بخش دروس تخصصی هر گرایش را بررسی می کنیم تا علاقمندان دروسی که هر رشته بطور تخصصی تر مطالعه می کند تا بدانند:
- دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی
| ایمونوژنتیک | ایمنی‌شناسی سلولی – مولکولی |
| ژنتیک پزشکی | متابولیت‌های میکروبی |
| فاراماکوژنتیک | فرآورده‌های نوترکیب |
| مهندسی ژنتیک پیشرفته | آنزیمولوژی |
- دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی
| فروشویی میکروبی | تصفیه بیولوژیکی فاضلاب‌ها | تصفیه بیولوژیکی آلاینده‌های خطرناک |
| آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی | پاکسازی زیستی | مدلسازی و شبیه‌سازی فرآیندها |
| معادلات دیفرانسیل | شیمی فیزیک | میکروبیولوژی محیطی |
- دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی
| میکروبیولوژی محیطی | فیزیولوژی میکروارگانیسم‌ها |
| پدیده‌های تخمیری | پروتئین‌ها و پلی ساکاریدهای میکروبی |
| بیوتکنولوژی غذایی | بیوتکنولوژی آرکی باکترها |
| آنتی بیوتیک‌ها | بیوتکنولوژی قارچ‌ها |
- دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی
| بیوفیزیک سلولی مولکولی | مهندسی ژنتیک پیشرفته |
| آنزیمولوژی | ساختمان و عمل پروتئین‌ها |
| ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک | زیست‌شناسی مولکول پیشرفته |
| بیولوژی سلولی – مولکولی تکوینی | شیمی فیزیک |
- دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی
| مهندسی واکنش‌های شیمیایی | فرآیندهای جداسازی | طراحی راکتورهای بیو شیمیایی |
| مبانی بیوتکنولوژی تخمیر | پدیده‌های انتقالی در سیستم‌های بیوشیمی | کنترل فرآیند |
| طرح و اقتصاد مهندسی | معادلات دیفرانسیل | شیمی فیزیک |
- دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی
| سیتوژنتیک | اصول اصلاح نباتات | اصلاح نباتات پیشرفته |
| کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن | تعیین نقشه ژنی گیاهی | ژنتیک مولکولی گیاهی |
| روش‌های نوین انتقال ژن به گیاهان | آفات و بیماری‌های گیاهی | مهندسی ژنتیک پیشرفته |
چه افرادی برای مطالعه بیوتکنولوژی مناسب ترند؟
لفرادی که می خواهند انتخاب رشته کنند, تصمیم مهمی قرار است بگیرند. بنابراین باید شناخت کافی از علایق و استعداد خود داشته باشند و بتوانند با توجه به نوع شخصیتی که دارند انتخاب رشته کنند. در تست شخصیت شناسی تحصیلی با انواع آزمون های شخصیتی آشنا شده و تست های مربوط به آن را بزنید.
معروف ترین تست شخصیت شناسی تست MBTI می باشد. این تست به نظریه یونگ برمی گردد که نوع رفتار انسان را به 8 نوع تقسیم می کند. بعدها کاترین بریگز و ایزابل مایرز نظریه و کارهای یونگ را گسترش دادند و به این ترتیب تست شخصیت شناسی MBTI شکل گرفت. طبق این تست افرادی که برای انتخاب رشته بیوتکنولوژی مناسب تر هستند به این صورت می باشند:
- ISTJ: این نوع افراد دقت و مهارت فنی زیادی دارند.
- ESTJ: این نوع افراد به علت و معلول و استدلال اهمسن می دهند و به کار کردن در موقعیت های مدیریتی و ارشد علاقه دارند.
- INTJ: این نوع افراد ترجیح می دهند مستقل کار کنند.
- INTP: این نوع افراد به رشد سلامت و پزشکی علاقمند هستند و مفاهیم پیچیده می تواند برایشان جذاب باشد.
پذیرش در رشته بیوتکنولوژی
همانطور که اشاره کردیم پذیرش از طریق کنکور تجربی و ریاضی در این رشته امکان پذیر است. از آنجاییکه پذیرش و دانشگاه های ارائه دهنده رشته بیوتکنولوژی بسیار محدود است, فضای رقابتی زیادی در این حیطه وجود دارد. برای افرادی که می خواهند کنکور تجربی بدهند لازم است بگوییم که ضریب دروس تخصصی اهمیت بیش تری نسبت به دروس عمومی دارند.
| نام درس | ضریب |
| ریاضی | 2 |
| زمین شناسی | 0 |
| زیست | 4 |
| شیمی | 3 |
| فیزیک | 2 |
اما افرادی که می خواهند از طریق کنکور ریاضی اقدام کنند کارشان کمی راحت تر است. چون رقابت در این رشته کم تر است اما به حر حال تعداد محدودی از افراد در دانشگاه پذیرفته می شوند. در کنور ریاضی هم اهمیت دروس تخصصی بیش تر است و در جدول زیر می توانید ضرایب دروس را ببینید:
| نام درس | ضریب دروس |
| فیزیک | 3 |
| شیمی | 2 |
| ریاضی | 4 |
دانشگاه های ارائه دهنده رشته بیوتکنولوژی
در ابتدای مقاله اشاره کردیم که رشته بیوتکنولوژی رشته ای است که در همه دانشگاه ها ارائه نمی شود. این رشته در کل کشور, با آزمون ویا بدون آزمون تنها در دانشگاه تهران وجود دارد و ظرفیت پذیرش دانشجوی آن محدود است. بصورت کلی هرساله تعداد پذیرش دانشجویان و سهمیه ها تغییر می کند. رتبه های برتر این رشته معمولا زیر 250 هستند:
| جنسیت | رتبه کشوری | رتبه منطقه |
| دختر | 362 | 142 |
| دختر | 711 | 252 |
بازر کار رشته بیوتکنولوژی
رشته دکتری بیوتکنولوژی بازار کار خوبی دارد زیرا متخصصان و افراد تحصیل کرده می توانند در مراکز مختلفی مشغول به کار شوند. فارغ التحصیلان می توانند در سازمان های پژوهشی, مراکز تحقیقات, تدریس در دانشگاه ها و یا مراکز علمی مشغول به کار شوند.
همچنین فارغ التحصیلان رشته دکتری بیوتکنولوژی می توانند در پژوهشگاه های درمانی که در سراسر کشور نیز وجود دارد تحصیل کنند. از آنجایی که این مراکز معمولا به چندین متخصص در زمینه های مختلف نیاز دارند, مشخص می شود که بازار کار این رشته پر رونق است و جزو رشته های پردرآمد هم محسوب می شود.
درآمد رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
درآمد رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی در ایران به عوامل مختلفی مثل محل کار، محل زندگی، میزان تخصص، تحصیلات و … بستگی دارد. بطور کلی افرادی که در بخش دولتی کار می کنند معمولا حقوقششان طبق قوانین کار و حقوق دولتی تعیین می شود و در بعض از شرایط این حقوق نسبت به بخش های خصوصی کم تر است.
اشتغال در بخش های خصوصی حقوق بیش تری دارد مخصوصا اکر فرد تجربه کاری و تخصص داشته باشد. بطور میانگین درآمد ماهانه یک فرد فارغ التحصیل رشته دکتری پیوسته در ایران بین 10 تا 30 میلیون تومان و یا بیش تر است. همچنین افرادی که در پروژه های تحقیقاتی بین المللی یا شرکت های خارجی همکاری دارند اختمال این که درآمد بیش تری داشته باشند زیاد است.
مشاوره تحصیلی آکو
رشته دکتری بیوتکنولوژی کاربردهای زیادی دارد و علاوه بر بازار کار خوب آن در ایران, در خارج از کشور هم بازار خوبی دارد. پس فارغ التحصیلان این رشته می توانند کار مد نظرشان را پیدا کنند. مهم ترین نکته در این رشته داشتن تخصص و مهارت کافی می باشد. اگر برای انتخاب رشته در دانشگاه به مشاوره تحصیلی نیاز دارید, می توانید با مشاوران درسی باتجربه آکو در ارتباط باشید.
همچنین می توانید سوالات خود را از مشاوران تحصیلی ما در کانال تلگرامی آکو بپرسید. مشاوران ما به این سوالات جواب داده و سوالات مهم را همراه با پاسخشان در اختیار بقیه قرار می دهند.
