مقایسه رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر
برای مقایسه رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر باید در ابتدا بگویم کهاین 3 رشته زیر شاخه رشته های فیزیک پزشکی هستند و در توضیح آن اینطور می توان بدان پرداخت که فیزیک پزشک پزشکی چیست،زیرشاخه ها و گرایشات آن ها چه رشته هایی هستند و در ادامه به بررسی آن ها بپردازیم.فیزیک پزشکی در اصل علمی است که از ترکیب فیزیک کاربردی با تشخیص و درمان و علم پزشکی به وجود آمده است و یک رشته بالینی محسوب می شود.رشته فیزیک پزشکی چندین شاخه و زیر شاخه دارد که رشته های اصلی آن شامل:
فهرست مطالب
- پرتو شناسی
- پزشکی هسته ای
- پرتو درمانی
- فیزیک بهداشت است
و زیرشاخه های:
- رادیوبیولوژی
- دزیمتری است
که ما به مقایسه رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر خواهیم پرداخت تا شباهت ها و تفاوت های آن ها را بهتر بشناسیم.این 3 رشته شاید از لحاظ اسم هایشان با یکدیگر شباهت داشته باشند اما تفاوت های عمده ای را دارا هستند.اصول درسی ،بازار کار و حوزه فعالیتی آن و گرایش های ادامه تحصیل برای آن ها متفاوت هستند.
بعد از جنگ جهانی دوم به علت استفاده از گازهای سمی و آلودگی های زیست محیطی تعداد مبتلایان به سرطان افزایش یافت و پس از آن نیز در دنیای حال حاضر به علت وجود فناوری های پر از اشعه ، سبک زندگی های ناسالم و تغذیه های نادرست متاسفانه این بیماری پیشرفت چشمگیری در دنیا داشته است .
این ،مزید علت به وجد آمدن رشته هایی شد که اساس آن ها را پرتو ها و اشعه ها تشکیل می دهند( چه در حوزه درمان و چه در حوزه تشخیص و پیشگیری). که هر روزه نیاز بشر به این رشته ها بیش از پیش می شود.از این رو انتخاب آن ها جدا از آن که علاقه به آن ها می توند علت تحصیل در آن باشد ؛ عقل حکم می کند که فراگیری شاخه ای از رشته های فیزیک پزشکی می تواند برای آینده شما گزینه خوبی باشد.برای مشاوره تخصصی و انتخاب رشته کنکور سراسری با مشاوران تیم اکو با ما در تماس باشید.
شماره های تماس: 02633408944 02691690517
شبکه های اجتماعی ما: https://instagram.com/akoedu.ir http://telegram.me/moshaverhajkaram
پرداخت به شباهت ها و تفاوت های رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر
در این بخش برای مقایسه رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر به شباهت ها و تفاوت های این رشته می پردازیم و سپس برای شناخت هرچه بهتر 3 رشته پرتو شناسی(رادیولوژی)، پزشکی هسته ای و پرتو درمانی(رادیو تراپی) به جزییات هر رشته، گرایش های آن در مقاطع بالاتر و بازار کارشان را بررسی می کنیم.
شباهت های رشته های پرتو شناسی،پزشکی هسته ای و پرتو درمانی
- زیر گروه رشته فیزیک پزشکی محسوب می شوند
- هر سه این رشته ها جز گروه تجربی هستند
- از زیر شاخه های پیرا پزشکی نیز هستند
- به صورت یک تخصص در مقطع کارشناسی در دوره ای چهارساله به طول می انجامند
- رشته های پرتو شناسی و پرتو درمانی هر دو از رکن های اصلی تشخیص و درمان بیماری سرطان هستند
- به علت سرکار داشتن با پرتو ها و برخورد با رادیواکتیو ها این شغل ها از حسایت بالایی برخوردار هستند و به مهارت بالایی نیاز دارند
- این رشته ها را می توان تا مقطه کارشناسی ارشد و دکتری ادامه داد
- در هرسه رشته بعد از کسب تحصیلات در مقاطع بالاتر می توان به تدریس مشغول شد و یا عضو هیئت علمی دانشگاه ها شد
- ترکیبی از چندین رشته مختلف اعم از زیست ،فیزیک ،شیمی ریاضیات و … هستند که اساس شان را زیست و فیزیک تشکیل می دهد
- از کاردانی آن ها یعنی پس از گذشت 2 سال می توانند به کار در حوزه خودشان مشغول شوند.
- مهاجرت برای هر 3 رشته راحت بوده و می توان به تحصیل در این رشته ها در دانشگاه های برتر جهان پرداخت
تفاوت های رشته های پرتو شناسی،پزشکی هسته ای و پرتو درمانی
- رشته پزشکی هسته ای به کمک به تشخیص و درمان ناهنجاری ها در مراحل اولیه ی پیشرفت یک بیماری مانند سرطان است اما پرتو شناسی با تمرکز بر پرتو ایکس برای تشخیص بیماری ها و پرتو درمانی برای درمان سرطان به کار می روند.
- از فن آوری ها و تکنیک های متفاوتی استفاده می کنند
- پرتودرمانی به سلول ها آسیب می رساند.؛در حالی که هر دو سلول سالم و سرطانی توسط پرتودرمانی آسیب می بیند، هدف از پرتودرمانی از بین بردن تعداد کمی سلول طبیعی و سالم است اما در رشته های دیگر این اتفاق نمی افتد
بررسی جزئی تر رشته های رادیولوژی،رادیوتراپی و پزشکی هسته ای با یکدیگر
با مقایسه کلی رشته ها نمی توان در آن ها عمیق شد و شناخت درستی از آن ها پیدا کرد؛در نتیجه داشتن اطلاعات بیشتر و جامع تر به انتخاب درست در این رشته های پرطرفدار کمک حال واقع می شود. هر کدام از این رشته ها پیشینه ای همراه خود دارند، از بازار های شغلی متفاوتی برخوردارند و به تخصص هایی مخصوص به خود آن رشته نیاز دارند.و همچینین علوم تجربی در حال حاضر دنیا هر روز با آزمایشات و تحقیق های جدید به علومی پیش رونده تبدیل شده اند.
پس داشتن اطلاعات پیشینه آن ها به ما در آینده آن رشته کمک حال خواهد بود.با به وجود آمدن این علوم استفاده از پرتو ها انسان توانست از محدودیت دید خود بگذرد و به نگاه عمیق تری از بدن برسند.دیدن استخوان،دیدن تومور های سرطانی و همچنین دستیابی به درمان نسبی آن هاو…
رشته پرتو شناسی یا رادیولوژی
تکنولوژی پرتو شناسی و یا رادیولوژی از تخصصی های رشته های پیرا پزشکی می باشد . که با استفاده از پرتو ایکس( و در بعضی از مواقع پرتو های دیگر) ، تصویر برداری در جهت تشخیص بیماری ها انجام می دهد.این رشته را پزشکان عمومی بعد از گرفتن تخصص خود دوره می بینند همچنین می توان آن را به صورت یک رشته مجزا فراگرفت.
متخصصان این رشته نحوه و چگونگیکار با دستگاه ها و تصویر برداری را می آموزند .محصلان رشته پرتو شناسی در ابتدا دروس پایه ای از جمله فیزیک، آناتومی و فیزیولوژی را مطالعه می کنند و در ادامه دروس تخصصی تصویربرداری پزشکی را فرا می گیرند.
تفاوتی که در توانمندی های فارغ التحصیلان کاردانی و کارشناس این رشته وجود دارد این است که نیز در آن است که در تکنولوژی پرتوشناسی به علت استفاده از دستگاه های مختلف و توع متفاوت کار کردن با آن ها ،دستگاه ها و عکس برداری هایی که سخت تر و پیچیده تر هستند توسط کارشناسا ن مقطع کارشناسی انجام می شود. کارشناسان این رشته سونوگرافی انجام نمی دهند ؛با اینکه کارشناس این رشته واحدی تحت عنوان سونوگرافی را میخواند ولی به علت حساس بودن کار سونوگرافی، پزشکان متخصص رادیولوژی این کار را انجام می دهند.
. رادیولوژیست های تشخیصی، ممکن است در این زیرمجموعه های رادیولوژی تصویربرداری زیر تخصص داشته باشند:
- از پستان (ماموگرافی)
- رادیولوژی قلب و عروق (قلب و گردش خون)
- رادیولوژی قفسه سینه (قلب و ریه ها)
- رادیولوژی اورژانس
- رادیولوژی دستگاه گوارش (معده ، روده و شکم)
- رادیولوژی دستگاه تناسلی (دستگاه تناسلی و ادراری)
- رادیولوژی سر و گردن، رادیولوژی عضلانی اسکلتی (عضلات و اسکلت)
- نورورادیولوژی (مغز و سیستم عصبی؛ سر ، گردن و ستون فقرات)
- رادیولوژی کودکان (تصویربرداری از کودکان)
این رشته در مقطع کارشناسی دارای گرایش نمی باشد. دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا می توانند نسبت به انتخاب گرایش اقدام کنند. دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی ارشد می توانن در رشته های :
- مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- اپیدمیولوژی
- ارزیابی فناوری سلامت
- اقتصاد بهداشت
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته آمار زیستی
- رشته فناوری اطلاعات سلامت
- رشته علوم تشریحی
- رشته فیزیک پزشکی
- فناوری تصویربرداری پزشکی
- رشته نانوتکنولوژی پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
- رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- ژورنالیسم پزشکی
- رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رشته رفاه اجتماعی
- تاریخ علوم پزشکی
- آموزش پزشکی
- مدیریت برنامه ریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
- رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی ادامه تحصیل دهند
دانشجویان این رشته می توانند در حیطه های مختلفی مشغول به کار شوند که آن ها را نام می بریم(کارشناسان رادیولوژی اجازه راه اندازی مرکز تصویر برداری را ندارند و تنها مجوز راه اندازی مرکز تصویر برداری به دکتر متخصص رادیولوژی داده می شود):
- جذب بیمارستان ها و یا کلینیک هایی شوند که دارای مرکز تصویر برداری هستند
- مراکز تصویربرداری مانند ایزوتوپ
- رادیولوژی
- MRI
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- رادیوگرافیهای ساده و اختصاصی
- ماموگرافی (کارشناسهای خانم)
- هیستروسالپینگوگرافی (کارشناسهای خانم)
- میلوگرافی(تصویربرداری از کانال نخاعی) و گرافیهای رنگی (با ماده کنتراست) مشغول به کار شود
وظایف های یک رادیولوژیست :
- عکس برداری از نقاط بدن بیمار
- تنظیم و نگه داری تجهیزات رادیوگرافی
- مراقبت از بیماران در برابر اشعه در هنگام تصویربرداری
- آماده کردن دستگاههای تصویربرداری
- رادیوگرافی و تهیه گزارش تصویر برداری
- رعایت کلیه استانداردها به منظور حفاظت بیمار و متصدی رادیوگرافی
- انجام رادیوگرافی با ماده حاجب زیر نظر متخصص رادیولوژی
- بایگانی و حفاظت عکس های رادیولوژی بر طبق استانداردها
- ظهور و ثبت کلیشههای رادیوگرافی
- کنترل حسن انجام رادیوگرافی انجام شده
رشتۀ رادیولوژی یک رشتۀ شناخته شده در تمام دنیا است. با این حال وضعیت این رشته در خارج کشور بسیار بهتر است و اشتغال در این رشته در خارج از کشور بسیار تخصصیتر است و زمینه مهاجرت در آن قوی است.
رشته پرتو درمانی یا رادیوتراپی
با افزایش بیماری سرطان بین مردم جامعه رشته رادیوتراپی بیش از پیش مورد استفاده قرار می گیرد. رادیوتراپیست از پرتو های درمانی برای بهبود فرد بیمار استفاده می کند .در واقع با استفاده از پرتوهای انرژی شدید برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده میشود (در پرتودرمانی بیشتر از پرتوهای ایکس برای درمان استفاده می شود.)
در رشته رادیولوژی مهم ترین مقصود کار از بین رفتن بردن میزان زیادی (ماکسیمم) از سلول های سرطانی با میزان آسیب کم(مینیمم) به سلول های سالم می باشد اما پرتودرمانی دارای کاربرد های دیگری نیز می باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- از بین بردن سلول های سرطانی و ضایعات ارگان های مختلف بدن
- باز توانی و بهبود اعضای بدن بیمار مانند کلیه،کبد،پروستات و …
- جلوگیری از گسترش ضایعات اعضاء بدن
- کاهش علائم بیماری
این رشته در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد و به صورت عمومی ارائه می شود.فارغ التحصیلان این رشته برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر ، می توانند برای مقطع ارشد در رشته های زیر به تحصیل بپردازند:
- رشته مهندسی پزشکی
- رشته نانوتکنولوژی پزشکی
- رشته اپیدمیولوژی
- رشته اقتصاد بهداشتی
- رشته فیزیک پزشکی
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته مدیریت خدمات بهداشت درمانی
- رشته علوم داروهای پرتوزا
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رشته آمار زیستی
- رشته ارزیابی فناوری سلامت
- رشته تاریخ علوم پزشکی
بازار کار این رشته عموما بهتر از رشته رادیولوژی است و فرد میتواند موقعیت های شغلی خوبی را در محیط هایی مانند موارد زیر مشغول به کار شوند:
- بیمارستان ها
- کلینیک های تصصی پرتو درمانی
- تاسیس کلینیک شخصی
- تدریس و آموزش این رشته در دانشگاهها
در صورتی که فرد علاقه به ادامه تحصیل در خارج از کشور داشته باشد میتواند در رشتههای فیزیکپزشکی، فیزیک هسته ای و… پذیرش دریافت کند و ادامه تحصیل دهد.
رشته پزشکی هسته ای
از ترکیب رشته های تصویربرداری پزشکی، فیزیک پزشکی و پرتونگاری مولکولی است رشته ای نو متولد شد که آن را پزشکی هسته ای نامیدند.(رشته ای میان رشته ای است) ایر رشته در تشخیص و درمان بیماریها از خواص هستهای مواد (مثل رادیوایزوتوپها) کاربرد دارد.همچنین برای کمک به تشخیص و درمان ناهنجاری ها در مراحل اولیه پیشرفت یک بیماری مانند سرطان تیروئید استفاده می شود.
وظیفه کارشناسان تکنولوژی پزشکی هسته ای :
- تولید و تهیه داروهای رادیواکتیو و استفاده آن ها را برای تصویربرداری یا درمان به بیماران
- پشتیبانی فنی به پزشکان یا سایر افرادی که به تشخیص بیماری و درمان بیماران می پردازند و محققانی که استفاده از داروهای رادیواکتیو را بررسی می کنند
- استفاده از مواد رادیواکتیو برای دیدن اندام ها یا بافت ها (برای تشخیص)
- برای هدف قرار دادن و تخریب اندام ها یا بافت های آسیب دیده یا بیمار (برای درمان، تصاویر بدن نشان می دهد که ردیاب کجا و چگونه جذب می شود.)
هدف رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای تربیت افرادی است که زیر نظر پزشکان و متخصصان در مراکز تشخیصی و درمانی پزشکی هسته ای و نیز مراکز آموزشی مرتبط،در کمک به بیماران در مورد موارد زیر مفید واقع شوند:
- چگونگی مصرف صحیح دارو های رادیواکتیو (رادیو داروها) تجویز شده
- حفاظت آنان در برابر اشعه یونساز
در ایران این رشته تا مقطع کارشناسی در دانشگاهها وجود دارد ؛ ولی فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در رشتههای زیر در مقطع کارشناسی ارشد به تحصیل بپردازند:
- رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- رشته مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- رشته اپیدمیولوژی
- رشته ارزیابی فناوری سلامت
- رشته اقتصاد بهداشت
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- رشته آمار زیستی
- رشته فناوری اطلاعات سلامت
- رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- رشته نانوتکنولوژی پزشکی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رشته رفاه اجتماعی
- رشته تاریخ علوم پزشکی
- رشته علوم داروهای پرتوزا
- آموزش پزشکی
- مدیریت برنامه ریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
- فن آوری تصویربرداری پزشکی
- ژورنالیسم پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
برخی از سازمانهای مرتبط که فارغ التحصیلان رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای می توانتد در آنجا مشغول به کار شوند را ارائه کرده ایم:
- سازمان انرژی اتمی
- سایت های هسته ای
- نیروگاه های هسته ای
- بیمارستان ها
- مراکز و پژوهشگاه های هسته ای
- پژوهشگاه ها و موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی
- مراکز هسته ای صنتعی
- دانشگاه ها و مراکز پژوهش
فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه خوبی قرار می گیرند. دانشگاههای آلمان و آمریکا و انگلیس میتوانند مقصد مناسبی برای ادامه تحصیل در این رشته باشند.
سخن آخر در مقایسه فیزیک پزشکی و 3 گرایش مذکور
انتخاب این رشته ها بنا بر علایق و مهارت های شما طبق مطالبی که خواندید در نهایت بستگی به شما دارد.اگر شخصی هستید که به علوم روز دنیا علاقه دارید و ازاین کار واهمه ای ندارید،اگر از محیط های بیمارستانی و کلینیک ها خوشتان می آید این رشته ها مناسب شما خواهد بود . اگر تردید شما در ان است که دچار مشکلات ابتلا به پتو ها و رادیواکتیو ها شوید بهتر است بدانید که کارشناسان و متخصصان این رشته ایمنی نسبت به پرتو ها پیدا می کنند؛ایمنی مانند واکسن و هر دو ماه یکبار دوز دریافتی آن ها نیز آزمایش خواهد شد.
تیم مشاوره تخصصی اکو در این مسیر انتخاب همراه با شما است.