در این مقاله به معرفی رشته ناوبری و حمل و نقل می پردازیم. از نحوه قبولی در کنکور، دروس عمومی و تخصصی، گرایش های مختلف، بازار کار در ایران و درآمد آن نیز صحبت می کنیم.
فهرست مطالب
رشته ناوبری یکی از رشته های فنی حرفه ای است .داوطلبان این رشته باید از مهارت خاص و بالایی در دروس فیزیک و ریاضی برخوردار بوده و در زبان انگلیسی ماهر باشند.
افرادی که در این رشته مشغول به تحصیل می شوند مهارت هایی مانند: عملیات دریایی, غواصی, توپخانه, علوم پروازی و … را یاد می گیرند.
در نهایت هدف از آموزش این مهارت ها پرورش نیروی یگان های شناور نظامی یا بازرگانی است.
خوب است بدانید تعداد بانوانی که به رشته ناوبری علاقه مند هستند کم نیست اما متاسفانه هنوز امکان تحصیل بانوان در دانشگاه های مربوطه وجود ندارد.
محرومیت بانوان از تحصیل در رشته ناوبری باعث شده تا به کشورهایی مانند ترکیه یا ایتالیا مهاجرت کنند. اما فعلا می توانند از طریق آموزشگاه ها و دوره های آموزشی اقدام به مطالعه مقدماتی کنند.
در جدول زیر اسامی کتب رشته ناوبری در هنرستان را مشاهده می کنید.
فیزیک | شیمی |
ارتباط موثر | ایمنی در دریا |
ملوانی | کاربرد فناوری های نوین |
دریانوردی | ماهی گیری |
هدایت کشتی | عملیات روی کشتی |
همراه هنرجوی ناوبری | دانش فنی تخصصی ناوبری |
شرایط ورود به رشته ناوبری در دانشگاه چیست؟
علاقه مندان به رشته ناوبری خوب است که بدانند این رشته علاوه بر جذابیتی که دارد, سختی هایی نیز دارد.
- در درجه اول مسلط بودن به زبان انگیلیسی یکی از شرایطی است که باید داشته باشید تا بتوانید با شناورهایی که در آب های بین المللی هستند صحبت کنید.
- شنا را به صورت حرفه ای بلد باشید.
- همچنین داشتن سلامت جسمانی قوی نیز بسیار مهم است تا بتوانید از پس سختی های کار بربیایید.
فیزیک | شیمی |
خدمات سفری و گردشگری | فنون تصدی گری حمل و نقل |
عملیات ایمنی و امدادرسانی | ارتباط موثر |
کاربرد فناوری های نوین | دانش فنی تخصصی حمل ونقل |
فنون تصدی گری حمل ونقل | سیستم های کنترل پایانه |
سازماندهی عملیات حمل بار | همراه هنرجویان حمل ونقل |
دانش فنی پایه حمل بار | |
گرایش های رشته ناوبری
از گرایشهای رشته ناوبری میتوان به مهندسی الکترونیک مخابراتی دریا،مهندسی دریا، تفنگداری دریا اشاره کرد.
در جداول زیر به ترتیب دروس ارایه شده این گرایش ها را مطالعه خواهید کرد.
آینده شغلی در رشته ناوبری
هزینه خوراک و پوشاک محصلان درطی تحصیل برعهده نیروی دریایی است.
همچنین برای دریافت درجه دوم نایلی باید ۱۱۸ واحد را پاس کنند. در این مدت می توانند از حقوق و درآمد برخوردار باشند.
قبولی در رشته ناوبری و حمل و نقل در کنکور
رشته حمل ونقل و رشته ناوبری در کنکور سراسری فنی وحرفه ای که دفترچه آن ازطرف سازمان سنجش انتشار میشود در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد. پذیرش دانشجویان در رشته حمل ونقل و ناوبری در کنکورسراسری ۱۴۰۲ بدون آزمون است و سوابق تحصیلی در پذیرش دانشجویان قابل اهمیت است.
در مقطع کارشناسی گرایش های مختلفی به ویژه در دانشگاه های ارتش و ویژه برادران مثل دانشگاه امام باقر یا دانشگاه امام صادق تهران ارائه می شود.
با قبولی در مقطع کارشناسی به ویژه برای داوطلبان پسر، بازار کار و همچنین شرایط گذراندن سربازی بعد از اتمام تحصیل تقریبا تضمین میشود. اما به هرحال میتوان قبولی در این رشته را نیازمند مطالعه تخصصی دانست. اما چه دروسی؟ دروس قابل اهمیت برای قبولی در هر یک از گرایش های کارشناسی رشته حمل و نقل و ناوبری متفاوت هستند و در ادامه به معرفی این گرایش ها و دروس آنها می پردازیم.
گرایش های کارشناسی رشته حمل و نقل
متقاضیان برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی میتوانند دو رشته ترافیک و حمل نقل را انتخاب کنند. همانگونه که اشاره شد حمل نقل خود به چهار شاخه تقسیم می شود که دروس آن متفاوت و طبیعتا بازار کار متفاوتی خواهند داشت. از دیگر گرایش های حمل نقل البته باتوجه به اینکه کارشناسی حمل و نقل در دانشگاه های ارتش و دانشگاه های خاص ارائه می شود میتوان بازار کار آنها را تضمین شده دانست اما به هرحال دروس هر یک از این گرایش ها در جدول زیر ارائه شده است.
دروس عمومی رشته حمل و نقل ریلی
درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام | ۴ | ادبیات فارسی | ۳ |
یک درس از دروس اخلاق اسلامی | ۲ | زبان عمومی | ۳ |
یک درس از دروس انقلاب اسلامی | ۲ | تربیت بدنی ۱ | ۱ |
یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی | ۲ | تربیت بدنی ۲ | ۱ |
یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی | ۲ | تنظیم خانواده و مهارت های زندگی | ۲ |
دروس پایه رشته حمل و نقل ریلی
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
ریاضی عمومی ۱و۲ | ۸ | فیزیک ۱و۲ | ۶ |
آزمایشگاه فیزیک ۱و۲ | ۲ | محاسبات عددی | ۲ |
آمار و احتمالات مهندسی | ۳ | معادلات دیفرانسیل | ۳ |
برنامه نویسی کامپیوتر | ۳ | شیمی عمومی | ۳ |
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
استاتیک و مقاومت مصالح | ۳ | مبانی مهندسی برق و آزمایشگاه | ۴ |
علائم، ارتباطات و سیستم های کنترل | ۳ | کارگاه عمومی | ۱ |
نقشه کشی صنعتی ۱ | ۲ | اقتصاد مهندسی | ۳ |
اصول حسابداری و هزینه یابی | ۳ | کنترل پروژه | ۳ |
تحقیق در عملیات ۱و۲ | ۶ | اصول مدیریت و تئوری سازمان | ۲ |
طرح سیستم های اطلاعاتی و کنترل مدیریت | ۳ | برنامه ریزی حمل و نقل شهری | ۲ |
تحلیل سیستم ها | ۳ | تئوری احتمالات و کاربرد آن | ۳ |
آمار مهندسی | ۲ | اصول شبیه سازی | ۳ |
مقررات عمومی حرکت | ۳ | مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن | ۲ |
طرح هندسی خط | ۲ | ارزیابی کار و زمان | ۲ |
تقاضا در حمل و نقل | ۳ | طراحی اجزای ۲ | ۳ |
زبان تخصصی | ۲ | اقتصاد عمومی | ۳ |
دروس تخصصی رشته حمل و نقل ریلی
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
قوانین و تعرفه های حمل و نقل ریلی | ۳ | شناخت وسایط نقلیه ریلی | ۲ |
پروژه تخصصی | ۳ | روش های برنامه ریزی حرکت قطارها | ۳ |
طراحی ایستگاههاوخطوط صنعتی | ۳ | سیستمهای تخلیه وبارگیری ریلی | ۲ |
مبانی حرکت قطارها | ۳ | بررسی فنی واقتصادی انتخاب مسیر | ۲ |
راه آهن های شهری | ۳ | مدیریت کیفیت | ۳ |
دروس اختیاری رشته حمل و نقل ریلی
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
سیستم های حمل ونقل کانتینری | ۳ | کاربرد کامپیوتر در راه آهن | ۳ |
ایمنی مسیر و حرکت | ۲ | برنامه سازی پیشرفته | ۳ |
بازاریابی و مدیریت بازار | ۲ | مهندسی ترابری | ۳ |
تصمیم گیری با معیارهای چندگانه | ۳ | ازمایشگاه علائم و ارتباطات | ۱ |
نقشه کشی صنعتی ۲ | ۲ | جغرافیا وکریدورهای بین المللی حمل ونقل | ۳ |
برنامه ریزی تولید و موجودی | ۳ | مهندسی فاکتورهای انسانی | ۳ |
طرح سیستمهای اطلاعاتی وکنترل مدیریت | ۳ |
دانشگاه های دارای رشته حمل و نقل
همانطور که گفتیم گرایش حمل و نقل به چهار بخش: هوایی, جاده ای, دریایی و ریلی تقسیم می شود. در این قسمت تعدادی از دانشگاه هایی را که رشته عمران با گرایش حمل و نقل را دارند بررسی می کنیم.
از آنجایی که افراد متخصص در این رشته تعداد کمی هستند, جذب و استخدام برای کار نیز کم می باشد.
در اینجا تعدادی از دانشگاه هایی را که گرایش حمل و نقل دارند را ذکر کرده ایم:
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه صنعتی امیر کبیر
- دانشگاه تهران
- دانشگاه بین المللی امام خمینی
- موسسه آموزش عالی توس
- دانشگاه شمال
- دانشگاه اصفهان
- موسسه آموزشی علوم فنی آریان
گرایش ارشد رشته حمل نقل نیز بدین صورت است:
- مهندسی حمل و نقل ریلی
- مهندسی ماشینهای ریلی
- مهندسی راهآهن برقی
- مهندسی خطوط راهآهن
- مهندسی کنترل و علائم
بازار کار در رشته حمل و نقل
افرادی که در این رشته تحصیل کرده اند می توانند در مکان هایی مانند: شهرداری, سازمان های حمل و نقل ترافیک, معاونت حمل و نقل و ترافیک و … مشغول به کار شوند.
همچنین فارغ التحصیلان در مراکزی مانند شرکت راه آهن, سازمان دریانوردی و سازمان های راه داری و حمل و نقل جاده ای هم می توانند فعالیت کنند.
دروس اصلی و تخصصی:
الکترومغناطیس، مدارهای الکتریکی، الکترونیک، اندازهگیری الکتریکی، ماشینهای الکتریکی، مدارهای منطقی، ریاضیات مهندسی، زبان خارجه تخصصی، مخابرات، اصول مهندسی دریایی، سیستمهای کنترل خطی، اصول جنگ الکترونیک، مبانی کنترل جنگافزار، کارگاه عمومی برق، میدانها و امواج، مدارهای مخابراتی، ماکروویو، اجزاء کامپیوتر، آنتن، اصول سیستمهای رادار، تکنیک پالس، سیستمهای مخابرات و الکترونیک دریایی، میکروپروسسور، کارورزی (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است)
جدول دروس پایه مهندسی دریایی
برنامه نویسی کامپیوتر |
فیزیک |
محاسبات عددی |
معادلات دیفرانسیل |
ریاضی عمومی |
دروس اصلی وتخصصی
شیمی و خواص مواد، مبانی مهندسی برق، رسم فنی و طراحی مهندسی ، استاتیک، ترمودینامیک ، انتقال حرارت ، دینامیک، مقاومت مصالح ، مکانیک سیالات، اصول مهندسی دریایی، اجزای ماشین ، کنترل اتوماتیک و اندازهگیری، موتورهای دیزل دریایی ، توربینهای بخار دریایی ، توربین گاز دریایی ، ماشینآلات فرعی ، تأسیسات عمومی ، معماری کشتی (هیدرواستاتیک)، معماری کشتی (هیدرودینامیک)، سیستمهای الکتریکی در کشتی ، دیگهای بخار دریایی ، زبان تخصصی ، خوردگی در تجهیزات دریایی ، کارگاه تأسیسات ، کارگاه تجهیزات دریایی ، کارگاه توربین و دیگ بخار، کارگاه موتورهای دیزل ، تکنولوژی کارگاهی ، دریانوردی.
دروس پایه رشته تفنگداری دریا:
ریاضی، فیزیک مکانیک، فیزیک حرارت، فیزیک موج و ارتعاش، شیمی عمومی، آشنایی با کامپیوتر و برنامهنویسی کامپیوتر، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس.
دروس اصلی وتخصصی
اصول مهندسی دریایی، مبانی مهندسی برق، مبانی سیستمهای مخابراتی و رادار، جغرافیای نظامی، اصول مدیریت، حقوق دریایی، قوانین راه، اصول و قواعد اساسی رزم، تاکتیک آفندی (پدافندی)، سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی کشتی، پژوهش عملیاتی، مدیریت تدارکات، تحلیل رفتاری، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پرسنلی در ارتش، تاریخ سیاسی معاصر ایران، فنون و تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها، زبان خارجه تخصصی، جنگهای آبخاکی، ناوبری، نقشهخوانی، نقشهبردرای، غواصی، جنگ الکترونیکی، مخابرات رادیویی و تاکتیکی، عملیات دریایی، جنگافزارهای تفنگداری دریایی، توپخانه و موشک، توپخانه و مهمات دریایی، هواشناسی، تخلیه و بارگیری رزمی، تخریب و مواد منفجره، جنگهای نوین، شناورها و خودروهای آبخاکی، آبنگاری، پدافند هوایی، تاریخ و قدرت دریایی، مبانی اطلاعات، ملوانی، مین های دریایی و نحوه جمع آوری آنها
دانشگاه های که پذیرش دانشجویان رشته ناوبری را دارند به این صورت هستند:
- دانشگاه علوم دریای امام خمینی
- دانشکده دریانوردی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خارک
- دانشگاه هرمزگان
برای مشاوره
تمامی رشته های که در متن مقاله به آنها اشاره شده است در مقاطع بالاتر نظیر کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های ایران پذیرش دارند. از خوبی های رشته حمل و نقل این است که در داخل کشور افراد می توانند مشغول به کار شوند ولی در رشته حمل و نقل سفرهای طولانی مدت و دور وجود دارد.
برای مشاوره و انتخاب رشته های فنی وحرفه ای در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا در اینستاگرام آکو عضو شوید.