در مقاله رشته علوم مهندسی به شرح کامل دروس و گرایش های این رشته در ایران می‌پردازیم. رشته علوم مهندسی در بیشتر دانشگاه‌های دنیا به‌عنوان هستهٔ مرکزی رشته‌های مهندسی شناخته می‌شود. این رشته وسعت و گستردگی بسیاری در کل دنیا دارد. به‌طوری‌که شما در هر رشته‌ای که تحصیل‌کرده باشید برای مقاطع بالاتر تحصیلی می‌توانید به تحصیل در این رشته بپردازید. اما متأسفانه در ایران ارتباط کافی برای شغل رشته علوم مهندسی با رشته‌های علوم‌انسانی، هنر و پزشکی برقرار نشده است. بنابراین بعید نیست که درآمد فارغ التحصیلان رشته علوم مهندسی مرتبط با رشته شان نباشد و عموما در رشته های دیگر فعالیت کنند. اما مرکز مشاوره تخصصی کنکور آکو شرایط ایده آل و راه و چاه درآمد های نجومی را از این رشته برایتان آورده است.
فهرست مطالب
درباره رشته علوم مهندسی چه می دانید؟
رشته علوم‌مهندسی شامل بسیاری از اصول مختلف می‌باشد و از این نظر دارای گستردگی بسیاری است. رشته علوم مهندسی با بسیاری از علوم مانند علوم ریاضیات مرتبط است و می‌توان گفت این علوم پایه و اساس علوم مهندسی را تشکیل می‌دهند. هدف از ایجاد رشته علوم مهندسی فراهم‌کردن شرایطی برای توسعه پایه‌های نظری به‌منظور تحلیل و تفسیر پدیده‌های علمی و کاربردهای مهندسی آنها بوده است.
دانشجویان تحصیل‌کرده در این رشته توانایی اجرای پژوهش‌های صنعتی بین‌رشته‌ای بپردازند. در واقع می‌توان گفت در کل این رشته افرادی را تربیت می‌کند که هم‌زمان ویژگی‌های یک مهندس و یک دانشمند را در افراد پرورش می‌دهد. از مزایای علوم مهندسی می‌توان به بین‌رشته‌ای بودن آن اشاره کرد. دانش‌آموختگان این رشته هم می‌توانند در حوزه‌های علمی و تحقیقاتی و هم در حوزه‌های فنی مشغول به کار شوند.
بیشتر بخوانید: معرفی رشته های کنکور ریاضی و فیزیک
توانایی‌های لازم برای رشته علوم مهندسی
همان‌طور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم این رشته دارای گستردگی زیادی می‌باشد. به سبب این گستردگی دانشجویان می‌توانند باگذشت 3 ترم و پیداکردن علاقه خود، گرایش مورد نظرشان را انتخاب کرده و به طور تخصصی به ادامه تحصیل بپردازند. در حالت کلی تحصیل در رشته علوم‌مهندسی نیازمند ذهنی خلاق و کنجکاو می‌باشد تا بتواند به‌خوبی طراحی و ساخت پروژه‌های مختلف را فرابگیرد و در آینده بتواند از آموزش‌های خود استفاده کند.
دانشجویان علوم مهندسی باید در دروس فیزیک و شیمی دانش قابل‌قبولی داشته باشند. باتوجه‌به اینکه دانشجویان پس از اتمام تحصیل می‌توانند در حوزه تحقیقاتی فعالیت کنند نیاز است اطلاعات کافی را در زمینه نرم‌افزارهای مختلف رایانه‌ای مانند MatLab ، ArcGIS و دیگر نرم‌افزارهای موردنیاز در زمینه تحقیقات و ارائه داشته باشند. این موضوع برای پیداکردن موقعیت شغلی بهتر نیز تأثیرگذار است. همچنین ممکن است در آینده باتوجه‌به جایگاه شغلی فرد نیاز به انجام کار گروهی باشد ازاین‌رو دانشجوی رشته علوم مهندسی باید توانایی برقراری ارتباط را داشته باشد.
وظایف یک فارغ التحصیل علوم مهندسی
مهندس به فردی گفته می‌شود که به‌صورت خلاقانه از اصول علمی استفاده کند و با آگاهی کامل از طراحی‌ها و پیش‌بینی عملکرد آنها در شرایطی خاص به طراحی و توسعه بپردازد. از جمله مواردی که در آنها طراحی مهندسی صورت می‌گیرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابزار یا فرایندهای ساخت
- ساختارها
- ماشین‌ها
- ساخت و به‌کارگیری موارد مشابه
وظایف مهندسی بدین شکل است که مهندس باید بتواند علاوه بر شناختن مسائل یا موضوع کاری، علم و فن لازم و محدودیت‌های مربوط به مسئله را تشخیص دهد تا به نتیجهای مناسب برسد. محدودیت‌ها می‌تواند شامل محدودیت‌های جسمانی و یا فنی، آمادگی‌ها، منابع در دسترس و یا دیگر عوامل دخیل در یک مسئله باشد. مهندس وظیفه دارد با شناسایی محدودیت‌های موجود و موانع تلاش کند در چارچوب این محدودیت‌ها توسعه و یا بهبود را انجام دهد.
دروس رشته علوم مهندسی
رشته علوم مهندسی زیرگروه 1 علوم ریاضی – فیزیک می باشد. در ادامه مقاله علوم مهندسی به شرح دروس رشته علوم مهندسی می‌پردازیم. داوطلبان متقاضی این رشته با شرکت در آزمون سراسری و کسب رتبه قابل‌قبول برای این رشته می‌توانند هنگام انتخاب رشته، رشته علوم مهندسی را برای ادامهٔ تحصیل خود انتخاب کنند.
مدت‌زمان تحصیل در مقطع کارشناسی رشته علوم مهندسی 4 ساله می‌باشد که با به پایان رسیدن سال دوم دانشجو باید گرایش خود را انتخاب کند و دو سال دیگر را دروس تخصصی در گرایش انتخابی درس بخواند. در هر گرایشی دانشجو موظف به گذراندن 141 واحد درسی می‌باشد. تقسیم‌بندی دروس به شکل زیر می‌باشد:
- دروس عمومی: 21 واحد
- دروس پایه: 32 واحد
- دروس اصلی: 21 واحد
- دروس تخصصی: 25 واحد
علاوه بر این دروس دانشجو باید دروس تخصصی الزامی مرتبط با گرایش خود را نیز با موفقیت سپری کند.
دروس عمومی رشته علوم مهندسی:
مبانی نظری اسلام، تاریخ و تمدن اسلامی، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، زبان عمومی، ادبیات فارسی، آشنایی با منابع اسلامی، تربیت‌بدنی ۱ و تربیت‌بدنی 2.
دروس پایه رشته علوم مهندسی:
معادلات دیفرانسیل، شیمی عمومی، آزمایشگاه شیمی عمومی، ریاضی 1 و 2، فیزیک 1 و 2 و 3، آزمایشگاه فیزیک 1 و 2، آمار و احتمالات مهندسی، مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی، روش‌های محاسبات عددی، مقدمه‌ای بر علوم مهندسی.
گرایش های رشته علوم مهندسی
در مقاله رشته علوم مهندسی به شرح گرایش های این رشته می‌پردازیم. دانشجویان در ابتدای ترم 4 باید یکی از گرایش‌های مربوط به علوم مهندسی را انتخاب کرده و به‌صورت تخصصی وارد آن حوزه شوند. رشته علوم مهندسی در مقطع لیسانس دارای 4 گرایش علوم مهندسی محاسباتی، فیزیک مهندسی، ریاضی مهندسی و علوم مهندسی زیست‌محیطی می‌باشد که هر یک از این گرایش‌ها خود به خوشه‌ای تقسیم می‌شوند. در ادامه به طور مجزا به معرفی هر یک از گرایش های رشته علوم مهندسی می‌پردازیم.
گرایش علوم مهندسی محاسباتی
این گرایش با مسائل پیچیده علمی و محاسبات مهندسی سروکار دارد. مهارت‌ها و توانایی‌های موردنیاز برای تحصیل در این گرایش شامل شبیه‌سازی، مدل‌سازی و حل مسائل پیچیده می‌شود. خوشه‌های گرایش علوم مهندسی محاسباتی اعم از:
- بهینه‌سازی
- علم مواد
- مهندسی هسته‌ای
- مکانیک (طراحی کاربردی)
- مکانیک (حرارت و سیالات)
- برق (مخابرات)
- برق (الکترونیک)
این گرایش دروس تخصصی مربوط به خود را نیز دارد. دروس تخصصی گرایش علوم مهندسی محاسباتی شامل:
روش‌های تقریبی در مهندسی، ساختمان داده‌ها، تحقیق در عملیات 1، روش اجزاء محدود، مبانی مهندسی برق، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق، مدارهای منطقی، آزمایشگاه مدارهای منطقی، برنامه‌سازی پیشرفته، پروژه می‌شود.
گرایش ریاضی مهندسی
گرایش ریاضی مهندسی یک گرایش بین‌رشته‌ای است. در این گرایش دانشجویان به مطالعه ریاضیات محض و کاربردی می‌پردازند. در واقع در این گرایش دانشجو با ترکیب دروس ریاضیات محض و کاربردی و یا آمار و احتمال آماده می‌شود تا هم در جنبه‌های نظری و هم در جنبه‌های کاربردی فعالیت کند. خوشه‌های گرایش ریاضی مهندسی مشابه علوم مهندسی محاسباتی می‌باشد. گرایش ریاضی مهندسی شامل دروس تخصصی مربوط به خود می‌شود. دروس تخصصی گرایش ریاضی مهندسی عبارت‌اند از:
حساب تغییرات، جبر 1، تحقیق در عملیات 1، مدارهای منطقی، آزمایشگاه مدارهای منطقی، نظریه گراف، سیستم‌های دینامیکی، اختلالات جزئی، پروژه.
گرایش فیزیک مهندسی
گرایش فیزیک مهندسی در واقع ترکیبی از فیزیک کلاسیک و مدرن، ریاضیات و شیمی می‌باشد. خوشه‌های این گرایش نیز همانند گرایش علوم مهندسی محاسباتی می‌باشد. مانند دو گرایش دیگر نیز دروس تخصصی مربوط به خود را دارد. دروس تخصصی گرایش فیزیک مهندسی عبارت‌اند از:
فیزیک مدرن، فیزیک نور، آزمایشگاه فیزیک نور، الکترومغناطیس، مبانی مهندسی برق، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق، مکانیک کوانتومی، فیزیک الکترونیک، دینامیک، استاتیک.
گرایش علوم مهندسی زیست‌محیطی
دانشجویان در این گرایش حفاظت از محیط‌زیست و بازسازی آن را آموزش می‌بینند. همچنین در دوران تحصیل با اصول شیمیایی، فیزیک و بیولوژیک نیز سروکار دارند. خوشه‌های گرایش علوم مهندسی زیست‌محیطی به شرح زیر می‌باشد:
- مهندسی فرایند
- سیاستگذاری محیط‌زیست
- مهندسی‌زمین (نقشه‌برداری)
- مهندسی‌ذخایر
- مهندسی زمین (ژئو مکانیک)
همچنین دروس تخصصی گرایش علوم مهندسی زیست‌محیطی عبارت‌اند از:
تحقیق در عملیات 1، ساختمان داده‌ها، روش اجزاء محدود، روش‌های تقریبی در مهندسی، مبانی مهندسی برق، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق، برنامه‌سازی پیشرفته، مدارهای منطقی، آزمایشگاه مدارهای منطقی، پروژه.
دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته علوم مهندسی
برترین دانشگاه در این رشته دانشگاه تهران می‌باشد. دیگر دانشگاه‌های ارائه‌دهنده عبارت‌اند از:
دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشگاه سلمان فارسی – کازرون، دانشگاه صنعتی بیرجند، دانشگاه اردکان، دانشگاه صنعتی سیرجان، دانشگاه کوثر (ویژه خواهران) – بجنورد، دانشگاه فناوری‌های نوین سبزوار – حضرت زینب (س) (ویژه خواهران)، دانشگاه گیلان – رشت، دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل، مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بوئین‌زهرا، مجتمع آموزش عالی فنی و مهندسی اسفراین.
نمونه کارنامه‌های قبولی رشته علوم مهندسی
رتبه‌های قبولی در هر دانشگاه برای رشته علوم مهندسی متفاوت است. جدول زیر نمونه کارنامه‌های قبولی رشته علوم مهندسی را در سال 1399 نشان می‌دهد. با مشاهده این نمونه کارنامه‌ها می‌توانید حدوداً تخمین بزنید در کدام دانشگاه‌ها پذیرش می‌شوید.
بازارکار و شغل رشته علوم مهندسی در ایران
باتوجه‌به اینکه گستردگی این رشته زیاد است و وسعت آموزش نیز بستری وسیع دارد، فرصت‌های شغلی بسیار زیادی برای این رشته وجود دارد. وظیفه اصلی یک مهندس این است که راه حلی مناسب و دقیق برای صنعتی ارائه دهد. در نتیجه فرد پس از تحصیل می‌تواند در حوزه‌های حقوقی، تجارت، پزشکی و خدمات دولتی همکاری کند.
همچنین فارغ التحصیلان رشته علوم مهندسی می‌تواند به‌عنوان مدیر پروژه‌های مختلف به مدیریت بپردازد. از جمله پروژه‌هایی که مهندس می‌تواند آن را مدیریت کند، پروژه‌های خودروسازی، هوافضا، نیروگاهی، نانو و رباتیک است. از طرفی فرد تحصیل‌کرده می‌تواند به‌عنوان استاد دانشگاه‌ها مشغول به آموزش شود. میزان حقوق دریافتی مهندسین باتوجه‌به شغل و محیط کاری شان متفاوت خواهد بود. ناگفته نماند که میزان تحصیلات و تجربه نیز در میزان دریافتی تأثیرگذار هستند. در حالت کلی حقوق مهندسین در ایران میزان متوسطی دارد و می‌توان حدس زد میانگین حقوق ماهانه آنان 4 میلیون تومان است.
تحصیل و شغل رشته علوم مهندسی در خارج از کشور
باتوجه‌به اینکه در دیگر کشورها پتانسیل بالایی برای کار در زمینه‌های مهندسی وجود دارد به‌علاوه مهندسین از نظر درآمدی وضعیت خوبی دارند، رشته علوم مهندسی می‌تواند گزینه مناسبی برای تحصیل و شغل در خارج از کشور باشد. به عبارتی می‌توان گفت فرد دانش‌آموخته در رشته‌های مهندسی از نظر شغلی امنیت بالایی در آینده دارد. برای مثال در کشور آمریکا این انتظار می‌رود که تا شال 2028 شاهد یک رشد 4درصدی در زمینه موقعیت‌های شغلی مهندسی باشیم.
این بدین معناست که آینده درخشانی برای مهندسین در این کشور وجود دارد. از طرفی به علت وجود شاخه‌های متفاوت در رشته علوم مهندسی فرصت‌های شغلی متفاوتی نیز در دنیا وجود دارد و میزان دریافتی خوبی نیز به‌صورت ماهانه دریافت می‌کنند. از بهترین دانشگاه‌ها برای تحصیل در رشته علوم مهندسی در دنیا می‌توان به مؤسسه فناوری ماساچوست، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کمبریج، مؤسسه فناوری فدرال سوئیس، دانشگاه کالیفرنیا – برکلی، دانشگاه آکسفورد اشاره کرد.
تیم مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته مهندس حاج کرم
در مقاله معرفی رشته علوم مهندسی سعی کردیم دید جامع و کاملی از این رشته را ارائه دهیم. اگر قبولی در کنکور و بهترین دانشگاه‌های کشور هدف شماست و می‌خواهید با ورود به دانشگاهی معتبر و انتخاب رشته‌ای مناسب آینده شغلی خود را به بهترین شکل بسازید، تیم مشاوره تحصیلی و برنامه ریزی آکو به مدیریت مهندس حاج کرم در کنار شما خواهد بود. ما به شما کمک می‌کنیم تا در مهم‌ترین سال زندگی‌تان، بهترین خود را اجرا کنید و عالی‌ترین نتیجه را بگیرید. شما می‌توانید برای ارتباط با برترین مشاوران کشور با شماره 02633408944 ارتباط برقرار کنید. تیم مشاوره تحصیلی مهندس حاج کرم اینجا حضور دارند تا پاسخگوی سؤالات شما باشند. همچنین می‌توانید سؤالات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
