رشته زیست شناسی جانوری
رشته زیست شناسی جانوری یکی از شاخه های زیست شناسی است که در گروه تجربی قرار گرفته است. این رشته به مطالعه انواع جانوران و ساختار آن ها، تکامل جانوران، اکولوژی و … می پردازد. دانشچویان در این رشته ویژگی های مختلف جانوران را از سلول ها و اندام هایشان گرفته تا تعاملاتشان با محیط اطرافشان را مورد بررسی قرار می دهد.
فهرست مطالب
در ادامه همراه مشاوره تحصیلی آکو باشید تا این رشته را بهتر بشناسید.
معرفی رشته زیست شناسی جانوری
رشته زیست شناسی جانوری یکی از شاخه های زیست شناسی می باشد. در این رشته به مطالعه زندگی و تولید مثل جانوران پرداخته می‌شود. این رشته در گروه آزمایشی تجربی قرار دارد و در دانشگاه های دولتی روزانه، شبانه، آزاد و غیرانتفاعی ارائه می‌شود. که در ادامه مطلب به معرفی دانشگاه های دارای رشته زیست شناسی جانوری خواهیم پرداخت.
زیست شناسی جانوری همه جوانب علمی درباره شناخت جانوران مانند رشد و تکامل جنین های جانوری، روندهای تکاملی، رفتار، توزیع اکولوژی و … را شامل می‌شود. رشته زیست شناسی جانوری بسیار گسترده است و شاخه های مختلفی دارد. داوطلبان می‌توانند بر اساس علاقه‌ای که دارند تحصیلات خود را ادامه دهند.
تاریخچه رشته زیست شناسی جانوری
از گذشته‌های دور همیشه انسان‌ها برای شناخت جانوران و حیوانات گوناگون زندگی آن ها را مطالعه می‌کردند. ارسطو که از دانشمندان مشهور یونان باستان بود، مشاهدات و مطالعات خود را درباره جانوران مختلف در قالب کتاب‌هایی یادداشت می‌کرد و همین نوشته‌های او یک راهنما برای خیلی از دانشمندان شد.
در قرن شانزدهم و هفدهم دانشگاه‌های بسیاری تاسیس شدند که فقط بر مطالعات جانور شناسی تمرکز می‌کردند و دانشجویان در رشته زیست شناسی جانوری و جانور شناسی در این دانشگاه‌ها به تحصیل می‌پرداختند. میکروسکوپ در قرن نوزدهم میلادی از رایج ترین ابزار در مطالعات زیستی بود و دریچه ای تازه برای شناخت موجودات زنده به وجود آورده بود زیرا با وجود میکروسکوپ ها سلول های جانوری قابل مشاهده بودند.
درباره رشته جانور شناسی مطالعه کنید.
زمانی که چارلز داروین (عکس بالا) طبیعیت شناس انگلیسی نظریه تکامل جانوران را مطرح کرد دومین انقلاب در جانور شناسی رخ داد. این تئوری تحول بزرگی را در جانورشناسی ایجاد کرد. پس از آن در سال ۱۹۵۳ دو دانشمند انگلیسی به نام های جیمز واتسون و فرانسیس کریک به بررسی ساختار DNA پرداختند و دریچه جدیدی برای تحقیقات دربارۀ ارتباطات تکاملی بین حیوانات به وجود آمد.
دروس رشته زیست شناسی جانوری
تحصیل در رشته زیست شناسی جانوری هم با کنکور و هم بدون کنکور امکان پذیر است. دوره ی کارشناسی این رشته ۴ سال می‌باشد. در جدول زیر تعدادی از دروس رشته زیستشناسی جانوری را مشاهده می کنید.
| زیست سلولی و مولکولی | ریاضی | فیزیک | شیمی |
| میکروبیولوژی | شیمی آلی | بیوشیمی | ژنتیک |
| تشریح و مرفولوژی گیاهی | فیزیولوژی جانوری | اکولوژی | تکامل موجودات زنده |
| ریخت زایی و اندام زایی در گیاهان | جنین شناسی | بافت شناسی | تالوفیت ها |
| فیزیولوژی گیاهی | رشد و نمو گیاهی | سیستماتیک گیاهی | بیوفیزیک |
| اکولوژی عملی | آمار زیستی | زیست شناسی پرتوی | ویروس شناسی |
| فیزیولوژی مقایسه‌ای | جانورشناسی | رفتارشناسی | حشره شناسی |
دانشگاه های دارای رشته زیست شناسی جانوری
اطلاع از دانشگاه هایی که رشته مورد نظرتان را ارائه می دهد بسیار مهم است. در دفترچه کنکور خود می توانید اطلاعاتی را از این دانشگاه ها بدست آورید اما برای راحتی و معرفی سایر ویژگی های مهم این دانشگاه ها جدول زیر را تهیه کرده ایم:
| نام دانشگاه | نوع رشته | ظرفیت | شهر | جنسیت | نوع آزمون |
| دانشگاه تهران | روزانه | 15 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شهید بهشتی | روزانه | 30 | تهران | هردو | با آزمون |
| دانشگاه خوارزمی | روزانه | 30 | کرج | هردو | با آزمون |
| دانشگاه اصفهان | روزانه | 25 | اصفهان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه فردوسی مشهد | روزانه | 25 | مشهد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شیراز | روزانه | 25 | شیراز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه تبریز | روزانه | 30 | تبریز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه خوارزمی | شبانه | 20 | کرج | هردو | با آزمون |
| دانشگاه اصفهان | شبانه | 10 | اصفهان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه فردوسی مشهد | شبانه | 140 | مشهد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه تبریز | شبانه | 20 | تبریز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه گیلان | روانه | 40 | رشت | هردو | با آزمون |
| دانشگاه مازندران | روانه | 25 | بابلسر | هردو | با آزمون |
| دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل | روزانه | 18 | آمل | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شهید باهنر | روزانه | 20 | کرمان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه گلستان | روزانه | 30 | گرگان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه گیلان | شبانه | 5 | رشت | هردو | با آزمون |
| دانشگاه مازندران | شبانه | 15 | بابلسر | هردو | با آزمون |
| دانشگاه حکیم سبزواری | روزانه | 28 | سبزوار | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شهر کرد | روزانه | 30 | شهر کرد | هردو | با آزمون |
| دانشگاه سمنان | روزانه | 20 | سمنان | زن | با آزمون |
| دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل | شبانه | 4 | آمل | هردو | با آزمون |
| دانشگاه گلستان | شبانه | 5 | گرگان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه سمنان | شبانه | 10 | سمنان | زن | با آزمون |
| دانشگاه تبریز | روزانه | 1 | تبریز | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شهید باهنر | روانه | 1 | کرمان | هردو | با آزمون |
| دانشگاه شهید چمران | روزانه | 1 | اهواز | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه قم | روزانه | 60 | قم | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه اراک | روزانه | 50 | اراک | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه شهید چمران | روزانه | 30 | اهواز | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه زنجان | روزانه | 40 | زنجان | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه ارومیه | روزانه | 55 | ارومیه | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه رازی | روزانه | 40 | کرمانشاه | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه لرستان | روزانه | 30 | خرم آباد | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه گنبد | روزانه | 34 | گنبد | هردو | بدون آزمون |
| موسسه غیر انتفاعی آل طه | غیر انتفاعی | 30 | تهران | زن | بدون آزمون |
| دانشگاه شهید باهنر | شبانه | 10 | کرمان | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه دامغان | روزانه | 30 | دامغان | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه سیستان و بلوچستان | روزانه | 35 | زاهدان | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه لرستان | روزانه | 1 | خرم آباد | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه جیرفت | روزانه | 35 | جیرفت | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه زابل | روزانه | 30 | زابل | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه زابل | شبانه | 1 | زابل | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه دامغان | روزانه | 1 | دامغان | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه سیستان و بلوچستان | روزانه | 1 | زاهدان | هردو | بدون آزمون |
| موسسه غیر انتفاعی کاویان | غیر انتفاعی | 40 | مشهد | هردو | بدون آزمون |
| موسسه غیر انتفاعی فاطمیه | غیر انتفاعی | 30 | شیراز | زن | بدون آزمون |
| موسسه غیر انتفاعی نور دانش | غیر انتفاعی | 20 | میمه | هردو | بدون آزمون |
| دانشگاه زابل | روزانه | 1 | زابل | هردو | بدون آزمون |
گرایش های رشته زیست شناسی جانوری
امکان ادامه تحصیل رشته زیست شناسی جانوری در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد. امکان ادامه تحصیل این رشته در دانشگاه های معتبر خارج از کشور نیز وجود دارد. گرایش های رشته زیست شناسی جانوری عبارتند از:
- جغرافیای حیوانی: جغرافیای جانوری که در واقع جانور شناسی توصیفی نامیده می شود، شاخه ای از جانور شناسی است که جانوارن و زیستگاه های آن هارا بررسی می کند.
- آناتومی مقایسه ای: آناتومی مقایسه ای شباهت و تفاوت‌های موجود در آناتومی های گونه های مختلف جانوری را بررسی می‌کند. مثلا استخوان بال در حالت کلی خیلی بلند است و این استخوان‌های باریک مانند استخوان‌های انگشتان در انسان‌ها می‌باشند.
- فیزیولوژی جانوری: در فیزیولوژی جانوری فرآیندهای گوناگون بدن جانواران و هرچیزی که در بدن آن‌ها اتفاق می‌افتد بررسی می‌شود تا هومئوستازی جانوران حفظ شود و به بقای آن‌ها کمک گردد.
- رفتار شناسی جانوری: در رفتار شناسی جانوری رفتار حیوانات در محیط طبیعی که حضور دارند بررسی می‌شود. این علم ریشه در کار داروین دارد.
- بوم شناسی رفتاری: این علم مطالعه ای از تکامل را شامل می‌شود که به عنوان پایه‌ای برای رفتار حیوانات به دلیل فشار های زیست محیطی در نظر گرفته می‌شود. و این فشار ها دارای محدودیت‌هایی بر جانوران توسط محیط زیست آن‌ها می‌باشد.
گروه بندی رشته زیست شناسی جانوری
در ادامه به شرح گروه های مختلف زیست شناسی جانوری می‌پردازیم.
- پستاندار شناسی: در این قسمت از جانورشناسی به مطالعه زندگی پستانداران می‌پردازنند. نخستی شناسی درباره نحوه زندگی و رفتار نخستی ها مطالعه می‌کند و از مهم‌ترین بخش‌های پستاندار شناسی می‌باشد.
- پرنده شناسی: در این شاخه زندگی پرندگان بررسی می‌شود.
- خزنده شناسی: در این شاخه زندگی خزندگان یا دوزیستان بررسی می‌شود.
- آبزی شناسی: در این شاخه زندگی جانوران دریایی مانند ماهی و میگو بررسی می‌شود.
- حشره شناسی: در این شاخه زندگی حشرات مختلف بررسی می‌شود و به دلیل تنوع بالای حشرات، حشره شناسی گروه‌های متعددی را شامل می‌شود که برخی از آن ها عبارتند از: پروانه شناسی، مورشناسی، سوسک شناسی.
کارنامه قبولی رشته زیست شناسی جانوری
کارنامه قبولی رشته زیست شناسی جانوری در هر یک از دانشگاه ها متفاوت است. جدول زیر نمونه کارنامه های قبولی این رشته در سال 99 است. با مشاهده این جدول می توانید به طور حدودی تخمین بزنید که در کدام دانشگاه ها می‌توانید قبول شوید.
بازار کار رشته زیست شناسی جانوری
متاسفانه تعداد زیادی از فارغ التحصیلان زیست شناسی جانوری نمی‌توانند در بازار کار مرتبط با آن فعالیت کنند. اما دانشجویانی که در طول تحصیل خود فعال بوده اند و نمرات دانشگاهی بالایی کسب کرده اند می‌توانند در سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان‌های وابسته به آن مشغول به کار شوند.
بسیاری از جانورشناسان در آزمایشگاه ها و یا در مزرعه درباره حیوانات مختلف مطالعه می‌کنند. برای تاسیس یک آزمایشگاه تحقیقاتی زیست شناسی جانوری، داشتن مدرک دکتری الزامی است. جانور شناسان بر گونه‌های در حال انقراض مطالعه می‌کنند و با راه حل‌های حفاظتی و باوری های قابل کنترل از انقراض گونه ها جلوگیری می‌کنند. آن‌ها می‌توانند در باغ وحش ها و محل نگهداری حیوانات به عنوان مربی حیوانات یا محقق بر رفتار و زندگی آن‌ها مشغول به کار شوند.
دانشجویانی که در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل شده‌اند می‌توانند در آزمایشگاه های تحقیقاتی مانند متابولیسم، انستیتوپاستور و … مشغول به کار شوند. آن‌ها می‌توانند به عنوان مدرس در دانشگاه ها و مدارس نیز تدریس کنند.
درآمد افراد در رشته زیست شناسی جانوری به محل کار، مهارت و تجربه کاری آن‌ها بستگی دارد. همکاری در طرح های تحقیقی و برعهده گرفتن مسئولیت اجرایی این طرح‌ها می‌تواند درآمد خوبی برای آن ها داشته باشد.
رشته زیست شناسی جانوری در خارج از ایران
رشته زیست شناسی جانوری در دنیا نیز اهمیت زیادی دارد و تا مقطع دکتری ارائه می شود. این رشته معمولا در دانشگاه های معتبر جهان بسیار پژوهش محور است و دانشجویان از امکانات تحقیقاتی پیشرفته ای برخوردار هستند. امکاناتی مثل آزمایشگاه های مدرن، امکان شرکت در پروژه های میدانی و دسترسی به انواع گونه های جانوری خاص فرصت بسیار مناسبی برای علاقمندان به این رشته است.
دانشجویان در مقطع کارشناسی مبانی زیست شناسی عمومی را مطالعه می کنند و بعد از آن دروس تخصصی را می توانند انتخاب کنند. در مقطع کارشناسی ارشد، دانشجویان می توانند شاخه های مختلف این رشته مانند اکولوژی جانوری، رفتار شناسی جانوری و یا فیزیولوژی جانوری را مطالعه کنند و در واقع در مقطع کارشناسی ارشد است که می توانند تخصصی تر زیست جانوری را بررسی کنند. در مقطع دکتری هم تمرکز زیادی در انجام پروژه های تحقیقاتی و پیشرفته صورت می گیرد.
به دلیل اهمیت بالای این رشته و وجود مراکز تحقیقاتی در سراسر جهان، معمولا دانشگاه ها و موسسات خارج از ایران با یکدیگر همکاری های زیادی دارند. بطور مثال در انجام پروژه های تحقیقاتی بین المللی و یا تبادل دانشجویان با یکدیگر در تعامل هستند و برنامه های آموزشی مشترک زیادی را با همکاری هم در اختیار دانشجویان قرار می دهند.
درآمد رشته زیست جانوری در دنیا
در این بخش درآمد رشته زیست جانوری را در جهان و در مشاغل مختلف بررسی می کنیم. لازم است توجه کنید که همه این اعداد و ارقام حدودی هستند و به عوامل مختلفی بستگی دارد. بطور مثال مدرک تحصیلی، میزان تجربه و تخصص فرد، محل زندگی و … می تواند تاثیر بگذارد. اما بیایید بطور حدودی نگاهی به درآمد مشاغل مختلف این رشته بی اندازیم:
استاد دانشگاه و یا پژوهشگر در دانشگاه یکی از مشاغل این رشته است. معمولا افرادی که به این عنوان مشغول به کار می شوند در مقطع دکتری و یا بالاتر از آن هستند و سطح تحصیلاتشان می تواند میزان درآمدشان را کم و یا زیاد کند. میانگین درآمد سالانه این افراد در کشورهای مهم جهان بدین شکل است:
- آمریکا: بین 60.000 دلار تا 120.000 دلار.
- بریتانیا: 40.000 دلار تا 80.000 دلار.
- کانادا: 70.000CAD تا 120.000CAD.
- استرالیا: 70.000 AUD تا 120.000 AUD.
از دیگر مشاغل این رشته سازمان های حفاظت از محیط زیست و سازمان های دولتی یا غیر دولتی است که افراد در آن مشغول به کار هستند و بر روی انواع پروژه های مربوط به حفاظت از گونه های مختلف جانوری کار می کنند. درآمد این افراد در کشورهای مهم جهان بدین صورت است:
- آمریکا: 40.000 دلار تا 70.000 دلار.
- بریتانیا: 30.000 تا 50.000.
- کانادا: 50.000 تا 80.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 60.000 تا 90.000.
اما افرادی که به رفتارشناسی جانوری مشغول هستند چقدر درآمد دارند؟
- آمریکا: 40.000 دلار تا 90.000 دلار.
- بریتانیا: 35.000 تا 60.000.
- کانادا: 50.000 تا 90.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 60.000 تا 100.000.
از دیگر مشاغل این رشته بخش بیوتکنولوژی جانوری است که شاغلان این بخش در شرکت های خصوصی یا مراکز تحقیقاتی کار می کنند و درآمدشان بصورت تقریبی در کشورهای مهم جهان بدین شکل است:
- آمریکا: 60.000 تا 110.000 دلار در سال.
- بریتانیا: 45.000 تا 90.000 دلار.
- کانادا: 70.000 تا 110.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 70.000 تا 120.000 دلار.
کارشناسان حیات وحش که نقش مدیریت جمعیت جانوران وحشی و مطالعه آن ها را دارند معمولا در پارک های ملی و یا برای دولت ها و یا سازمان های حفاظتی کار می کنند. درآمد این افراد بدین صورت است:
- آمریکا: 50.000 دلار تا 80.000 دلار.
- بریتانیا: 30.000 تا 55.000 دلار.
- کانادا: 60.000 تا 85.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 65.000 تا 95.000 دلار.
فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی جانوری می توانند در شرکت های دارویی کار کرده و در پروژه های مربوط به تحقیقات دارویی و توسعه محصولات جدید مشغول به کار شوند. درآمد این دسته از شاغلان:
- آمریکا: ۷۰.۰۰۰ تا ۱۲۰.۰۰۰ دلار.
- بریتانیا: ۵۰.۰۰۰ تا 100.000 دلار.
- کانادا: 80.000 تا 120.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 80.000 تا 130.000 دلار.
اما متخصصانی که در بخش زیست شناسی دریایی کار می کنند درآمد تقریبا مشابهی با زیست شناسان دارند. میانگین درآمد سالانه این افراد در کشورهای مهم جهان:
- آمریکا: 45.000 تا 90.000 دلار.
- بریتانیا: 35.000 تا 70.000 دلار.
- کانادا: 55.000 تا 90.000 دلار.
- استرالیا: 65.000 تا 100.000.
مشاوران محیط زیست افرادی هستند که برای شرکت های خصوصی یا دولتی در خصوص تاثیرات زیست محیطی و مدیریت حیات وحش و … مشاوره می دهند. درآمد سالانه این افراد بطور متوسط:
- آمریکا: 60.000 تا 100.000 دلار.
- بریتانیا: 40.000 تا 80.000 دلار.
- کانادا: 70.000 تا 100.000 دلار کانادا.
- استرالیا: 70.000 تا 110.000 دلار.
تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم
در مقاله معرفی رشته زیست شناسی جانوری سعی کردیم دید جامع و کاملی از این رشته را ارائه دهیم. اگر قبولی در کنکور و بهترین دانشگاه‌های کشور هدف شماست و می‌خواهید با ورود به دانشگاهی معتبر و انتخاب رشته‌ای مناسب آینده شغلی خود را به بهترین شکل بسازید، تیم مشاوره تحصیلی آکو به مدیریت مهندس حاج کرم در کنار شما خواهد بود.
ما به شما کمک میکنیم تا در مهم‌ترین سال زندگی‌تان، بهترین خود را اجرا کنید و عالی‌ترین نتیجه را بگیرید. شما می‌توانید برای ارتباط با برترین مشاوران کشور با شماره 02633408944 ارتباط برقرار کنید. تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم اینجا حضور دارند تا پاسخگوی سوالات شما باشند. همچنین می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
